Och wat is het goed dat die vermaledijde zorgwet is gesneuveld in de Eerste Kamer. Natuurlijk, het is maar een slagje, niet de oorlog – een kleine, tijdelijke overwinning die volgend jaar alweer te niet kan worden gedaan door het volgende draconische wetsvoorstel: de agenda van Edith Schippers laat aan duidelijkheid niet veel te wensen over. Een toevalstreffer was het natuurlijk ook: waren twee van de losgeslagen PvdA-ers in het gareel gebleven, dan had ons zorglandschap er per 2016 heel anders uit gezien. Of eentje, als iedereen bij de stemming aanwezig was geweest. Maar nu is er in ieder geval een jaar respijt, en zal men – met de eerste kamerverkiezingen voor de boeg – vermoedelijk met een plan moeten komen dat op wat meer draagvlak kan rekenen in de samenleving, en dat niet zo nadrukkelijk uit de koker komt van onze zorgverzekeraars.
Want dat was natuurlijk de gotspe: de inperking van de vrije artsenkeuze – of, zo u wil het aan marktmechanismen onderwerpen van de toegankelijkheid van de specialistische zorg – is een monstrum zonder draagvlak. Een onderhandelingsresultaatje, gescoord door de VVD, en uit strategisch oogpunt mede door de PvdA de tweede kamer door geloodst. In ruil voor… ja, voor wat eigenlijk, Diederik?
Vrijwel niemand in Nederland zit te wachten op een inperking van de vrije artsenkeuze voor mensen die zich geen duurdere zorgpolis kunnen permitteren. Herstel: niemand, behalve wat zorgverzekeraars, en Edith Schippers.
Alleen al daarom is het goed dat de Eerste Kamer het snode plan van Schippers heeft afgeschoten: wat we in Nederland ook met de zorg willen, het primaat moet bij de samenleving liggen en blijven liggen. Dat betekent één ding eerst en vooral: er moet geen millimeter extra macht naar de zorgverzekeraars.
Iedere millimeter extra macht naar de zorgverzekeraars betekent namelijk niet alleen minder zeggenschap voor arts en patient, maar ook een minder krachtige positie voor de wetgever: controle die je uit handen geeft, krijg je niet zomaar weer terug.
Niemand in Nederland heeft daar baat bij, behalve de zorgverzekeraars, die zonder enige democratische controle het zorglandschap – dat van ons allemaal zou moeten zijn – kunnen omvormen tot melkkoe waar de patient een product is met een volgnummer en een levertijd.
Misschien dat de PvdA na de rebellie van de drie vermetelen wakker is geschud, en zich herinnert dat men ergens in een nog niet zo heel grijs verleden van mening was dat de problemen in dit land linksom dienden te worden opgelost, en dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dienen te dragen.
Hopelijk roept iemand, nog net voor het pluche de fractie weer in slaap wiegt, dat zulks ook voor de zorg geldt, en dat het juist daartoe essentieel is dat de politiek een stevige vinger in de zorgpap houdt: laat het aan de verzekeraars over, en de sterkste schouders krijgen voor een goed prijsje een keurig product, terwijl de rest van de samenleving wellicht wordt afgescheept met een schamel compromis op de rand van het treurige.
Misschien dat de PvdA, als het om de zorg gaat, voor de grap die ideologische veren weer eens uit de kast kan halen, en de coalitiepartner, en met name de minister in kwestie, eens uit kan leggen dat de overheid er niet is om zichzelf uit te kleden, en dat beetje macht dat er nog is in handen te leggen van ondernemingen met winstoogmerk.
Dat de overheid er is om ervoor te zorgen dat het overgrote deel van de Nederlanders – er zijn altijd rijke stinkerds die zich een privékliniek kunnen veroorloven – dicht bij huis toegankelijke zorg van hoge kwaliteit en menselijkheid heeft, en dat men in voorkomende gevallen ten principale het recht moet hebben de eigen specialist te kiezen, maar bovenal: dat het zorgtraject iets is van patient en arts, waar de verzekeraar zoveel mogelijk buiten moet blijven. Misschien wel meer dan nu al het geval is.
Hup, PvdA!
