Het was een roerige week voor Republikeins Amerika. De nederlaag en daarop volgende terugtrekking van Tim Pawlenty en de overwinning van Michele Bachmann tijdens de Ames Straw Poll werden in grote mate overschaduwd door de grand entrance die Rick Perry maakte als presidentskandidaat. Zaterdag kondigde hij zijn kandidatuur aan en werd zijn naam meteen vaker genoemd in Ames als write-in candidate dan die van Mitt Romney en uit een peiling op dinsdag bleek dat Perry inmiddels beter scoort dan diezelfde frontrunner uit New Hampshire. De vragen die zich nu aandienen zijn, wie is Rick Perry precies en vooral hoe liggen zijn kansen?
Texas
Perry is als sinds 1984 actief in de Texaanse politiek. Opmerkelijk genoeg werd hij in dat jaar als Democraat gekozen in het Texaanse Huis van Afgevaardigden. Hij maakte snel naam binnen de Democratische Partij en gaf als afgevaardigde in 1988 leiding aan de campagne van presidentskandidaat Al Gore in Texas. Perry stond altijd al bekend als een gematigde Democraat die soms even kritisch was op Big Government als zijn (gematigde) Republikeinse collega’s en in 1989 besloot hij, mede op instigatie van president’s zoon en up-and-comming politicus/zakenman George W. Bush, om over te stappen naar de Republikeinse Partij. De overstap legde Perry geen windeieren en al vrij snel werd hij gekozen als Agriculture Commissioner (Minister van Landbouw) van Texas. In 1999 werd Perry de eerste Republikeinse Lieutenant Governor sinds tijden, een direct gekozen vice-gouverneur, naast gouverneur George W. Bush die hij opvolgde toen die laatste in 2000 gekozen werd als president, saillant genoeg door Al Gore te verslaan die twaalf jaar eerder nog op de steun van Perry had kunnen rekenen.
Als gouverneur van Texas, met een dienstverband van ruim tien jaar de langst zittende gouverneur in de Verenigde Staten, toonde Perry zicht altijd een redelijk gematigd politicus. Hoewel zijn houding als tough on crime altijd op goedkeuring kon rekenen bij Republikeinen, kreeg hij voornamelijk van Democraten lof toen hij een verbod op de doodsstraf voor iedereen die geestelijk gehandicapt of zwakzinnig is invoerde. Als toegewijd Christen kon hij altijd op de steun van evangelicals rekenen, een belangrijke groep in het zuiden, maar ondertussen investeerde hij ruimhartig in onderwijs en gezondheidszorg tot tevredenheid van Democraten. Zijn gematigde houding leidde regelmatig tot botsingen met zijn voorganger en zittende president George W. Bush, tot het punt dat beide Texanen tegenwoordig niet meer door één deur kunnen. Op steun van de politieke machine die vader en zoon Bush naar het Witte Huis bracht hoeft Perry tijdens de verkiezingen dan ook niet te rekenen.
Kandidatuur
In tegenstelling tot veel van zijn politieke rivalen flirtte Perry niet publiekelijk met een gooi naar het Witte Huis. Pas toen de kritiek op de bestaande Republikeinse kandidaten toe nam, Mike Huckabee besloot zich niet verkiesbaar te stellen en vooral evangelicals uit het zuiden hun onvrede begonnen te uiten over het gebrek aan een kandidaat waar zij zich mee konden identificeren, leek Perry ontvankelijk te worden voor het idee dat hij een serieuze kandidaat kan zijn. Hij hield de boot lang af maar maakte afgelopen zaterdag dus bekend zich inderdaad verkiesbaar te stellen en niet zonder impact; enkele dagen later lijkt hij volgens de peilingen meteen de favoriet te zijn. Die conclusie moet echter met een korrel zout genomen worden in de wetenschap dat Donald Trump enkele maanden geleden het ook bijzonder goed deed in de peilingen. Perry zal zijn huidige hype dus moeten omzetten in blijvend resultaat en dat zal niet makkelijk worden.
Het grootste obstakel voor Perry vormt de ogenschijnlijke spagaat waarin hij zich bevindt om de evangelicals tevreden te houden en toch een realistische kandidaat te zijn mocht hij het in 2012 inderdaad tegen Obama kunnen opnemen. De Republikeinen zijn opzoek naar een kandidaat die Obama ook werkelijk kan verslaan en een gek in de politieke marge, een extreme kandidaat met veel steun van een heel kleine groep zonder aantrekkingskracht naar het politieke midden, lijkt bij voorbaat kansloos. Perry is niet zo’n kandidaat maar zal zich wel conservatiever moeten tonen dan hij meestal is geweest om de evangelicals aan zich te binden. De afgelopen dagen is hij dan ook vooral bezig geweest hen naar de mond te praten. Zo opende hij zijn speech waarmee hij zich zaterdag tijdens een Red State bijeenkomst in South Carolina verkiesbaar stelde met een duidelijke boodschap:
“It’s great to be at Red State but it’s even better to be the Governor of the largest red state in America. […] I enjoy coming to places where people elect […] true conservatives and also where they love the greatest fighting force on the face of the earth, the Unites States military”
Ook haalde hij enige dagen later fel uit naar de voorzitter van de Federale Centrale Bank, Ben Bernanke, die hij beschuldigde van verraad:
“If this guy prints more money between now and the election, I don’t know what you all would do to him in Iowa, but we would treat him pretty ugly down in Texas, […] Printing more money to play politics at this particular time in American history is almost treacherous – or treasonous in my opinion.”
Geloofwaardigheid
Zijn conservatisme en felle uitspraken zijn hem al op veel kritiek komen te staan en niet alleen uit het Democratisch kamp. Karl Rove, de motor van de politieke machine achter de Bush-familie, zocht meteen de aanval op rond de uitspraak over Ben Bernanke en de toon is gezet. Perry zal moeten balanceren op de tight-rope. Leunt hij teveel naar links, dan verliest hij de steun van zijn evangelical achterban en valt hij naar beneden. Leunt hij teveel naar rechts, dan verliest hij zijn geloofwaardigheid en wordt hij onverkiesbaar met een zelfde val als gevolg. Voorlopig lijkt hij de juiste toon nog niet te hebben gevonden maar er is nog tijd. Als hij de komende weken een goed team weet op te bouwen die de juiste snaar weet te raken, dan kan hij zomaar die ene gematigde kandidaat worden die wel op steun van een conservatievere achterban kan rekenen. Als dat hem lukt wordt hij niet alleen voor Mitt Romney en Michele Bachmann een geduchte tegenstander, maar ook voor Barack Obama. De kandidatuur van Rick Perry zal de verkiezingen in ieder geval niet saaier maken.
Adriaan Andringa zal tot de presidentsverkiezingen in 2012 regelmatig verslag doen van het Amerikaanse politieke schouwspel.
