Soms wil je iets zwaarders, soms wil je vooral meer. Dat laatste doet een Gatling. De eerste in 1862 was handwerk, maar reeds in 1893 verving naamgever Richard Jordan Gatling de aandrijfzwengel zelf al door een elektromotor om meer uit zijn zes- tot tienlopige uitvinding te laten komen. Hij haalde er elektrisch vuurstoten van 25 schoten per seconde mee. Wellicht zijn tijd iets te ver vooruit, daar men zwengelend tevreden bleef met praktisch 200-400 schoten per minuut. Hiram Maxims uitvinding van een bandgevoed wapen werkend op gasdruk en terugslag was handzamer, en maakte de mechanische Gatlingversies na 1884 achterhaald. Tegen de Eerste Wereldoorlog waren ze vrijwel overal uit de bewapening verdwenen. Maar niet vergeten.
The Original
Leimberger ontwikkelde voor Fokker in 1916 een 12-loops roterend wapen in het standaard Duitse 7,92 x 57 mm kaliber dat een cyclische vuursnelheid haalde van 7200 spm (.pdf). Mede omdat de munitie te onbetrouwbaar was bij dergelijke vuursnelheden, bleef het bij een experimenteel wapen. General Electric begon in 1949 opnieuw met dit roterende systeem, wat leidde tot de 20 x 102 mm zesloops M61 Vulcan (1959). Een pneumatisch of hydraulisch aangedreven snelvuurkanon met elektrische ontsteking voor de munitie, ontworpen voor een maximale vuursnelheid van 6000 schoten per minuut. Dit kanon kwam in de F-104G Starfighter naar Nederland en ook de F-16 schiet met een versie hiervan, inmiddels geproduceerd door General Dynamics (hier de GD Gatlings).
M134 Minigun
De M61 kreeg talloze afgeleide versies. Inclusief elektrisch aangedreven versies en wapens die de gasdruk van de verschoten munitie gebruiken voor het herladen. Ook in kleinere maten, met de in 1963 geïntroduceerde M134 Munigun in kaliber 7,62 x 51 mm wellicht als meest bekende. De XM-214 six-pack uit 1966 was de kleinste nazaat in 5,56 x 45 mm ‘M16’ kaliber. Een 3000-6000 spm systeem dat inclusief driepoot en duizend patronen evenveel woog als een kale, lege .50 (circa 38 kilo). De six-pack ‘had’ het echter niet. In tegenstelling tot roterende drie- en zesloops versies in .50 kaliber (12,7 x 99 mm), de GAU-19 GECAL 50.
GECAL 50 (foto: world.guns.ru)
Nadat je meer krijgt, wil je vervolgens onvermijdelijk ook weer zwaarder. Liefst veel en zwaarder. Met het zevenloops GAU-8/A kanon kreeg dit gedaante als Avenger in de A-10 Warthog tank buster. Wellicht de meest indrukwekkende Gatlingnazaat. Verschiet de M61 explosieve projectielen van circa 100 gram, de kaliber 30 x 173 mm Avenger braakt met 4200 spm, 360 gram wegende explosieve munitie uit met 990 m/sec. Of 1070 m/sec als het om met verarmd uranium (DU) verrijkte pantserdoorborende munitie gaat.
De GAU-8 kreeg ook zeebenen. In Nederland. Het Goalkeeper 30 mm Close In Weapon System (CIWS) schiet sinds 1975 op z’n Avengers, aangestuurd door radarvuurleiding van Hollandse Signaal Apparaten (nu Thalens). Een zelfstandig werkend systeem dat met 4200 spm schiet op alles van aanvallende vliegtuigen tot gemeen Frans spul zoals Exocet sea skimming anti-ship missiles. Deze Franse predator* werd tijdens de Falklandoorlog een voorbehoedsmiddel genoemd. ‘Kills all seamen’.
Goalkeeper aan boord van HMS Illustrious
De Nederlands-Frans-Amerikaanse Goalkeeper (.pdf) is een voorbehoeds-voorbehoedsmiddel vergelijkbaar met het puur Amerikaanse 20 mm Phalanx systeem, direct gebaseerd op de M61. De Goalkeeper doet het in tegenstelling tot de Avenger en Phalanx wat gezonder zonder ziekmakende DU-munitie. Ook een fractie sneller. De verschoten MPDS sabot projectielen van wolfraam gaan op jacht met 1109 m/sec. Waarmee tot op circa twee kilometer afstand bescherming wordt geboden voor zaadproducerende delen aan boord van het schip. Vreemd genoeg reikt de lichtere 20 x 102 munitie uit de Phalanx verder (3600 meter). Een reden waarom je dit systeem vaker tegenkomt.
*Een M134 Gatling deed in de film Predator als Ol’ Painless draagbaar mee als voorbehoedsmiddel tegen jachtige lui uit de ruimte.
Klassiek op zijn Brits. Een 1974 Gatling van Armstrong met Broadwell 20 x 20 drummagazijn. Veelal ingezet tegen natives die geen onderdanen wilden worden van the Empire.
Klassieke werking
2.0 werking
Het SGP goedgekeurde product
http://www.youtube.com/watch?v=jZ-53a2JsNg
