Pionier. Genie. Social Media Expert (aargh!). Maar ook: Onbeholpen. Zelfingenomen. En mateloos arrogant. Het zou zomaar de twitterbio van Mark Zuckerberg kunnen zijn. Althans, de Mark Zuckerberg uit de filmversie, in de vertolking van Jesse Eisenberg. Naar de mate van dichterlijke vrijheid in het script van Aaron Sorkin valt namelijk alleen maar te gissen. Het maakt ook niet uit, dat The Social Network wellicht geen volledig waarheidsgetrouw beeld is. Het is wel een intrigerende karakterschets. Van een creatieve zonderling die door een absurde samenloop van omstandigheden ’s werelds jongste miljardair wordt, en dankzij de woorden die Sorkin hem in de mond legt twee uur lang aan het scherm knaagt.
Eisenberg is zo goed als de persoon Zuckerberg, dat het handjevol scènes waar hij niet in voorkomt, direct tot een vreemd soort heimwee leidt. Het is een klootzak, een verrader en een jaloerse haas – maar man, wat is het prettig hem te volgen. Wat Greg House is voor Princeton Plainsboro, is Mark Zuckerberg voor Harvard College. Een geniale eenling, die zijn confronterende houding in gelijke delen baseert op onzekerheid, onvrede en het feit dat hij zich er maar al te goed bewust van is dat hij intelligenter is dan zijn omgeving. Het meisje dat hem in de openingsscène dumpt, verwoordt dat het best: “You’re going to go through life thinking that girls don’t like you because you’re a nerd. And I want you to know, from the bottom of my heart, that that won’t be true. It’ll be because you’re an asshole.”
Een uitsmijter aan het einde van een taalkundig schitterend gechoreografeerd etentje, dat net als de rest van de film zo quotable is omdat Sorkin iedere gesproken tekst zo heeft weten te smeden dat dialogen poëtisch en van een zeldzame scherpte zijn, zonder dat je ook maar ergens het idee krijgt dat het taalgebruik en de snelle woordenwisselingen alleen in de wereld van deze film bestaan – zoals bij Diablo ‘zo praat toch niemand’ Cody vaak wel het geval is. Zuckerberg is echt. En Eisenberg brengt zijn getormenteerde persoonlijkheid fantastisch naar voren. Hij is hard, rationeel en neemt geen blad voor de mond, maar is toch vooral menselijk. Je ziet aan hem dat hij een innerlijke strijd levert, en niet altijd zo bot en ongenuanceerd wil zijn.
Wraakactie
Het is daarnaast een houding die zijn gedrag stuurt. Het feit dat hij gedumpt wordt, brengt hem via een dronken nacht achter de computer – terwijl het studentenleven om hem heen bruisend in al haar pijnlijk duidelijke contrast lichtelijk explodeert – op een sneue wraakactie. En vervolgens op het idee dat uiteindelijk Facebook wordt. “Don’t drink and blog” was nog nooit zo’n slecht advies, als blijkt dat je een paar jaar later de wereldvoorraad bier op zou kunnen kopen. Vier keer. Met je website.
De rest van de ontwikkelingen is geschiedenis, verteld vanuit de dubbele rechtszaak waar Zuckerberg in verwikkeld is. Terwijl zijn beste vriend Eduardo hem aanklaagt omdat hij vakkundig van zijn aandeel in de oprichting ontdaan is, loopt ook de zaak rond tweeling Tyler en Cameron Winklevoss (‘the Winklevii’), die hun idee voor The Harvard Connection zonder enige tegoeddoening in Facebook zagen veranderen, en zagen uitgroeien tot de kolos die het geworden is. De juridische details (maar ook de technische kant van de webontwikkeling) worden voldoende uitgelicht om het verhaal coherent te maken, maar komen nergens opdringend naar de voorgrond. Daar is het podium voor het ‘sociale’ aspect rond Zuckerberg, de vrienden die hij bedrogen heeft, en de zakelijke sujetten die hem beïnvloedden.
Jaapmusical
Moeten we blij zijn met een verfilming van een website, als mogelijke nieuwe trend? Waarschijnlijk niet, als dat betekent dat we straks Twitter, The Movie of DeJaap, DeMusical voorgeschoteld krijgen. (Waarschijnlijk wel, als Dr. Skynet or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Googles het resultaat is). Tenzij David Fincher het project aangeboden krijgt, en tegen alle vooroordelen in van een oppervlakkig jongens- en meisjesbook een intelligent portret van een boeiend karakter weet te maken. Want de regisseur van Fight Club filtert uit de ironische paradox rond Facebook – het feit dat de grondlegger van ’s werelds grootste sociale medium alles behalve sociaal is – een biopic waarin je toch voor hem kiest. En zijn verhaal wil horen. Vooral als dat verteld wordt in de razendsnelle en vlijmscherpe dialogen van Aaron Sorkin. Geef. Die. Man. Een. Beeldje.
Robert Nijman schreef een uitgebreidere recensie voor Movie2Movie, en denkt er inmiddels langzaam aan de vijfhonderdmiljoenenéénde gebruiker van dat verdomde Facebook te worden. Social Media gaat tenslotte nergens heen voorlopig.
The Social Network gaat vandaag in Nederland in première.
