Het is hoogst onwaarschijnlijk dat er geen buitenaards leven is. Met honderd miljard sterrenstelsels die elk honderden miljarden sterren tellen is het een ongeloofwaardige theorie dat alleen op dit aardklootje leven zou zijn. De bekende en veelgeprezen theoretisch natuurkundige Stephen Hawking is het daarmee eens, legt hij uit in een nieuwe serie van Discovery Channel, getiteld: Into the universe with Stephen Hawking. Hij voegt daaraan toe: mochten we ver geëvolueerde levensvormen tegenkomen, dan kunnen we maar beter geen contact zoeken. ‘Humanity should do all it can to avoid contact.’ Hij legt een weliswaar onwetenschappelijke want speculatieve basis voor een War of the worlds, maar een die in moreel opzicht heel goed voor te stellen is. Of niet?
De grootste meester van het horrorgenre na Edgar A. Poe, Howard P. Lovecraft, wijdde er al vele boeken en korte verhalen aan. Ongeveer elke science-fictionfilm die uitgaat van kwaadaardig buitenaards leven is direct of indirect geïnspireerd door zijn fantasie. De voorstelling van zaken? Uit de kosmos zullen op een dag monsterlijke verschijningen neerdalen; reusachtig, glibberig en met gevaarlijke tentakels, en ze zullen ons vernietigen of op z’n minst andere pijnlijke dingen met ons uithalen. En we zullen machteloos zijn. Niet omdat we een gebrek hebben aan militair materieel en vernietigingskracht, maar simpelweg omdat we veel te dom zijn om deze kosmische vijand het hoofd te bieden.
Het is goed mogelijk dat er hyperintelligent buitenaards leven is, misschien omdat ze in andere omstandigheden leven of omdat de soort al miljoenen jaren oud is. Mogelijk weten zij niet van het bestaan van de aarde af, of misschien vinden ze ons te achterlijk om ons te vereren met een bezoekje. Ze hebben de aarde een tijdje in de gaten gehouden en zagen hoe we elkaar uitmoorden en niet kunnen uitstijgen boven basale, primitieve impulsen als machtswellust, wraakgevoelens, angst en zuivere wreedheid. De homo sapiens? Een lachwekkend kuddedier dat nog steeds in groepen denkt en meent andere groepen te moeten bestrijden.
Maar mochten ze om een of andere reden wel geïnteresseerd zijn in ons of in wat de aarde te bieden heeft, dan is het goed mogelijk dat ze meedogenloos en wreed zullen zijn, zegt Hawking: ‘The real challenge is to work out what aliens might actually be like.’ Een redenering die de Franse schrijver Michel Houellebecq ook volgt in zijn lange essay over het werk van Lovecraft Contre le monde, contre la vie. We hoeven alleen maar te kijken naar hoe wij met lagere intelligenties omgaan, aldus Houellebecq. ‘Het zijn maar domme dieren,’ denken we, en we vinden rechtvaardiging om ze te exploiteren, te slachten en werkelijk alles wat ze bezitten voor onze eigen doeleinden te gebruiken: systematisch en nietsontziend. Voor alles stellen we onze overleving en onze behoefte aan vleesproducten, en dat rechtvaardigt primitief geweld.
Zoals de waard is vertrouwt ie z’n gasten. Een denkfout dus, want wie zegt dat de moraal van die buitenaardse soort gelijk is aan de onze? Impliceert een hogere intelligentie ook een ander niveau van morele intelligentie? Mogelijk. In dezelfde serie meent astronoom Lord Rees dat ons kenvermogen wellicht te beperkt is om buitenaards leven überhaupt te begrijpen, zoals een chimpansee niets zal snappen van de algemene relativiteitstheorie. De mogelijkheid wordt opengelaten dat de alien van een onbevattelijke zachtaardigheid is. Maar hoe verbazingwekkend dit veronderstelde wezen dan ook zal zijn, als hij gebonden is aan wetten van overleving is het denkbaar dat hij hulpstoffen nodig heeft. En wat denkt deze afgezant van Cthulhu dan? Sterven of die nietige, primitieve menswezens uitbuiten en hun hulpstoffen roven? Niet omdat het leuk is, maar noodzakelijk. En ach, het zijn maar mensen, dus wat maakt het uit, wij zijn toch superieur?
Kijken naar het leven en de aarde vanuit de ruimte is, hoe speculatief ook, een mooie manier om de mens eens naar andere maatstaven te beoordelen. Daartegenover staat het andere leven. Gebonden aan overlevingswetten zal de noodlijdende buitenaardse entiteit geen schattig knuffelpopje als E.T. zijn. Daar zijn niet alleen de meeste filmmakers en schrijvers van overtuigd, maar nu ook een eminent wetenschapper als Stephen Hawking.
