Een avond van ongekend sensationele ontwikkelingen vannacht tijdens de Iowa Caucuses, waar Mitt Romney en Rick Santorum tot het laatste moment streden om de overwinning. Om acht uur vanochtend Nederlandse tijd, of twee uur ’s nachts lokaal, had Rick Santorum nog een voorsprong van vier stemmen op Romney maar een half uur later bleek juist Romney met acht stemmen verschil de winst te hebben gepakt. Hoewel Santorum dichterbij de winst kwam dan ik voorspelde, kwam die voorspelling van maandag bijna volledig uit. Over een week staan al de New Hampshire Primaries op de agenda en ook dat belooft een spektakel te worden.
Uitslag
De uiteindelijke uitslag die vannacht bekend werd gemaakt was alsvolgt:
1. Mitt Romney 25 procent (+8 stemmen) 2. Rick Santorum 25 procent (-8 stemmen) 3. Ron Paul 21 procent 4. Newt Gingrich 14 procent 5. Rick Perry 10 procent 6. Michele Bachmann 5 procent 7. Jon Huntsman 1 procent
Mijn voorspelling van maandag luidde onderwijl:
Met ongeveer een kwart van de stemmen gaat Mitt Romney de Iowa Caucuses winnen en met nauwelijks meer dan een vijfde van de stemmen elk gaan Ron Paul en Rick Santorum bewijzen dat ze serieus genomen moeten worden als kandidaat. Rick Perry en Newt Gingrich zullen het meerendeel van de overige ongeveer 30 procent van de stemmen verdelen en Michele Bachmann kan na morgen de handdoek in de ring gooien.
Hoewel ik Santorum niet de kans gaf om de winst daadwerkelijk te halen en hij ook mijn voorspelling dus overtrof, was het duidelijk dat de voormalige Senator uit Pennsylvania het momentum aan zijn zijde had waarmee hij de evangelicals achter zich kon verenigen. De marge waarmee Romney won mag historisch klein zijn, de winst heeft hij behaald en daarmee heeft hij de beste papieren voor de New Hampshire Primaries van volgende week dinsdag.
Vervolg
Wie verwacht dat de rust na deze voorlopige climax in politiek Amerika de komende tijd terug zal keren, komt bedrogen uit. Interessant wordt om te zien welke strategische keuzes de verschillende kandidaten de komende week gaan maken. Mitt Romney zal zijn huidige koers voortzetten. Hij richt zijn pijlen vooral op president Obama om te bewijzen dat hij de enige serieuze presidentskandidaat is, de enige die in november ook echt kan winnen. Hij gaat stevig aan de leiding in New Hampshire en zal er op vertrouwen dat de SuperPACs, de ‘onafhankelijke’ Political Action Committees die hem steunen, door middel van negatieve campagnespotjes alles in zijn werk zullen stellen om Santorum is diskrediet te brengen zoals ze dat eerder met Newt Gingrich deden. De twee grote verliezers van de Iowa Caucuses, Michele Bachmann en Rick Perry, zullen vooral overwegen of het nog zin heeft om hun campagne door te zetten en zullen weinig van zich laten zien de komende dagen, tenzij het een terugtrekking en/of steun voor een andere kandidaat betreft. Bij de overige kandidaten blijven echter meer vraagtekens staan.
Jon Huntsman was de formele verliezer van de Iowa Caucuses maar heeft nooit een poging gewaagd om in die staat een rol van betekenis te spelen. Zijn ene procent is daarom geen verrassing en nauwelijks een verlies te noemen. In veel peilingen van New Hampshire staat hij er aanzienlijk beter voor en de komende week wordt voor hem erop of eronder. Hij zal zichzelf als een betere keuze voor gematigde kiezers dan Romney presenteren en zal hem hard aanvallen op zijn vele veranderde standpunten, zijn befaamde flip-flops. Ook van Newt Gingrich kan Romney harde aanvallen verwachten, aangezien hij de negatieve spotjes die zijn campagne de das om hebben gedaan in Iowa persoonlijk opvat. Reken op een frontale aanval, niet om zelf nog een serieuze kans te maken maar vooral om te voorkomen dat Romney of Ron Paul de nominatie in de wacht gaat slepen. Hij heeft meer aanhang dan bijvoorbeeld Santorum in de staten die er aan zitten te komen, maar als zijn tegenvallen in Iowa hem al niet de das om gedaan heeft, gaat Gingrich zichzelf de komende dagen van zijn slechtste kant laten zien omdat hij de discipline mist om aan zijn belofte van een positieve campagne vast te houden.
Rick Santorum
Een frontale aanval van Gingrich op Mitt Romney past vooral in het straatje van Santorum, die dat dan niet zelf hoeft te doen. Santorum mist de middelen en de organisatie buiten Iowa om de strijd met Romney aan te gaan en zal dus dankbaar gebruik maken van alle aandacht die hij dankzij Iowa krijgt. Als de andere kandidaten Romney het vuur aan de schenen leggen en hij zichzelf weet te presenteren als een viable alternative, kan hij proberen om in New Hampshire in ieder geval meer dan 10 procent van de stemmen te pakken. Hij zal dat vooral doen op dezelfde manier als in Iowa, door middel van retail politics. Hij zal zoveel mogelijk evenementen bezoeken, zoveel mogelijk mensen persoonlijk aanspreken en zoveel mogelijke bouwen op direct contact met de kiezers in plaats van via media. Hij zal zijn geld willen opsparen voor de South Carolina Primaries waar de dominatie van conservatieve Christenen ervoor zorgt dat hij een veel grotere achterban heeft en waar hij, in tegenstelling tot in New Hampshire, moet presteren om serieus genomen te blijven worden.
Dan blijft het grootste vraagteken over, namelijk Ron Paul. Na zijn stijging naar de top van het veld in Iowa is zijn derde plaats, en vooral het gat naar Santorum, toch een beetje tegenvallend. Hij heeft echter het voordeel dat hij veel meer aanhang, organisatie en geld heeft in de staten die er nu aan zitten te komen, beginnend met New Hampshire. Als hij Santorum op dezelfde manier kan aanpakken als hij met Gingrich deed, kan hij zichzelf nog wel naar een tweede plek in de Granite State werken. Een frontale aanval op Santorum is echter vooral koren op de molen van Romney, die goed garen spint bij een bloedige veldslag tussen alle kandidaten die achter hem staan. Daarmee heeft Ron Paul in feite de mogelijkheid om te bepalen of hij het Romney of Santorum meer gunt om de nominatie in de wacht te slepen. Zelf zal hij het niet worden maar hij kan wel een bepalende rol spelen tijdens de rest van de campagnes door zijn middelen en organisatie in New Hampshire in te zetten om Romney of Santorum in diskrediet te brengen.
The story continues
De voorverkiezingen volgen elkaar de komende dagen en weken snel op. Zaterdag en zondag staan er twee debatten in New Hampshire op de agenda en dinsdag zijn daar al de primaries. De wispelturigheid van het deelnemersveld en de onduidelijkheid over welke impact de uitslag van Iowa vooral op het momentum van Santorum, Paul en Gingrich zal hebben, maken het onmogelijk om nu al een gedetailleerde voorspelling te doen. Toch lijkt de kans dat Romney niet ook de volgende staat wint, en dan overtuigender dan in Iowa, erg klein. Daarmee heeft hij ondanks de opkomst van Rick Santorum nog altijd de beste papieren voor de Republikeinse nominatie. And the story continues…
Adriaan Andringa zal tot de presidentsverkiezingen in 2012 regelmatig verslag doen van het Amerikaanse politieke schouwspel.
