Je hoeft niet anti-Israël te zijn om een voorstander te zijn van gesprekken met Hamas. Er zijn per slot van rekening verschillende Israëlische politici en diplomaten die deze wens al eerder hebben geuit; ruim voordat een aantal Nederlanders afgelopen week er in de NRC een oproep aan meenden te moeten wijden. Maar je moet wel hopeloos naïef zijn om te geloven dat gesprekken met Hamas tot vrede zullen leiden. De ondertekenaars van de oproep in de NRC zeggen dat de EU ‘zonder voorwaarden vooraf’ met alle partijen inclusief Hamas het gesprek moet aangaan, ‘om via onderhandelingen een eind aan het [Palestijns-Israëlisch, R.N.] conflict mogelijk te maken’. Dit is een frappant staaltje van wishful thinking, want er is nog nooit gebleken dat Hamas een einde wil maken aan enig conflict, anders dan door het vervangen van Israel door Islamitische staat, zoals in het handvest van die organisatie valt te lezen.
De afgelopen jaren hebben talloze (ex) politici, van president Poetin tot oud-president Carter, met Hamas gesproken in de hoop de organisatie over te halen tot op zijn minst de acceptatie van Veiligheidsraadresolutie 242, die aan elke vredesregeling ten grondslag dient te liggen. Allemaal tevergeefs. Zelfs de Palestijnse autoriteit en Hamas kunnen niet eens een dialoog voeren of tot één gezamenlijk standpunt komen. Ruim een jaar na zijn verkiezingsoverwinning in 2007 maakte Hamas via een staatsgreep in Gaza een einde aan de Palestijnse coalitieregering. Sindsdien worden leden van Al Fatah in Gaza op een meedogenloze wijze door Hamas geterroriseerd en is er van enige democratische oppositie geen sprake meer. De kloof tussen Hamas in Gaza en de grotendeels uit Fatah aanhangers bestaande Palestijnse autoriteit op de Westelijke Jordaanoever is zo groot, dat president Abbas recent de verkiezingen van begin volgend jaar heeft uitgesteld. Eerlijke verkiezingen blijken onmogelijk te zijn.
Anja Meulenbelt
SP senator Anja Meulenbelt kan dat allemaal niets schelen. In een artikel op www.Joop.nl breekt ze een lans voor praten met Hamas. Daarbij ontdoet ze de organisatie van zijn extreem fundamentalistische gedaante (‘er zijn ook Hamasleden die een seculiere staat voorstaan’) en wijt ze al het andere falen van Hamas aan de Israëlische bezettingspolitiek. Maar daar gaat het hier helemaal niet om. Wat we immers willen bereiken is dat het slepende conflict dat al zo lang de levens van Israëli’s en Palestijnen verwoest, ophoudt en dat beide volkeren een vreedzame toekomst kunnen opbouwen in een eigen Joodse en Palestijnse staat. Die vrede valt evenwel niet met Hamas te bereiken, omdat de afwijzing van Israël door Hamas berust op een diep religieus dogma.
Terreurorganisatie
Hamas is een fundamentalistische Islamitische terreurorganisatie, die er van uitgaat dat er geen plaats is voor enige niet-islamitische staat in het Midden-Oosten. De strijd tegen Israël wordt gezien als een goddelijke opdracht. Praten zal niets aan deze essentiële drijfveer van Hamas veranderen. Net zo min als Mohammed B medelijden toonde, toen Theo van Gogh hem smeekte genade te tonen, alvorens hij vijf jaar geleden wreed vermoord werd. Ook Israël kent religieuze fanaten, die geloven dat het een goddelijke opdracht is heel het historische land Israël te bewonen en het gebied met hand en tand willen verdedigen. Met de PLO was dit indertijd anders. Hoewel die organisatie ook een onverzoenlijk Handvest had en terreur tegen Israël pleegde, gebeurde dit vooral op grond van seculiere nationalistische motieven. In het belang van de Palestijnse toekomst matigde de organisatie zich en sprak zich in 1988 al verdekt uit voor de aanvaarding van Veiligheidsraadresolutie 242. Daarmee werd Israël impliciet erkend. Dat maakte de dialoog die tot de Oslo akkoorden leidde mogelijk.
Bij Hamas zal dat nooit gebeuren, zoals oud-minister van Defensie van Israel Mofaz (Kadima) vorige week heeft ervaren. Hij kondigde toen aan met iedereen, inclusief Hamas, te willen praten. De reactie uit Gaza liet niet lang op zich wachten:
‘Hamas will not negotiate with Israel. We do not believe in engaging with the occupation, or in talks that would beautify its face in the eyes of the world‘, zei Hamas woordvoerder Fawzi Barhoum (Jerusalem Post 12-11-09).
Versterking radicalisme
Als de EU en de Nederlandse regering zouden doen wat Meulenbelt c.s. willen, zou dat de vrede in het Midden-Oosten geen stap dichterbij brengen en alleen maar leiden tot een versterking van de radicalen. Verstandige regeringen dienen er juist naar te streven diegenen aan de onderhandelingstafel te brengen die wel met elkaar willen praten. Dat is al moeilijk genoeg. De Israëlische regering en de Palestijnse Autoriteit hebben in beginsel te kennen gegeven met elkaar over vrede te willen praten. Een dialoog van Nederland en het Westen met Hamas zou president Abbas en andere ‘rekkelijken’ onder de Palestijnen een terminale stoot onder de gordel bezorgen en Israël een argument geven van verdere onderhandelingen af te zien. Maar voor sommigen van de ondertekenaars onder de oproep in de NRC, die meer anti-Israëlisch dan pro-Palestijns zijn, is dit juist wat ze willen.
Ronny Naftaniel is directeur van het CIDI.
CC-Foto: David Shankbone
