Nu de eerste aandacht voor de liquidatie van Osama bin Laden wat is afgezwakt, is het weer business as usual in politiek Amerika. De campagnes voor de Republikeinse voorverkiezingen gaan gewoon door en frontrunner Mitt Romney probeert zijn zwaard van Damocles achter zich te laten. De invoering van Romneycare, de hervorming van de gezondheidszorg die Romney vijf jaar geleden invoerde als gouverneur van Massachusetts, wordt hem sterk verweten door veel Republikeinen, en dus probeerde de nummer twee van de Republikeinse voorverkiezingen in 2008 het onderwerp gisteren definitief af te sluiten. Tevergeefs, zo lijkt het, tot grote vreugde van Democraten die het Republikeinse veld steeds zwakker zien worden.
Obamacare
De hervorming van de gezondheidszorg die president Obama nationaal invoerde is gebasseerd op drie poten. Ten eerste worden alle noodzakelijke ziekenkosten van alle Amerikanen voortaan gedekt. Niemand wordt dus meer weg gestuurd bij een ziekenhuis omdat hij geen verzekering of operatie kan betalen. Ten tweede moeten alle Amerikanen zich verplicht verzekeren tegen ziekenkosten op straffe van een boete en ten derde krijgen de allerarmsten een tegemoetkoming voor hun premies. Daarnaast staat het iedereen vrij zich aanvullend te verzekeren. Hoewel de details verschillen, komt Obamacare in deze hoofdlijnen volledig overeen met Romneycare in Massachusetts.
Republikeinen hebben zich verzet tegen Obamacare op twee simpele gronden: vrijheid van het individu en vrijheid van de staten. De befaamde Tenth Amendment, die tiende aanpassing van de Amerikaanse grondwet uit 1791, zegt het volgende:
“The powers not delegated to the United States by the Constitution, nor prohibited by it to the States, are reserved to the States respectively, or to the people.”
Met andere woorden, tenzij expliciet anders vermeld in de grondwet mag de federale overheid van Amerika geen rechten van de afzonderlijke staten of individuele burgers afnemen. Dit tiende amendement moet staten en burgers beschermen van al te sterk ingrijpen door Washington D.C. en volgens in het bijzonder de Tea Party Movement heeft Obama dat principe met voeten getreden. Staten hebben immers geen zeggenschap meer over gezondheidszorg binnen hun grenzen en burgers zijn verplicht om zich tegen ziekenkosten te verzekeren.
Draaien
Mitt Romney probeerde zijn verdediging vooral te bouwen op het idee van vrijheid voor staten. Wat goed is voor Massachusetts is niet goed voor het hele land, aldus Romney, en dus zou ook hij als president een einde maken aan Obamacare. Romney weigert echter, tot grote frustratie van veel Republikeinen, om afstand te nemen van de wetgeving zoals hij die in zijn thuisstaat invoerde:
“I recognize that a lot of pundits around the nation are saying that I should just stand up and say this whole thing was a mistake, that this was a boneheaded idea, and I should just admit it: it was a mistake, and walk away. I presume that a lot of folks think that if I did that it would be good for me politically. There’s only one problem with that: it wouldn’t be honest.”
Amerikanen kennen een mooie uitdrukking voor de situatie waarin Romney zich bevindt: damned if you do, damned if you don’t. Als hij wel terugkomt op zijn eigen wetgeving, houdt Romney het imago van draaier in stand dat hem in 2008 ook opbrak. Als hij er niet op terugkomt kan hij steun van een grote en actieve conservatieve stroming binnen zijn eigen partij vergeten. Zoals The Wall Street Journal het verwoordde:
“If he does not change his message, he might as well try to knock off Joe Biden and get on the Obama ticket.”
Voorlopig is Mitt Romney er nog niet in geslaagd om zijn critici te overtuigen en hangt Romneycare als een molensteen aan een touw om zijn nek, terwijl de Democraten handenwrijvend toezien hoe de favoriet voor de Republikeinse nominatie zijn campagne nauwelijks van de grond weet te krijgen. Het is voor de Republikeinen te hopen dat een echte kandidaat snel opstaat, want zo krijgt Obama zijn herverkiezing in de schoot geworpen.
Adriaan Andringa zal tot de presidentsverkiezingen in 2012 regelmatig verslag doen van het Amerikaanse politieke schouwspel.
