Gaat Elco Brinkman, die als scheidend voorman van bouwend Nederland tevreden is met het woonakkoord, als fractievoorzitter van het CDA in de Eerste Kamer wel of niet het kabinet steunen? Doet hij dat wel, dan moet hij de harde oppositie van zijn partijgenoot in de Tweede Kamer negeren. Sybrand Buma heeft zo zijn eigen opportunistische motieven om tegen het woonakkoord te zijn.
Ik vermoed dat Brinkman netjes achter Buma blijft staan en voor lief neemt dat hij als man met verschillende petten als draaitol zal worden neergezet. Daarvoor moeten we terug naar begin jaren negentig. Brinkman was toen de gedoodverfde opvolger van Ruud Lubbers, die toen premier was in het kabinet Lubbers/Kok. De fractievoorzitter voor het CDA in de Eerste Kamer was Ad Kaland, een eigenwijze Zeeuw.
Tegenwoordig wordt er wel eens gezegd dat de Eerste Kamer niet te hoog van de toren moet blazen, maar zich moet beperken tot haar rol van toetsen van wetgeving aan de grondwet, aan internationale verdragen en op uitvoerbaarheid. Het was Ad Kaland die begin jaren negentig de revolutie predikte en de Eerste Kamer vol in de spotlight zette.
Ook toen ging het al over de woningmarkt. Ook toen waren er financiële problemen voor het kabinet en stond er in het regeerakkoord dat het huurwaardeforfait verhoogd zou worden. Kaland stemde tegen. Ook toen was er al discussie over een hervorming van het zorgstelsel, via het plan Simons. Kaland torpedeerde het.
Kaland werd een probleem voor de beeldvorming van het CDA. Lubbers werd daar chagrijnig van. Brinkman voelde zich genoodzaakt zich scherper te profileren als toekomstig leider van het CDA. “Het speelkwartier is voorbij”, waarschuwde hij op een bepaald moment het kabinet van Lubbers. Daar werd de premier nog chagrijniger van. Uiteindelijk gaf hij een stemadvies aan kiezers voor Ernst Hirsch Ballin, de nummer drie van de CDA-lijst. Het CDA verloor op dramatische wijze de verkiezingen van 1994, ook door een onhandige presentatie van AOW-plannen, en Brinkman vertrok naar bouwend Nederland. Ik denk dat Brinkman, met dit CDA-trauma in zijn achterhoofd, netjes achter Buma blijft staan, ook al vindt hij het woonakkoord stiekem prima.
Bart Snels is publicist en politiek strategisch adviseur. Hij was strateeg voor GroenLinks onder Femke Halsema en werkte voor Alexander Pechtold.
