Eerst beloofde Hij het land aan een uitverkoren volk. Daarna maakte Hij het -al dan niet onder een andere naam- heilige grond voor meer volkeren. Wat best een beetje vreemd is. Wat niet vreemd is, is dat er dan een hoop trammelant ontstaat over wie de meeste rechten heeft op dat heilige. Gelukkig voor de eerste uitverkorenen staat ‘Gods tank‘, de Merkava (chariot), aan hun kant. Een beetje rare tank. In de grote tankbijbel staat namelijk: ‘de motoren zullen achterin zitten’. In de Merkava zit hij voorin. Zo is er meer.
Merkava Mk I (foto: wiki-Yad la-Shiryon Museum, upload van Bukvoed)
Sinds de Tweede Wereldoorlog is er geen land dat zo veel ervaring heeft met tanks als Israël. Na twee conventionele oorlogen (1956, 1967) met oorlogsafdankertjes (Sherman), licht Frans (AMX-13), middelzwaar Brits (Centurion) en Amerikaans (M48) materieel te hebben gevochten besloot de IDF in 1970 om zelf een tank te ontwerpen nadat Groot-Brittannië levering van de door Israël beproefde Chieftain weigerde. In afwachting werd het arsenaal verder aangevuld met Amerikaanse M48 en M60 tanks. Alle typen -veelal stevig gemoderniseerd- zagen weer volop actie in de Jom Kippoer oorlog van 1973.
Merkava Mk IIs, onder de achterdeur in het midden (foto’s: wiki, uploads van Bukvoed)
Israël leed zware verliezen in deze oorlog. Ze verloren veel tanks door (geleide) antitankraketten met een HEAT-lading. Het versterkte de IDF opvattingen over een optimale bescherming als hoogste prioriteit voor haar Merkava. Deels vanwege het verwerken van de 1973 gevechtservaringen duurde het tot 1979 voor de eerste hiervan operationeel in gebruik werden genomen. Uitgerust met een versie van hetzelfde L7 Royal Ordnance 105 mm kanon als in andere post-Sherman IDF tanks, was het vooral de betere bescherming dat de 63 tons Merkava superieur maakte. De voorin geplaatste luchtgekoelde Teledyne Continental V12 dieselmotor van 900 pk is hierbij onderdeel van de pantsering. Dankzij deze plaatsing is er achterin ruimte voor een veilige extra opslag van munitie. Ook kan deze ruimte gebruikt worden voor het vervoer van infanterie (4-6 man). Daarnaast vormt de aansluitende ruimte een ontsnappingsroute.
Sinds de introductie van de Merkava Mk I verschenen er drie nieuwe hoofdversies (totale productie inmiddels ± 2000 stuks). Deze kregen een zwaardere aandrijving, waarbij uiteindelijk werd overgestapt van Amerikaanse naar Duitse (MTU) motoren. Ook het krachtige 120 mm kanon dat in latere versies het 105 mm kanon verving, is een Duits model (waar eveneens ATGWs mee kunnen worden gelanceerd). De opvallende schildpadachtige modulaire composietbescherming verving de deels homogene pantsering van oudere modellen. In de huidige (2004) productieversie, de Mk IV, werd in 2009 het actieve Trophy beschermingssysteem ingevoerd.
Merkava Mk III met mijn-rollers (foto: wiki, upload van Matanya)
Wat nagenoeg hetzelfde bleef, was de secundaire bewapening. Ook hierin is de IDF eigenzinnig. Het .50 machinegeweer zit niet op een affuit bij de tankcommandant zoals onder meer bij de Amerikaanse M1 Abrams tank, maar staat voorop de toren geplaatst (gekoppeld aan het kanon). De bemanning kan daarnaast rondom vuur uitbrengen met twee 7.62 mm machinegeweren of met de 60 mm mortier waarmee het wapenassortiment van alle Merkava’s verder verbreed is. ‘m Smeren als het fout loopt kan in de laatste Mk IV iets sneller (64 km/u) dankzij 1500 Duitse pk’s.
Merkava Mk IV met Trophy systeem op torenflanken (foto: wiki-IDF Michael Shvadron)
Hoe goed Gods eigen tank ook is, als je hem verkeerd gebruikt* kun je toch zware verliezen lijden. Tijdens de 2006 strafexpeditie tegen Hezbollah in Libanon werden Merkava-eenheden tankonvriendelijk terrein ingestuurd, zoals nauwe valleien vol Hezbollahstrijders uitgerust met moderne Russische ATGWs. God bleef -mede dankzij Allah-Aqbar- wel groot, maar zijn tanks reputatie liep een deuk op. De strafexpeditie liet sowieso weer zien dat ook een zogenaamd Low Intensity Conflict behoorlijk intensief kan zijn.
Meer Merkava bij www.israeli-weapons.com
* Zie Martin van Crevelds analyse -The Second Lebanon War A Reassessment- bij www.infinityjournal.com (membership is gratis), of lees dit artikel
(Titelfoto: Merkava Mk III. Foto: Wiki-IDF, upload van MathNight)
