(Bloomberg, 14 november 2023) – Een onheilspellend rapport over klimaatwetenschap van de Verenigde Naties in 2021 bood één hoopvol licht te midden van waarschuwingen voor stijgende zeeën en steeds zwaardere stormen. Zodra alle landen de uitstoot van broeikasgassen stoppen, zo stelde het rapport vast, zal de opwarming waarschijnlijk vrij snel stoppen.
De bevinding gaf extra motivatie voor de wereldwijde net-zero-campagne, omdat het suggereerde dat de vruchten van ieders arbeid zonder veel vertraging zichtbaar zouden kunnen worden.
Maar de bemoedigende conclusie was ook vaag. Terwijl oppervlaktetemperaturen zich misschien snel stabiliseren, zijn andere verschuivende delen van het klimaat moeilijker af te remmen als ze eenmaal in beweging zijn gekomen. De wetenschap had behoefte aan een beter antwoord op deze vraag.
Een groep van 21 aardwetenschappers ging de uitdaging aan en analyseerde hoe meer dan twee dozijn verschillende systemen op het land en in de zee zouden kunnen veranderen in een wereld na emissies. Hun conclusie, dinsdag gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in Science, is dat zodra de landen van de wereld de doelstelling van netto nul bereiken, de temperatuur op aarde zich waarschijnlijk zal stabiliseren.
Maar niet zeker.
Er is ook een aanzienlijke kans dat de opwarming van de aarde doorzet, en een kans dat de wereld afkoelt tegen de tijd dat we het nulniveau bereiken.
“Er kan enige subtiliteit zijn over wanneer het nulpunt valt en waar de piek van de opwarming valt,” zegt Sophia Palazzo Corner, een promovendus aan het Center for Environment Policy aan het Imperial College en hoofdauteur van het onderzoek.
“En dat moet worden gebruikt om beslissingen over aanpassing en beperking te onderbouwen, als je onder een bepaalde temperatuurdrempel wilt blijven en geen rekening hebt gehouden met een extra beetje” opwarming.
Met andere woorden: de onzekerheid is zelf een argument om de uitstoot zo snel mogelijk te verminderen. Als er enige opwarming kan worden verwacht na het einde van de wijdverspreide uitstoot, zullen landen hun plannen willen versnellen en hun inspanningen om CO2 uit de atmosfeer te verwijderen opvoeren.
“Het klimaat is een zeer complex systeem en het is moeilijk om precies te weten hoe het zal reageren op dit soort veranderingen”, zegt Zeke Hausfather, een onderzoeker van Berkeley Earth die niet betrokken was bij het onderzoek.
“Het leuke aan dit onderzoek is dat het diep ingaat op alle verschillende mechanismen die van invloed kunnen zijn op de verandering van de mondiale temperatuur nadat we het netto nulpunt hebben bereikt.”
Een complicerende factor is de balans van warmte tussen de oceaan en de atmosfeer. De oceaan vangt meer dan 90% van de extra warmte van de planeet op, die zich een weg baant naar diepere wateren. Zelfs als het netto nulpunt wordt bereikt, kan de oceaan blijven opwarmen omdat de warmte van het oppervlak naar de diepten reist. Die voortdurende opwarming gaat de afkoeling van de atmosfeer tegen.
“Maar we begrijpen elk van deze systemen niet volledig, dus het is mogelijk dat ze elkaar niet volledig opheffen,” zegt Hausfather.
“Dat is waar veel van de onzekerheid vandaan komt, evenals alle verschillende terugkoppelingen die in het artikel worden besproken.”
De studie erkent dat de wereld rommeliger is dan de eenvoud die wordt geïmpliceerd door ‘Wat gebeurt er na netto nul?’. Risico’s komen ook naar voren rond permafrost, interacties tussen oceaan en ijskap en methaanemissies uit wetlands, naast andere voorbeelden.
Emissiereducties zullen waarschijnlijk ook geleidelijk zijn en de gevolgen van emissies zullen tientallen jaren, zo niet eeuwen, duren. Ongeacht de temperatuur zullen veel andere aspecten van de aardse systemen de effecten van de opwarming van de aarde blijven voelen, lang nadat het nulniveau is bereikt.
“Zelfs in een wereld waarin de temperatuur stabiliseert, verwachten we een aanhoudende zeespiegelstijging, veranderingen in ecosystemen, veranderingen in het in kaart brengen van ijskappen, aanhoudende opwarming van de oceanen en verzuring van het oceaanwater,” zegt Palazzo Corner.
Vanwege de onzekerheid die in het onderzoek naar voren komt, kan het netto nulpunt volgens Declan Finney, onderzoeker wolkenfysica aan de Universiteit van Leeds, eerder als een mijlpaal dan als een eindbestemming worden beschouwd.
“Het is nuttig om het net-zero punt duidelijk te markeren als een tussenpunt, niet als een eindstreep”, zegt hij. “Klimaatverandering stopt niet als we de netto nul bereiken.”
