‘Bekende zwarte activiste blijkt blank’ kopte NRC Handelsblad op zaterdag 13 juni. Het gaat om Rachel Dolezal, die voorzitter was van de afdeling Spokane van de National Association for the Advancement of Colored People (NAACP). Zij gaf cursussen als Black Women Struggle, African American Art History en African history aan de Eastern Washington University. Een vrouw die bovendien gestudeerd heeft aan de Howard University: een van de oudste zwarte universiteiten van de VS.
Volgens haar moeder zou zij alleen maar Tsjechisch, Duits en Zweeds bloed hebben, terwijl zij zelf ooit aangegeven had dat ze blanke, zwarte en Indiaanse roots heeft. Dolezal is getrouwd geweest met Kevin Moore die wel van Afrikaanse afkomst is en zij poseerde vaak met haar Afrikaanse zoon die in werkelijkheid haar geadopteerde broer was. In de loop van de jaren heeft zij ook haar uiterlijk aangepast om ‘zwarter’ te lijken dan ze in werkelijkheid was. Gedurende de rassenrellen in Ferguson was zij veel op televisie om de hypocrisie van blanke Amerikanen te geselen. Een kras geval van identiteitsverandering.
Loog zij over haar identiteit, zoals in de NRC gesuggereerd wordt? Over haar etnische afkomst zeker, maar niet over haar identiteit. Zij voelde zich zwart en daarmee was ze het ook. In een interview zei Dolezal:
“I actually don’t like the term African American, I prefer black and I would say that, if, um, if, you know, I was asked, I would definitely say that yes I do consider myself to be black.”
Angela Davis was één van de founding mothers van de zwarte vrouwenbeweging in de VS. Zij had zich, net als Rachel Dolezal, ook zwarter gemaakt dan ze in werkelijkheid was. Met haar Afro-kapsel leek zijn op de poster op een volbloed negerin. In werkelijkheid was ze lichtbruin en kon zichzelf toen ze op de vlucht was voor de FBI ook als ‘hispanic’ voordoen door haar haar de ontkrullen.
Ook de Indische Nederlander Geert Wilders doet zich blanker voor dan hij is door zijn haar te blonderen.
Toen in Nederland de zwarte vrouwenbeweging werd opgericht, was één van haar centrale stellingen dat zwart zijn geen biologische of etnische maar een politieke categorie was. Racisme en xenofobie waren geen natuurlijke reacties van een blanke meerderheid, meende zij, maar door de overheid en de elite opgelegde of ten minste aangewakkerde gevoelens van superioriteit ten opzichte van een groep die als ‘anders’ gedefinieerd werd. Deze radicale ‘zwarte vrouwen’ streefden naar opheffing van alle vormen van etnische en raciale discriminatie. De meeste van hen waren helemaal niet zo donker en zeker niet allemaal Afrikaans.
Er bevonden zich in de groep ook Indonesische en Chinese vrouwen die zich ‘zwarte vrouwen’ noemden. De Marokkaanse en Turkse vrouwen wilden echter niet ‘zwart’ genoemd worden en zo onderging de zwarte vrouwenbeweging een naamsverandering: ‘zwarte- en migrantenvrouwenbeweging’.
Men kan overigens ook van kleur verschieten ‘by association’. Vrienden van mij waren, toen ik nog in Friesland woonde, bij mij aan de deur geweest toen ik niet thuis was. Bij terugkomst meldde mijn buurjongen dat er ‘twee chinezen aan de deur geweest waren’. In werkelijkheid was alleen de vrouw van Chinese afkomst. Maar ze droegen we allebei zo’n rond brilletje met donker benen montuur waar destijds Mohammed Hatta patent op had. Chinezen dus! In Santo Domingo wordt een neger die een hoge positie in de politie, de magistratuur of in het bankwezen heeft ‘blanco honoris causa’.
Naarmate de menselijke soort globaliseert worden raciale en etnische scheidslijnen fluïde. Ik ken iemand die zich zwart noemt terwijl haar volbloed broer zich als Joods identificeert. Ze hebben allebei het recht om dat te doen.
Mijn uitgever, Mai Spijkers, wordt volgens de Volkskrant van 16 juni door Marokkaanse vrienden de kale witte neger genoemd. Hij verzet zich daar niet tegen…
Foto: Twitter, vrijgegeven door ouders van Rachel Dolezal.
