Het Amsterdamse Stadsdeel Centrum luidt de noodklok. Het tij moet gekeerd, de situatie is niet langer houdbaar, de overlast loopt de spuigaten uit. Het gaat hier niet om scootertuig of zelfs hondenpoep, maar het sprookjesachtige stadsdeel lijdt onder fietsoverlast. Fietsoverlast is overlast van fout geparkeerde fietsen. De fiets op de kop aan de brug blijkt niet mal maar levensbedreigend. Fietsen horen in een ‘fietsvoorziening’. Woensdag kreeg ik als bewoner van het Leidseplein en omgeving een brief waarin de gemeente “aangescherpte regels voor het fietsparkeren” aankondigt.
Op vakantie? Fiets kwijt
Het dagelijks bestuur van het stadsdeel heeft de buurt aangewezen als plek waar je je fiets niet buiten een parkeervoorziening mag plaatsen, net als bij het Centraal Station. Er zijn twee zones. In de rode zone worden fietsen buiten een parkeervoorziening direct verwijderd. Fietsen die langer dan zeven dagen in een parkeervoorziening staan worden ook verwijderd – dit wordt bijgehouden met stickers. In de gele zone krijgt je fiets buiten een voorziening eerst zo’n sticker. Als hij er na twee dagen nog staat, wordt hij geruimd. Ook in de gele zone geldt dat fietsen maar zeven dagen in een parkeervoorziening mogen staan.
De brief vermeldt dat het stadsdeel hard heeft gewerkt aan extra parkeerplekken voor de fiets. Dat klopt ook, het Raamplein heeft nu veel extra nietjes (waaronder een handige met pomp) en er ligt nu een zogeheten fietsponton voor de Melkweg. In de brief staat ook dat het werk niet voltooid is. Het aantal plekken is niet toereikend voor de uitgaansavonden. Op die momenten kunnen niet alle fietsende bezoekers zich dus aan de verordening houden. Het moet dan maar “zo veel mogelijk”.
De nieuwe regels houden in dat als ik langer dan zeven dagen wegga, ik mijn fiets kwijt ben. In de brief is daaraan gedacht: bewoners die op reis gaan moeten hun fiets maar hun Amsterdamse etage met bijbehorende trappen op tillen of buiten het gebied parkeren. Stadsdeel West ligt om de hoek, dan maar even een stukje lopen.
“Uit de klauwen”
Dit nieuwe beleid heb ik aan mezelf te danken. Ik stemde bij de verkiezingen in 2010 op D66. Desgevraagd laat raadslid Kleinpaste weten dat D66 dit beleid steunt omdat de overlast “echt uit de klauwen loopt”. Is dat ook zo?
Ik ervaar nooit schade of hinder van rondzwervende fietsen. Mijn buren klagen er nooit over en het is geen onderdeel van gesprek in de buurtkroeg. De Dienst Onderzoek en Statistiek onderzocht [PDF] in 2011 fietsen in Amsterdam. Niets in dat onderzoek wijst op fietsoverlast als probleem dat burgers ervaren. De gemeente weet dat, blijkend uit de “informatiecampagne om gewenst parkeergedrag bij fietsers en bromfietsers te realiseren” die bij de verordening hoort. Via de slogan “Doe mee, parkeer je fiets oké” moet de burger dus verteld worden dat er zoiets als fietsoverlast bestaat.
Veiligheid als smoesje voor netheid
De gemeente legitimeert dit beleid door te stellen dat de veiligheid in het geding is. “Nood- en hulpdiensten kunnen uitgangen minder goed bereiken en het grote publiek heeft onvoldoende ruimte om uit te wijken”. Natuurlijk is het belangrijk dat nooduitgangen van clubs en cafés vrij zijn. Mensen die hun fiets daar parkeren verdienen straf – je fiets ophalen in IJmuiden Westpoort is daarbij een correcte strafmaat. Om die fietsen te kunnen verwijderen is echter geen nieuwe verordening nodig. Het is waarlijke nonsens om te stellen dat de veiligheid in het geding is door fietsen die langer dan zeven dagen tegen een nietje aan staan. Als fietsen tegen een boom echt onveilig waren, zou de politie hun fiets/fietsen immers niet herhaaldelijk zo parkeren.
Deze verordening komt dus voort uit een non-probleem. De werkelijke motivator is niet veiligheid maar esthetiek. Het Stadsdeel wil het Leidseplein meer ‘aanzien’ geven en ‘zwervende’ fietsen zijn daarbij een doorn in het oog. Omdat Stadsdeel Centrum blijkbaar middelen genoeg heeft, besteedt het daarom geld aan een fietsparkeerbewegwijzeringssysteem, aan fietscoaches en aan handhaving. Het is het zoveelste voorbeeld van een overheid die het gevoel met haar burgers totaal kwijt is en die er met onzinnig maar kostbaar beleid alles aan doet die burgers nog verder van zich te vervreemden.
Linda Duits stemde op D66 omdat zij haar beloofden tegen de vertrutting te zijn. Omdat dat dus een leugen bleek, stemt zij nooit meer op D66 voor de deelraad.
