Het is merkwaardig dat in de VS onder de Republikeinen nauwelijks weerstand is tegen Trump. Er is een grote kans dat Trump zich voor de volgende presidentsverkiezingen opnieuw kandidaat zal stellen. Er zal binnen de Republikeinse partij hier weinig verzet tegen zijn. Moest Trump wegens de bestorming van het Capitool zich niet verkiesbaar kunnen stellen, dan zijn er genoeg Republikeinen die zijn politiek verder zullen zetten. Volgens de redactie van The Economist (2 juli) wordt deze eensgezindheid verklaard doordat een intense haat tegen de Democraten de Republikeinen verbindt.
The Economist wijst er op dat al vóór zijn nominatie in 2016 bekend was hoe ’gemeen en corrupt’ Trump was. Volgens dit Britse weekblad is het belangrijkste fenomeen van het Trump-tijdperk dat, tegen de redelijkheid in, miljoenen Amerikanen dwepen met Trump. Er is hier sprake van een wijd verbreide paranoia waardoor een populist alle kansen krijgt, zelfs om president van de VS te worden. Bij eerdere populisten zoals Barry Goldwater en George Wallace is dit niet gelukt. Bij Trump lukte het wel omdat de Amerikaanse samenleving meer dan ooit gepolariseerd is. Trump is diegene die de vrees van velen vertolkt voor een verlies van de cultuur en de identiteit in een multiraciale maatschappij. Trump legt de schuld van dit onheil bij de Democraten en bij al wat links is. De excessen van linkse bewegingen dragen hier uiteraard aan bij. Een sterk voorbeeld van dit laatste is de roep om defund the police, net in een periode waarin de criminaliteit in Amerikaanse steden volledig uit de hand dreigt te lopen. Een ander voorbeeld is de critical race theory waardoor veel ouders in opstand komen tegen scholen die deze onzin propageren. Een derde voorbeeld betreft de ongenadige strijd tussen voorstanders van de vrije keuze voor abortus en de pro-life activisten. De zege van de Republikeinen bij volgende verkiezingen ligt voor de hand, met dank aan alle linkse activisten.
In deze bijdrage wil ik dieper ingaan op het effect van polarisatie in de multiculturele samenleving, omdat in Europa hetzelfde fenomeen zich ontwikkelt. In zijn boek met de sprekende titel The drift: stopping America’s slide toward socialism, beweert Kevin Hassett, destijds economisch adviseur bij de Trump-administratie, dat ondanks het feit dat de VS nog steeds een zeer dynamische kapitalistische economie is met een economische groei van zes procent, het zaad voor socialisme wordt gelegd. Meer kinderen dan ooit gaan naar het hoger onderwijs en daar worden ze met het linkse gedachtegoed geïndoctrineerd. Straks zullen de afgestudeerden invloedrijke posities innemen in de media, het onderwijs, andere maatschappelijke instellingen en in de politiek. Links krijgt op die manier overal controle op. Dat is ook de oorzaak van de haat van het establishment tegen Trump.
Kern van de zaak, volgens Hassett, is dat een socialistische utopie niet realistisch is. Het kapitalisme heeft meer te bieden. Hoe meer winst de bedrijven maken, hoe productiever de werknemers, hoe hoger de lonen worden. Nadat Trump de belasting voor bedrijven verminderde, daalde het aantal arme mensen met zes miljoen. Ook de inkomensongelijkheid verminderde, waarbij diegenen met de laagste lonen er het meest op vooruit gingen. Het grootste gevaar op dit moment is de koopkrachtvermindering van de middenklasse. Onder het beleid van Trump zou dit volgens Hassett zijn voorkomen.
De belastingverhoging die de Democraten invoeren leidde in het verleden al tot het verplaatsen van bedrijven naar het buitenland en tot minder investeringen in de VS. Ierland dat een belastingparadijs werd, kende hierdoor een hoge economische groei.
Ook voor het klimaatbeleid biedt rechts een beter alternatief. CO2-heffing is een goede zaak, op voorwaarde dat andere belastingen dan verminderen. Zelfs voor diegenen die niet geloven in de klimaatverandering is onder deze voorwaarde de CO2-heffing aanvaardbaar.
De sociale media spelen een belangrijke rol in de toename van de polarisatie. Er is daar een meedogenloze competitie om de aandacht te trekken. De mensen worden daarom steeds brutaler en gemener. In deze omstandigheden wordt het moeilijker om samen te werken, om compromissen te sluiten en om de goede kanten van de tegenstander te erkennen. We zien ook in Frankrijk dat de partij van Macron niet of nauwelijks kan rekenen op enige samenwerking met de tegenstanders. In België is een onmogelijke coalitie gevormd om ten koste van alles te vermijden dat rechts aan de macht komt. In eigen land wordt de VVD verweten de uitvoerder te zijn van links beleid.
