Queridos amigos e amigas! Ik vind de mening van een schrijver niet veel relevanter dan die van bijvoorbeeld Barbie, Gordon, Kim Holland of Joop Braakhekke. Daarom moest ik even giechelen toen ik onderstaande verschillige oproep las op het facebookwandje van Abdelkader Benali, de gesel van scriberend Nederland.
“Nederlandse auteurs hebben zich en masse uit wat voor engagement ook teruggetrokken. Over Gaza, Oekraïne en migratie volledig radiostilte. De tijd van Ter Braak en Du Perron is voorbij. Bij de columns van Arnon Grunberg moet ik gapen want bij hem is alles en iedereen verdoemd en goed en kwaad een kwestie van filosofische herschikking. Dat zeven dagen in de week, 24 uur per dag als een pompstation. Hij reist en observeert scherp maar conclusies eerder gericht op de troost van het eigen gelijk dan daadwerkelijk positie kiezen. Z’n stellingname inzake het Conflict puur utilitair met weinig oog voor de asymmetrie ervan. Geen wapenembargo voor hem want dan kan Hamas ook niet profiteren, zulke boude beweringen waar geen mens wat mee kan. Over Leon de Winter kan ik niks anders zeggen dat ik ‘m als persoon mag maar als polemist, zionistisch en opportunistisch. Over de rest van de schrijvers zal ik het niet hebben. De nacht is daarvoor te jong.”
Ab. B. verordonneert dat iedere fatsoenlijke schrijver moet schrijven: Ik ben tegen Operatie Machtige Klif van het Israëlische leger, voor de onderdrukte Palestijnen en voor toelating van internationale waarnemers op de ramplek in de oostelijke Oekraïne. En wat de migratieperikelen betreft in Nederland zou de maakbare verschillige Nederlandse schrijver moeten schrijven: nou nou, poe poe, dat is me ook wat hoor, met die Wilders, dat kan heel anders, het roer moet om en ik haal net als Ab B. een Somalische asielzoeker in huis.
Bon. Zijn aanvalletje op Grunberg beschouw ik als kinnesinne omdat Ab. B. ook graag dagelijks op de voorpagina van de Volkskrant wil staan met zijn zieleroerselen. Ik snap ook geen bal van het volgende zinnetje over Grunberg: “Z’n stellingname inzake het Conflict puur utilitair met weinig oog voor de asymmetrie ervan.”
Ik heb dit koeterwaals naar Teun van Dijk gestuurd, de Amsterdamse hoogleraar tekstwetenschap die in 1990 in een brief schreef aan het Nederlands Centrum voor Buitenlanders (NCB) dat hij op basis van tekstanalyse vrijwel zeker kon zeggen dat Mohamed Rasoel (schrijver van het welhaast profetisch werkje De Ondergang van Nederland) een pseudoniem van Gerrit Komrij was. Gerrit kon daar smakelijk om lachen.*
Verder noemt Ab. B. in zijn epistelette nog Leon de Winter. Het enige probleem dat Ab. B met Leon de W. heeft, is dat die als polemist zionistisch en opportunistisch is (opportunistisch is meewarige en badinerende dialectiek voor: Leon de Winter heeft ongelijk inzake het Conflict).
Zonder die eigenschappen is Leon verder een toffe gast die net als Ab. B. dol is op rolmodel Badr Hari over wie Ab. B. nog zo’n fijnzinnige geëngageerde hagiografie heeft geschreven en waarvan de stripboekversie door zijn natuurlijke achterban massaal is ‘geleend’ uit de boekhandels.
Over opportunistisch gesproken: wie herinnert zich niet het fotomoment in het Algemeen Dagblad van Ab. B. als vrijwilliger in de keuken van een verzorgtehuis voor al dan niet geestelijke en lichamelijk gehandicapte mohammedanen? Jammer dat die zijn boekjes niet kopen. En toen Naima El Bezaz in september vorig jaar om haar moverende redenenen weigerde geinterviewd te worden bij De Wereld Draait Door en Pauw & Witteman, schreef ijdeltuit Ab. B. op zijn Twitterwandje: dan nodigen ze mij toch uit!
@Abdelkarimo ik wil haar plaats wel innemen en doe meteen haar boek! @JeroenPauw1
— Abdelkader Benali (@abdelkabenali) September 14, 2013
En we vergeten natuurlijk niet zijn geëngageerde oneliner: Hans Teeuwen is blijven steken tussen periode tussen 9/11 en moord Theo van Gogh. En, last but not least, deze parel van engagement uit een een vertoogje dat hij vorig jaar schreef voor het NRC:
“Het is het wonder van de Nederlandse verzorgingsstaat dat er niet meer Mohammed B.’s rondlopen. Er niet meer Nederlandse vlaggen worden verbrand. Er niet een school is gegijzeld. De moslims houden zich in Nederland koest. Hoewel de islam een beroep doet op de eigen vermogens om de maatschappij te veranderen, houdt dit op het persoonlijke plan niet over. De paar echte fanatiekelingen zijn meestal bekeerde Nederlanders die zich zo inlikken bij hun allochtone broeders.”
Waarom moet een schrijver eigenlijk geëngageerd zijn? Wat voor verheven waanidee heeft Ab B. over het schrijverschap? Waarom is de mening van een scribent interessanter dat die van Kim Holland? En wat is het aantoonbare publieke nut van de geëngageerde windeieren die Ab. B. legt op zijn facebookwandje?
Het is dezelfde holle retoriek als: De tijd van Ter Braak en Du Perron is voorbij want dat bepaalt Ab. B. wel even. Schrijf dan ook even: de tijden van Maarten Biesheuvel, Remco Campert en Heere Heeresma zijn voorbij. Die staan of stonden ook niet jaarlijks in de courant met geëngageerde keutels.
Theun de Vries schiet me nu net te binnen als geëngageerde schrijver. Ik sluit mij wat hem betreft aan bij Reve:
“Zou ik ook, tegen vergoeding van de gemaakte kosten, iemand zijn huis gebombardeerd kunnen krijgen? Het is het huis van Theun de Vries, Egelantiergracht 66, Amsterdam C (Jordaan). Het is een bovenhuis, dus het is wel preciziewerk. Er onder woont Jan Willem Hofstra, en die kan dus in één moeite meegenomen worden.”
(Uit een brief aan Ds. C.B.Dekker, Luchtmachtpredikant (1969), in Brieven van een aardappeleter, blz. 137. )
Ik voel geen enkele aandrang om de Cuba-wanen van Harry Mulisch weer op te rakelen. Verder denk ik bij geëngageerde schrijvers nog aan Anja Meulenbelt, Joke Smit en Hannes Meinkema.
Ik zie net op Ab’s facebookwandje een nieuwe geëngageerde spreuk om in te lijsten:
“In deze wereld als schrijver op vakantie gaan is als een vogel die het op gezette tijden zonder vleugels denkt te kunnen stellen. Maar er zijn veel schrijvers op vakantie. En gelukkig veel vogels die vliegen.”
Die stuur ik ook nog even door naar tekstwetenschapper Teun van Dijk. Ab B. is de Frans Timmermans van de Nederlandse belletrie. Veel geweef en weinig wol, oftewel in de volksmond: veel gescheet en weinig drol. Noem het zelfengagement, als dat woord zou bestaan.
* = Komrij kon er in werkelijkheid iets minder om lachen, aldus een oplettende commenter.
