In het vandaag door Rusland en Oekraïne gesloten akkoord staat een paragraaf over een amnestie-regeling voor gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden in de regio’s Donetsk en Lugansk. De MH17 kwam neer in Donetsk en het kabinet is er op gebrand de daders voor het gerecht te brengen. In de Tweede Kamer ontstond onder aanvoering van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt tumult, de Stichting Vliegramp MH17 stuurde een brandbrief aan minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA). Later op de dag ‘garandeerde’ de Oekraïnse president Petro Porosjenko aan minister-president Mark Rutte dat de daders van de aanval op vlucht MH17 niet onder de amnestieregeling vallen. De gebeurtenissen van vandaag leest u hier onder terug.
Oekraïne maakt onderdeel uit van het Joint Investigation Team (JIT) dat onderzoek doet naar de ramp. Maar tegelijkertijd is het land partij in het akkoord dat in Minsk is gesloten.
Volgens RTL Nieuws heeft minister-president Mark Rutte gezegd dat de regeling niet geldt voor de daders van de aanslag op de MH17.
Rutte na overleg met Porosjenko: amnestie uit bestand geldt NIET voor daders vliegramp MH17. #eu
— Jos Heymans (@JosHeymans) February 12, 2015
“Op zichzelf ben ik natuurlijk blij met dit akkoord,” zegt Han ten Broeke (VVD), “hoewel het de vraag is of het echt wordt nageleefd, gezien dat het vorige akkoord ook direct gesneuveld is.” Ten Broeke noemt het ‘onbestaanbaar’ dat zo’n amnestieregeling echt doorgang zou kunnen vinden. Hij sluit zich aan bij de vragen die door Pieter Omtzigt bij de minister van Buitenlandse Zaken zijn neergelegd.
Stichting Vliegramp MH17 wil opheldering van minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA) over de amnestie-regeling. Dat schrijft voorzitter Piet Ploeg van de organisatie van nabestaanden in een brief aan de minister.
Harry van Bommel (SP) heeft drie vragen voor de regering. “Eén: betekent dit inderdaad dat de daders van MH17 vrijuit zouden kunnen gaan? Daar wil ik eerst de regering wel eens over horen. Twee: als dat zo is, hoe kan het dan dat de regering daar bij de eerste overeenkomst uit september 2014 geen gewag van gemaakt? Misschien is dat wel gebeurd, maar heeft de regering dan geprobeerd om bij die amnestiebepaling uitsluiting te krijgen van MH17? Omdat dat in feite los staat van de vijandelijkheden onderling. En mijn derde vraag is, wie heeft er aangedrongen op deze bepaling? Vanuit welk land komt die?” Ook Van Bommel is bang dat de slachtoffers van MH17 wel eens de nevenschade van dit akkoord zouden kunnen worden. “Het zou kunnen dat politieke leiders denken dat dit weliswaar heel vervelend is, maar dat het vanwege het grotere belang, het beëindigen van het conflict, weggestreept wordt. Dat is niet uit te sluiten.” Toch houdt hij hoop dat Rutte vanavond met goed nieuws terugkomt. “Ook omdat het in het eerdere Minsk-overeenkomst ook stond. Het kan toch niet anders dan dat daar naar gekeken is?”
Update 16.01 – In het akkoord dat Rusland en Oekraïne op 5 september 2014 sloten stond de amnestie-afspraak ook al.
Het gaat om artikel 5 in het akkoord. The Telegraph citeert:
“Provide pardon and amnesty by way of enacting a law that forbids persecution and punishment of persons in relation to events that took place in particular departments of Donetsk and Luhansk Oblasts of Ukraine.”
Omtzigt vond Louis Bontes (VNL) aan zijn zijde. Die wilde dat Koenders snel actie onderneemt. “Hij zal heel krachtig moeten pleiten, met de vuist op tafel moeten slaan. Eerst vragen of het klopt, of het ook voor de daders van MH17 gaat gelden, en zo ja, dan zal Nederland protest aantekenen en zal er een clausule moeten komen in die overeenkomst die voorziet in een uitzondering voor de daders van de aanslag.”
Volgens Bontes kan het bijna niet anders dan dat de overeenkomst invloed heeft op de aanslag op de MH17. “Ik denk dat Nederland gebonden is aan deze overeenkomst vanwege onze betrokkenheid bij het JIT, waar ook Oekraïne, ondertekenaar van de overeenkomst, deel van uit maakt. Alles wat in het JIT gebeurt gaat in samenspraak met Oekraïne.” Hij is bang dat Koenders het moeilijk gaat krijgen, omdat Merkel, Hollande en Poetin de slachtoffers van MH17 wellicht zien als ‘colleteral damage’ in deze overeenkomst die een einde zou maken aan de strijd in Oekraïne. “Ik denk niet dat ze daar van te voren bij stil hebben gestaan, maar dat ze het zich nu realiseren en denken, dit moet dan maar part of the deal zijn. Het zal moeilijk worden, maar Koenders moet nu laten zien waar Nederland voor staat.”
