De heksenjacht van overheden op ondernemingen

17-12-2012 12:24

Het zal u met een schuin oog op uw loonstrookje waarschijnlijk verbazen om te horen, maar u woont in een belastingparadijs. En ten dele is dat ook zo. Want terwijl het fiscale klimaat voor particulieren hier te lande eerder guur te noemen is, geldt dat voor ondernemingen allerminst. Niet alleen is het tarief van de vennootschapsbelasting hier relatief mild (hooguit 33,99 procent), tevens profiteren vele bedrijven van de zogeheten deelnemingsvrijstelling: winst die reeds eerder is belast bij een dochtermaatschappij wordt bij de moedermaatschappij niet nogmaals belast.

Ook inkomsten uit royalties of merkenrechten worden – veelal op basis van belastingverdragen met derde landen – in Nederland relatief mild belast.

Dat verklaart de populariteit van Nederland als vestigingsplaats van holdingmaatschappijen van vele multinationals alsmede superartiesten zoals U2 en de Rolling Stones.

Dat Nederland samen met het Verenigd Koninkrijk van alle landen de meeste belastingverdragen heeft ter wereld, is een belangrijk concurrentievoordeel en mede een uitvloeisel van Neerlands rijke traditie als eeuwenoude handelsnatie. Vele landen zijn graag bereid om belastingverdragen te sluiten: het stimuleert investeringen in het eigen land, omdat het ondernemingen vrijwaart van het risico van dubbele belastingheffing.

Ook kiezen veel internationale ondernemingen voor Nederland als vestigingsplaats vanwege onze efficiënte en kwalitatief goede rechtspraak, waardoor men in geval van een juridisch conflict relatief snel een uitspraak heeft die in alle landen probleemloos wordt erkend.

De meeste landen zouden hun handen dichtknijpen met een schone industrietak die 3000 directe banen verschaft bij de zogeheten trustkantoren en nog eens zoveel kwalitatief hoogwaardige banen in stand houdt bij de aanpalende bedrijfstakken zoals advocatuur en notariaat. Omzet in 2009: 1.6 miljard euro.

Zo niet in Nederland: een Kamermeerderheid van SP, PvdA en VVD (bien étonnés de se trouver ensemble) wil de belastingontwijking via brievenbusmaatschappijen aanpakken. Daarvan zal men in concurrerende jurisdicties zoals Luxemburg, de Britse kanaaleilanden (prinses Christina laat groeten!) en Cyprus weliswaar met vreugde kennis nemen, maar het is mij een raadsel welk effect onze politici in Den Haag daarmee verder beogen te bewerkstelligen.

De gevolgen zijn evident: deze bedrijven zullen simpelweg vertrekken naar een ander land dat deze faciliteiten nog wél bereid is te bieden. Zo verdwijnen in Nederland dus niet alleen 6000 banen, maar ook vallen belastinginkomsten weg ter hoogte van 1,3 miljard euro.

Bovendien is de trustsector in Nederland streng gereguleerd: met een specifieke toezichtswet en een nationale toezichthouder, De Nederlandsche Bank, wordt tegengegaan dat de sector wordt misbruikt voor witwaspraktijken en de financiering van terrorisme. Dat zal in het buitenland amper beter geregeld zijn. Andermaal moeten we vaststellen dat men in Den Haag buigt voor internationale druk.

Zoals in het Verenigd Koninkrijk sinds enige weken de koffieproducent Starbucks onder vuur ligt: nadat men had bekendgemaakt dat de firma door merkrechten in Nederland te deponeren op strikt legale wijze de belastbare winst in het Verenigd Koninkrijk drukt, toonde men zich bereid op vrijwillige basis alsnog 25 miljoen euro af te tikken bij de Britse fiscus.

Ware ik de CEO geweest van Starbucks, dan had ik alle filialen in het Verenigd Koninkrijk gesloten en prime minister Cameron gebeld met de boodschap: “Er staan 50.000 werklozen aan uw loket. Put that in your pipe and smoke it. Happy Christmas.”

Want laten we wel wezen: deze heksenjacht van nationale overheden op ondernemingen die waarde creëren is geen zuivere koffie.