Het leek zo’n aardig idee. Echt een leuk VVD-issue. Afgelopen vrijdag riepen ex-minister Els Borst en VVD-senator Heleen Dupuis de zwarte-kousenkerken op de gelovigen richting de huisarts te sturen. Om zich in te laten inenten tegen mazelen. Borst, in de rol van guitige Elsje, in het AD: ‘Als alles de wil van God is, dan is de uitvinding van het vaccin dat ook, net als autogordels.’ Prompt herhaalde Mark Rutte die oproep dezelfde middag. Mooi was dat. De VVD sloot de rijen. Ook zwarte-kousenkinderen verdienen het om gered te worden. Een leuk onderwerp om het weekend in te gaan, om allemaal lekker over de VVD te praten. En de reacties lieten zich voorspellen. Briesende dominees in het Nederlands Dagblad. Dominee Wouter Pieters: ‘zij kunnen niet beslissen wat de wil van God is.’
Niet alles is de wil van God, dat weet de dominee. Je hebt ook de duivel, die van de Here om volstrekt duistere redenen zijn duivelse gang mag gaan. Vaccineren zou van de duivel kunnen zijn. Daarover staat niks in de Bijbel. Daarover moeten ouders hun eigen geweten raadplegen. Autogordels staan ook niet in de Bijbel. Dat zou ook best een duivelse uitvinding kunnen zijn. Maar vaccins en gordels zijn toch nuttig? Ja, dat heb je met de duivel. En trouwens, God heeft er ook een handje van om gelovigen op de proef te stellen. Om te kijken of ze stiekem toch in zonde vervallen. Je moet uitkijken voor God. Hij heeft van die duivelse trekjes. Kortom, de media stonden dit weekend weer bol van de dwaalwegen door dit eeuwenoude theologische doolhof.
Interessanter dan deze amateur-theologie is het verse domineeschap van Mark Rutte. Mark betreedt hier gevaarlijk terrein. De VVD is ooit groot gegroeid als verkondiger van de negatieve vrijheid, dat wil zeggen: vrijheid is de toestand waarin je mag doen wat wilt, zolang je je aan de wet houdt en een ander daar geen last van heeft. Een ideaal dat uitgedragen werd met de vrolijke campagneleus ‘Gewoon jezelf kunnen zijn’. Die mentaliteit kwam weer perfect naar boven in de discussie over Nederland als belastingparadijs. Multinationals die de fiscus in eigen land bedonderen door hun winsten eerst hier te parkeren (omdat ze hier bijna niks hoeven af te dragen), opereren binnen de wet, en dus is daar niks mis mee. Sterker nog: Nederland verdient op die manier een aardige grijpstuiver! En als wij dat niet doen, doet een ander land dat! Wie zit er dan nog te zeuren! Die bedrijven zijn gewoon slim! En wij ook!
Maar dominee Rutte blijkt toch niet zuiver in de liberale leer. Kijk, het opvoeden, zo u wilt mishandelen van een kind, is het voorrecht van de ouders. Dat uitgangspunt is oeroud en zit op vele plaatsen in de wet verankerd. Dat weten alle dominees. Dat horen politici ook te weten. Ouders mogen hun kinderen vetmesten, bedreigen, naar een verdacht kinderdagverblijf sturen, in maffe kleren steken, naar een enge school sturen, en ga zo maar door. De mogelijkheden voor de overheid om in te grijpen zijn heel beperkt. En terecht. Wie betaalt, bepaalt. En nu doet Mark zo maar een oproep om zich met de opvoeding te bemoeien. En niet direct aan de ouders. Nee, aan dominees! Aan een beroepsgroep die donders goed weet dat hun gezag dun is, dat ze altijd omzichtig moeten opereren om überhaupt gehoord te worden, en die weet dat je je als buitenstaanders, laat staan als dominees, werkelijk nóóit concreet met de opvoeding van andermans kinderen moeten bemoeien. Dat is vragen om ruzie. En dan zegt Mark, die nooit een letter in de Bijbel heeft gelezen, op vrijdagmiddag, nog vlak voor de borrel, effe snel: zeg dominees, regel dat even. Geen wonder dat ze pissed zijn.
Echt gesloten was het VVD-front nou ook weer niet, dit weekend. VVD-staatssecretaris Sander Dekker kwam namelijk tegelijkertijd met het voorstel om artikel 23 van de grondwet (het beroemde artikel dat het bijzonder onderwijs mogelijk maakt) te ‘moderniseren’. Straks hoef je geen officieel erkend geloof meer te hebben om een eigen school te stichten. Hij onderschrijft een advies van de Onderwijsraad waarin staat dat bijzondere scholen ook mogelijk moeten zijn ‘op basis van pedagogische visies en relatief nieuwe levensbeschouwelijke overtuigingen’. Maurice de Hond mag dus zijn eigen iPad-schooltjes beginnen, en hetzelfde geldt voor de Partij voor de Dieren. Kinderen opsluiten in brandgevaarlijke internaten op zolder schijnt trouwens ook pedagogische visies te zijn. En lijfstraffen kunnen trouwens ook geen kwaad, heb ik me laten vertellen. Ook daar komen straks schooltjes voor. Gelukkig maar.
Wat in het voorstel van Dekker ontbreekt, maar de facto onvermijdelijk wordt, is het afschaffen van de Onderwijsinspectie. Die moet opletten of alle Nederlandse kinderen uiteindelijk wel iets leren, maar met al die schooltjes die als paddenstoeltjes verschijnen en in hetzelfde tempo weer verdwijnen, is elke controle natuurlijk onmogelijk. Die schooltjes zitten allemaal á la Ibn Ghaldoun op een eeuwig traject van ‘het gaat weer iets beter maar we zijn er nog niet’. Onderwijs van pappen en nathouden. Om dat te voorkomen, zou Dekker wellicht kunnen nadenken over de typische VVD-manier om ouders hierbij behulpzaam te zijn. Dat wil zeggen dat oud-politici (daartoe rekenen we ook de Eerste Kamer) op vrijdagmorgen een uitspraak de media in slingeren, waarna de premier er diezelfde middag zijn afsluitende zegen over geeft.
De komende weken dus graag Mark Rutte als de Grote Opvoeder, over Ibn Ghaldoun (niet doen!), over al die andere sektarische schooltjes die Sander Dekker wil toestaan (‘Ik zou nog even wachten’), over fijnstof op het schoolplein (‘Ik hou zelf vaak een kwartiertje mijn adem in’), over de iPads van De Hond (‘Goed voor Apple, dus goed voor de kenniseconomie!’), over koekjes in de lunchbox, vingerverf, het Kringgesprek et cetera. Elke vrijdag een Markje. Want aan de Bijbel heb je duidelijk niks.
