Medicijnen zijn niet alleen nuttig. Ze hebben ook bijwerkingen. En soms ernstige bijwerkingen. Zoals nierfalen, leverfalen, ernstige allergische reacties of wegrakingen. Die negatieve effecten zijn deels niet te vermijden, zoals een allergische reactie op penicilline, maar deels natuurlijk wel.
Het aantal ernstige bijwerkingen van medicijnen in Nederland is voor het eerst onderzocht in de HARM-studie, gepubliceerd in 2006. Uit deze studie blijkt 5.6 procent van de acute ziekenhuisopnamen medicijn-gerelateerd is. Bijna de helft daarvan is waarschijnlijk vermijdbaar. Dat betekent dat in Nederland naar schatting 41.000 ziekenhuisopnamen te danken zijn aan onze pillen. 19.000 daarvan zijn te voorkomen. Aangezien ruim 6.5 procent overlijdt aan de bijwerkingen, betekent dit dat ieder jaar waarschijnlijk ca 1200 doden te voorkomen zijn.
1200 doden! Je begrijpt dat de hele zorg op tilt sloeg toen deze cijfers uitlekten. Miljoenen werden geïnvesteerd, commissies werden opgericht, target-teams ingesteld en doelen geformuleerd. Niet dus.
Men steekt die miljoenen liever in het landelijke elektronische patiëntendossier. Of in fancy nieuwe ontwikkelingen zoals drug-eluting-stents, de nieuwste 64 slice CT-scan of de tegenwoordig verplichte mamma-poli.
Dat soort dingen zijn sexy. Een centrum met high-tech zorg mag zichzelf TOP-klinisch ziekenhuis noemen. En dat bekt lekker weg op de driving range. Maar kwalitatief goede zorg, investeren in het voorkomen van fouten. Investeren in het voorkomen van medicatie-fouten. Simpele software waarbij er sirenes met 100dB gaan loeien als er diclofenac (een veel gebruikte pijnstiller) wordt voorgeschreven bij iemand met nierfalen, waardoor 2 weken later de dialyse-apparatuur kan worden aangerukt- en geloof me: dit gebeurt – er wordt niet in geïnvesteerd. Men geeft de arts een schop. Terecht. Maar verder verandert er niets. Zodat dit blijft gebeuren. Jaar in jaar uit.
Het wordt tijd dat wij ons aan Morpheus armen ontworstelen en bruut ontwaken.
De auteur schrijft onder het pseudoniem Max omdat de gezondheidszorg niet blij is met kritiek van binnenuit en omdat de auteur een belangrijk functie binnen een groot ziekenhuis bekleedt. De echte naam van de auteur is bij de redactie bekend.
CC-foto: Andrew Cisce