Met nog 100 dagen te gaan en een ernstig verdeeld Brits parlement roepen zowel Londen als Brussel burgers en bedrijven op zich voor te bereiden op het meest dramatische brexit-scenario. Dat is de abrupte scheiding op 30 maart. Zo een zonder financiële afhandeling, zonder afspraken over alimentatie en zonder een omgangsregeling voor de kinderen.
U kent die drama’s wel. De brexit wordt er zo een.
De Britse regering heeft alle ministeries gemaand om de niet-urgente zaken te laten rusten en prioriteit te geven aan de voorbereidingen op een brexit zonder deal. Premier May heeft 2 miljard pond gereserveerd bij wijze van noodfonds. En zij houdt 3500 militairen achter de hand voor waar chaos dreigt.
De brexiteers voor wie de deal van May met Brussel niet ver genoeg gaat, spreken van ‘Project Fear’. Bangmakerij om parlementsleden op het laatste moment toch nog voor de deal van May te winnen. Dat zal wel, maar enige voorbereidingen op het worst case scenario kan geen kwaad.
Ook de Europese Commissie is deze week met noodmaatregelen gekomen, die uitgaan van een afscheid zonder afspraken. Er valt best wat af te dingen op de harde opstelling van Brussel tijdens de onderhandelingen, maar dit noodscenario suggereert op z’n minst coulance en bevat een soort overgangstraject.
Zo blijven luchtvaartverbindingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU nog een jaar voor een groot deel in tact. Met uitzondering van het verbod voor Britse luchtvaartmaatschappijen om nog langer verbindingen binnen de EU te verzorgen.
Verder spoort Brussel de lidstaten aan ruimhartig om te gaan met de rechten van de Britten die op het continent wonen. Zij dienen nog steeds gezien te worden als legale inwoners.
En het personen- en goederenvervoer onder en over het Kanaal moet tot eind volgend jaar zo goed als hetzelfde blijven. Dit alles op voorwaarde dat Londen hetzelfde doet.
De maatregelen van Brussel zijn er ook om te voorkomen dat de onvrede onder Europese burgers verder wordt opgestookt met chaos op Europese luchthavens en andere ellende die de onrust voedt.
Dan nog blijven er genoeg grenscontroles, files, ergernissen, onzekerheden, tekorten aan goederen en verliezers over. Aan deze kant, maar met name aan de andere kant van het Kanaal.
‘Gelukkig maar’, hoor je Juncker denken. Want de Britten moeten voelen wat de consequenties zijn van hun rebellie tegen het Europese project. Met of zonder deal.
Dat is vanaf het begin een wezenlijk deel van de opstelling van Brussel geweest. De brexit moet andere lidstaten tot in lengte van dagen weerhouden het voorbeeld van de Britten te volgen. Never waste a good crisis.
Maar er kwam een akkoord. De best mogelijke deal volgens de onderhandelaars. Toch stapten vijf minister uit het kabinet van May op. Zij vonden de deal verraad aan de uitslag van het referendum. En dat bleken er meer te vinden.
De coalitie van het abrupte afscheid groeit vanzelf bij gebrek aan een plan om dat abrupte afscheid te voorkomen. Het Britse parlement keert zich tegen alles, maar heeft geen alternatief.
Voor een nieuw referendum of nieuwe verkiezingen bestaat geen meerderheid. Evenmin voor het terugdraaien van de brexit en voor de deal van May. Dat is – zoals in de Britse pers al werd geconcludeerd – op andere manieren een meerderheid voor een no deal brexit.
In de week van 14 januari stemmen de leden van het Britse parlement. Zij dragen een zware verantwoordelijkheid voor het lot van de Britten en de rest van Europa. Net als de politieke leiding van de Europese Unie, die May naar huis lieten gaan met een deal die ze nooit verkocht kreeg.
Deze column werd eerder gepubliceerd op RTLZ.nl.
