Internationale Vrouwendag begon met grappen op Twitter: “Have a happy period”. Als het over feminisme gaat, kan een geinig bedoelde opmerking over een tuinbroek of okselhaar natuurlijk niet uitblijven. Er was ook geklaag: waarom maar één dag? De herdenking van verzet tegen vrouwenonderdrukking wordt in Nederland gezien als een veredelde Moederdag. Degenen die wel een koppeling maken naar emancipatie, doen dat schamper. Of: het is niet voor ons belangrijk, maar alleen voor de ver-van-mijn-bed-show van meisjes die worden uitgehuwelijkt. Op een bronnenloze wikipediapagina staat dat er “in nog maar een enkel Westers land” weerstand bestaat tegen Internationale Vrouwendag. Wij leven in zo’n land. Aandacht voor vrouwenrechten vinden Nederlanders – mannen én vrouwen – gezeik.
Achtergesteld
Feminisme is hier een vies woord. Dat kan niet anders dan de schuld van Cisca Dresselhuys zijn. Als hoofdredacteur van Opzij was zij jarenlang de bekendste feminist van Nederland. Met haar spitse neus was zij de belichaming van de bitsheid waarmee feminisme geassocieerd wordt. Slechtere PR kan een politieke beweging zich niet wensen, zeker niet in de jaren ’90. Malou van Hintum schreef in 1995 het boekje Macha! Macha! Een afrekening met het klaagfeminisme. Zij rekende daarin niet alleen af met klaagfeminisme, ze rekende af met al het feminisme. De emancipatie is voltooid (op hooguit een paar kleine puntjes na) en vrouwen die er nu nog voor op de bres springen zijn zeurdigere slachtoffers die geen seks hebben.
Zo gezien is het niet raar dat Internationale Vrouwendag in Nederland beschimpt wordt. Nederlandse vrouwen hebben het ook goed. De emancipatie is bij ons zelfs zo vergevorderd dat ‘onze’ geëmancipeerde mannen zich inzetten om de laatst overgeblevenen, de arme Moslimvrouwen, een duwtje in de rug te geven. Deze laatste zin is ironisch. Het gaat namelijk helemaal niet zo denderend als we Nederland internationaal vergelijken. De opsomming is bekend: belabberde kinderopvang, achterblijvende lonen, weinig vrouwen op hoge posities in het bedrijfsleven en in de wetenschap. Waakzaamheid is bovendien geboden nu de VVD (zichzelf op de borst kloppend als de meest liberale partij van Nederland) stelt dat ze “verwantschap” ziet met een partij die vrouwen het passief kiesrecht ontzegt. De VVD vindt zulke patriarchale onderdrukkers “leuke mensen”.
Herdenken
Internationale Vrouwendag ligt niet in het verlengde van de huishoudbeurs of de Libelle-zomerweek. Het is geen dag waarop de vrouw ‘eens lekker verwend’ moet worden. Het is geen dag voor een bloemetje of een complimentje of een dag om eens niet hoeven te koken. Dat zijn seksistische uitspraken omdat ze de politieke strijd tot erkenning betuttelend reduceren tot aandachtvragerij van wezens die moeten zorgen en niet zeuren.
Internationale Vrouwendag gaat om het herdenken van de eerste vrouwenstakingen. In 1908 demonstreerden 15.000 vrouwen in New York voor betere werkomstandigheden en kiesrecht. In 1910 werd het idee geopperd voor een dag waarop – internationaal, zoals de socialistische traditie toen voorschreef – eisen onder de aandacht gebracht konden worden. Natuurlijk mogen daar grappen over worden gemaakt, maar verwijzingen naar okselhaar getuigen hier slechts van een gebrek aan historisch besef.
Godwin
Tijdens de herdenking van de Tweede Wereldoorlog wordt ieder jaar de vraag gesteld of die herdenking nog wel nodig is. Terecht, want de oorlog ligt ver achter ons en, in tegenstelling tot wat Joop.nl beweert, leven we niet onder het fascisme. Dergelijke reflectie zou ook passen bij de herdenking van de strijd om vrouwenrechten. Als we dan tot de conclusie komen dat de historische herdenking geen actuele waarde meer heeft, schaffen we die vrouwendag af. Op een speciale dag om beledigd te worden, zit deze vrouw namelijk niet te wachten.
Linda Duits heeft niets op met collectieve strijd met mensen waarmee ze alleen een baarmoeder overeenkomstig heeft, maar denkt graag na over machtsprocessen en is daarom toch een feminist.
