Op 12 december start de klimaattop in Kopenhagen. Daar moeten de deelnemende landen nieuwe afspraken maken over de reductie van broeikasgassen voor na 2012. En nu echt! De verwachtingen van deze opvolger van Kyoto (1997) zijn hooggespannen nu er ook vanuit de Verenigde Staten een andere wind waait. Maar ook China en India lijken zich bewust van de ernst van de situatie. Verwacht wordt dat deze landen zelfs een drijvende kracht achter nieuwe initiatieven zullen zijn.
In Kyoto was Amerika de grote dwarsligger. Nou kun je de amerikanen veel verwijten, maar ze komen meestal wel hun beloften na. In tegenstelling tot de Europese regeringsleiders die tegen elkaar opbieden in goede bedoelingen, maar zijn aanmerkelijk minder enthousiast als het op daden aankomt. Kyoto bood gelukkig een aantal flexibele instrumenten, waarmee regeringen hun emissieschuld ook op het buitenland mogen afwentelen. Dit soort boekhoudkundige trucjes lijken veel op het katholieke aflatenhandel uit de middeleeuwen. Ze zijn moeilijk te controleren en geven regeringen een prettig alternatief voor pijnlijke maatregelen in eigen land.
Azië dan? Japan doet serieus zijn best, geholpen door haar al jaren sukkelende economie. Belangrijker wordt of de aanstormende economieën van China en India zich willen laten beperken door emissiegrenzen. Er gloort hoop, vooral vanuit deze landen. In de aanloop naar de G20-onderhandelingen in New York (september 2009) hebben ze laten zien dat ze serieus willen inzetten op alternatieve energiebronnen. Voor China is dat realistisch: als de regering een ontwikkeling inzet, hoeven ze zich daarbij niet al te veel zorgen te maken over weerstand van de bevolking. Maar ook India heeft een agressieve vermindering van CO2-uitstoot aangekondigd en mikt toch op een economische groei van 8%. Wel met het voorbehoud van een regime-change. Door deze plannen kunnen zij Obama onder druk zetten om zich ook vast te leggen op een fors aandeel in de vermindering.
Deze optimistische verwachtingen van Kopenhagen worden niet door iedereen gedeeld. De onderhandelingen zijn uitbesteed aan techneuten met een beperkte onderhandelingsruimte op zak. Voor verruiming van dit mandaat is politiek draagvlak nodig in de industrielanden. Daarvoor zijn leiders nodig die de noodzaak van echte veranderingen inzien en kunnen verkopen aan hun achterban.