Wat kunnen we hieruit besluiten voor de situatie binnen de Europese Unie? Er is binnen de EU al een zekere polarisatie tussen landen die eerder tot het oostblok behoorden en de rest. In eigen land zien we hoe bijvoorbeeld het stikstofprobleem leidt tot, zoals in de Duitse pers beschreven, een burgeroorlog. De tijd is rijp voor een populist, maar bij mijn weten is er nog nergens een geschikte kandidaat die een massabeweging op gang kan brengen.
Kan polarisatie ontkracht worden? Om die vraag te kunnen beantwoorden moet eerst onderzocht worden wat de oorzaken zijn van polarisatie. Het is onmogelijk hier uitgebreid op in te gaan, maar uit het bovenstaande blijkt dat economische factoren geen doorslaggevende rol spelen. Het gaat volgens Hassett eerder om macht en invloed. Hij verwijst naar de Oostenrijkse econoom Joseph Schumpeter, die na de opkomst van de nazi’s naar de VS emigreerde en hoogleraar werd in Harvard. Schumpeter voorspelde het gevaar van links. Ondanks de successen van het kapitalisme in de 20ste eeuw komt het socialisme telkens weer op de voorgrond omdat intellectuelen vijandig staan tegenover het kapitalisme en omdat de universiteiten te veel afgestudeerden afleveren die niet willen werken en geen echt beroep hebben; deze lieden geven het kapitalisme de schuld en worden activisten voor linkse illusies. Schumpeter noemde als oorzaak ook de verzwakking van de religie. Dit laat een leegte achter die het socialisme weet in te vullen. Links zegt wat goed en nobel is. Tenslotte wordt ook de teloorgang van het kerngezin genoemd, waardoor te veel wordt verwacht van de staat.
Hassett constateert dat dank zij de sociale media de macht van links kan worden doorbroken. De tweets van Trump hebben een enorm effect gehad. Besturen van scholen en universiteiten kunnen worden aangeklaagd. De vernielingen door activisten worden op internet gedeeld. In de sociale media probeert iedereen in het centrum van de belangstelling te komen en zoveel mogelijk volgers en likes te werven. Een van de belangrijkste middelen om dit te bereiken is door zich van de anderen te onderscheiden en de verschillen zo extreem mogelijk voor te stellen. Dezelfde processen doen zich trouwens evenzeer voor in de politiek. Hier zien we dat partijen die opkomen voor de eigen cultuur en identiteit en zich verzetten tegen het establishment meer en meer kiezers weten te trekken. De autochtone bevolking wil haar macht en invloed niet verliezen.
Een groot probleem is dat het establishment de mainstream media en het onderwijs in handen heeft. Het idee van Baudet om eigen scholen op te richten moet worden gezien als een (knullige) poging om de invloed van links op de jeugd te ontwijken. Het christelijk onderwijsnet heeft verraad gepleegd. Zelfs de Vrije Universiteit Amsterdam, destijds opgericht door orthodox-protestantse christenen met het geld van ’kleine luiden’, is nu een links bolwerk geworden waar de moslims worden vertroeteld. Oorspronkelijk rechtse partijen zijn niet meer te onderscheiden van socialistische partijen want politiek-correcte dogma’s (lees: linkse dogma’s) laten vrijheid van denken niet meer toe.
Net zoals in de VS streeft in Europa links een onrealistische utopie na. De mensen met gezond verstand hebben dit door. Het verzet heen en weer neemt daardoor toe totdat de samenleving volledig gepolariseerd raakt en de opeenvolgende regeringen niet meer in staat zijn de meest dringende problemen aan te pakken.
Wat is hier tegen te doen? Ik denk dat we eerst door de zure appel heen moeten bijten. Er zullen onhoudbare toestanden ontstaan waaruit de onmacht van de machthebbers zal blijken. Het moet voor iedereen duidelijk worden dat de utopie van de multiculturele samenleving tot meer en meer ellende zal leiden, dat de islam met de Europese beschaving niet te verenigen is, dat de Europese Unie een planeconomie nastreeft die net zoals in de Sovjetunie tot mislukking en tot het uiteenspatten van de unie zal leiden en dat we niet eindeloos kunnen doorgaan met de immens vervuilende agro-industrie. In de huidige periode heeft men het voortdurend over allerlei crisissen: klimaatcrisis, stikstofcrisis, koopkrachtcrisis, zorgcrisis, wooncrisis, energiecrisis, immigratiecrisis, enzovoorts. Deze cumulatie van crises is niet toevallig en bewijst hoe dicht we bij een escalatie staan. Willen we ons voorbereiden op de uitbarsting van al deze crises zonder een populist een kans te geven, dan zal er toch een politieke beweging moeten ontstaan die teruggrijpt naar de waarden die onze beschaving hebben groot gemaakt.
Lees ook van Juliaan van Acker:
KLIK NIET OP DE RODE KNOP!
