Een vreemd voertuig, de Britse Jackal (en afgeleide Coyote). Ze breken met de ontwikkelingtrend van meer rondombescherming voor wat op papier voertuigen voor de lichte infanterie zijn. Eigenlijk borduren ze voort op de traditie van de Long Range Desert Group (LRDG) en SAS in de Tweede Wereldoorlog die met hun zwaar bewapende Willys jeeps en Chevrolet trucks bij het Duitse Afrikakorps berucht werden door hun hit-and-run acties. Na de oorlog werd de Willys vervangen door de Land Rover (Laro), waar ook een zwaar bewapende SAS Pink Panther uitvoering van kwam. Om de standaard Laro beter te bewapenen werd in 1999 de Weapons Mounted Installation Kit ontwikkeld (WMIK). Een buisframe affuit voor diverse wapens. Waar de Laro dan een ‘Wimmick’ mee werd. Of nog verder verbeterd, een RWMIK.
Een andere Laro-telg is de licht gepantserde Snatch, waar eveneens een verbeterde versie van kwam. Deze is nog in gebruik bij de Britse strijdkrachten. Er is echter een grens aan wat je op een jeep kunt schroeven. In veel landen worden jeepachtigen daarom (deels) vervangen door gesloten en rondom gepantserde vier- en zeswielers. De Jackal blijft daarentegen vasthouden aan het open jeepconcept. Een excentrieke Britse oddball of een slimme LRDG-SAS evolutie?
Jackal bij Camp Bastion, Afghanistan 2008 (foto: wiki-UK MOD, Cpl Ian Houlding)
De SAS, lichte infanterie in het algemeen, moet hoog-mobiel zijn. Wat behalve in zeer ruig terrein met wielvoertuigen beter lukt dan met zware rupsvoertuigen. Lichte eenheden zijn daarnaast makkelijker en sneller te transporteren, en hebben minder bevoorrading en ondersteuning nodig. Wel zijn ze meestal kwetsbaarder, vooral de open voertuigen. Open voertuigen bieden de inzittenden echter een beter waarnemingsvermogen, waardoor ze geen last hebben van het nadelige psychologische effect van vrijwel blind opgesloten zitten zoals in dichte pantservoertuigen. Het veelal zwaardere pantser ervan weegt hier ‘psychisch’ niet altijd tegenop. Zeker in een oorlogsgebied zoals Afghanistan, waar geen frontlijn is en de tegenstander van alle kanten kan opduiken. Het waren wellicht deze argumenten om tot de ontwikkeling van de 4×4 Jackal en afgeleide 6×6 Coyote te komen.
Coyote in Afghanistan 2011 (foto: wiki-US Marine Corps, Cpl. Timothy P. Chesnavage)
Ontworpen door het Britse Supacat kreeg de in 2008 in gebruik genomen Jackal 1 een betere terreinvaardigheid, meer laadvermogen en groter rijbereik dan de voorgaande Laro-uitvoeringen. De Jackel 2 en 2A kregen vanaf 2009 meer (mijn)bescherming. De Coyote is een parallel ontwikkelde 6×6 uitvoering voor de ondersteuning van Jackal eenheden. Met zitplaatsen voor vier man en gelijke bewapeningsopties heeft het een laadvermogen van 3900 kilo (2100 kilo voor Jackal 2). Beide versies en upgrades hiervan missen echter nog steeds de V-vormige bodem van het oorspronkelijke ontwerp dat een betere bescherming biedt tegen IED- en mijnexplosies. Toch hebben de Britten inmiddels meer dan vijfhonderd van deze ruige 4×4 en 6×6 oddballs met prima uitzicht aangeschaft. Een nieuwe telg van de serie is de Extenda, met een afneembaar achterdeel om zowel als 4×4 of 6×6 gebruikt te kunnen worden.
(Foto: Supacat)
De Britten houden het overigens niet alleen bij ‘roadster’ pantser en gebruiken onder andere ook de 6×6 Mastiff en 4×4 Foxhound. Beide behorend tot de talrijke families van nieuw ontwikkelde gesloten gepantserde zware off roaders voor Special Forces en lichte infanterie. Je kunt je hierbij afvragen tot hoever je ‘licht’ kunt verzwaren zonder de praktische voordelen van het oorspronkelijke hoog-mobiele lichte infanterie concept te verliezen. Als zo’n voertuig bovendien ‘dicht’ gaat, wat is het nut dan nog? Zijn (bestaande) zwaarder gepantserde rupsvoertuigen dan geen beter alternatief? ‘Licht’ dicht en zwaar, is vlees noch vis. De Jackal-familie maakt hierin wél een keuze.
HTM 400 Jackal 2
Bemanning 3-5. Gewicht: 5500 kilo leeg, lading 2100 kilo, maximaal 7600 kilo. Motor: in het midden geplaatste 6.7 liter Cummins zescilinder diesel van 180 pk. Topsnelheid weg: 120 km/u. Rijbereik: 800 kilometer. Bewapening: .50 machinegeweer of 40 mm granaatlanceerder, 7,62 mm machinegeweren.
Titelfoto: supacat.
