Deze week iedere dag tegelijk op vk.nl en DeJaap.nl een column waarin wordt teruggekeken op het afgelopen jaar – en vooruit gekeken naar 2012. Vandaag: de wereld vergaat in 2012 niet, maar Nederland kennisland wel, schrijft Bert Brussen.
Het is maar goed dat ik niet bijgelovig ben, anders zou ik nu bij het kamp aluminiumfolie hoedjes dragende anonieme internetreaguurders horen dat er van overtuigd is dat in 2012 de wereld definitief vergaat. Dit keer echt, zal ik maar zeggen, want de Maya’s hebben het al voorspeld en die werden betaald door de illuminati of zoiets. Ik geloof dat dus niet, want ik ben niet bijgelovig, maar in 2011 gebeurde er zoveel en waren sommige gebeurtenissen zo heftig dat het ook weer niet zo heel vreemd is om daarin een omen te zien.
Met de kennis van nu zou je kunnen zeggen dat de uit 1987 stammende REM-hit Its the end of the world as we know it geen commerciële instant kraker was maar een subtiele waarschuwing over het op handen zijnde armageddon. En dat zonder dat de plaat achterstevoren hoeft te worden gedraaid, want dat gaat nou eenmaal niet bij compact discs. Wat dat betreft heeft de cd weinig goeds gedaan voor de satanische boodschappen die op zo’n beetje elke achterstevoren gedraaide langspeelplaat waren te horen. Maar dat terzijde. (Overigens, mocht die Apocalyps toch plaatsvinden in het jaar onzes Heeren 2012 dan citeer ik graag de complete line uit bovengenoemde REM-hitsong: ‘Its the end of the world as we know it…and I feel fine.’)
Schone lei
Toch, in 2012 gaan we de ontluisterende gevolgen zien van gebeurtenissen uit ons recente verleden. Massamoordenaar Anders Breivik zal worden veroordeeld. Hierdoor zullen de Noren worden geconfronteerd met een nieuwe ramp: de ironie van hun eigen geloof in beschaving. Met een beetje pech wordt de inmiddels ontoerekeningsvatbaar verklaarde Anders Breivik over zes jaar ‘genezen’ verklaard van zijn psychoses en schizofrenie en krijgt hij, geheel volgens de beslist rancunevrije democratisch rechtstatelijke leer der tweede kans, het recht op volledige terugkeer in de maatschappij. Met een schone lei welteverstaan. Immers: het aantal slachtoffers en de impact daarvan mag niet uitmaken voor het principe dat elke misdadiger een tweede kans verdient. Of het nu de winkeldief is, de verkrachter, Adolf Hitler of Anders Breivik: allen hebben ze de wet overtreden en horen ze een nieuwe kans in de maatschappij te krijgen na het uitzitten van hun straf.
Let wel: ik vind dat niet. Mij hoort u absoluut niet pleiten voor de spoedige reïntegratie van Breivik in de Noorse samenleving. Ik vind: Anders Breivik moeten ze voor de rest van zijn leven vastzetten op een eiland met dezelfde afmetingen als Utøya, zonder dat er ooit nog één boot aanmeert. Ik ben tegen de doodstraf, een regering die haar eigen burgers vermoordt kan immers nooit aan de burgers het goede voorbeeld geven dat ze niet mogen moorden, maar eeuwige eenzaamheid en een langzaam vergeten op een afgelegen eiland lijkt mij een aardig alternatief voor iemand die 68 jonge mensen met dumdumkogels van dichtbij door het hoofd heeft geschoten. Alleen geldt de wet voor iedereen, dus ook voor Anders Breivik. Die wet bepaalt dat wanneer een misdadiger ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard hij psychiatrisch moet worden behandeld. De bedoeling van deze behandeling is genezing. Een goede arts zal altijd proberen iemand te genezen, ongeacht de daden van de patiënt. Een misdadiger die ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard en daarna genezen mag de maatschappij weer in, zegt de Noorse wet.
Afgrond
Van een ander, en godzijdank luchtiger, soort is het spektakel dat de ondergang van het Nederlandse onderwijssysteem heet. In 2011 kon iedereen getuige zijn van het in de afgrond storten van Hogeschool InHolland. Dit resulteerde in een hoop beloftes van verbetering door Doekle Terpstra en dertig procent minder eerstejaars die zich voor InHolland inschreven. Die overige 70 procent heeft ofwel niets geleerd ofwel kan het domweg niets schelen wat in de toekomst de waarde is van hun diploma. Te vrezen valt dat vooral het laatste een gedachtegang is die bij veel hbo-eerstejaars wordt verward met een onderwijsprincipe. Alleen daarom al zal het hbo-systeem in 2012 nog veel verder in elkaar storten: de studenten heeft het de afgelopen jaren allemaal net zo weinig kunnen schelen als de docenten of de bestuursleden. Nu de barsten in de fundering zichtbaar zijn en de eerste scholen over de rand van de afgrond naar hun graf storten, is er niemand die weet hoe de boel kan worden gered.
En terwijl de hbo’s in 2012 één voor één instorten, op de randen van 2012 mochten we trouwens al getuige zijn van de neergang van de Hogeschool van Amsterdam en Hogeschool Windesheim, worden de studenten bedolven onder stapels puin, meters hoog en tonnen zwaar, en sleurt het puin van het afbrokkelende hbo ook de universiteiten en mbo’s met zich mee. Want gelooft u maar gerust dat ook daar binnen de academische wereld en binnen het mbo-systeem de funderingen totaal zijn doorgerot. Een zucht, een milde lentebries en de pilaren onder kennisland Nederland breken als luciferstokjes doormidden.
2012 wordt een spektakel zoals u het nog nooit eerder heeft gezien. Hoe zong Michael Stipe het ook alweer? “Uh oh, overflow, population, common group, but it’ll do. Save yourself, serve yourself. World serves its own needs, listen to your heart bleed“.
Deze column staat ook op de site van de Volkskrant.
