Als Pieter Lakeman geen spreektijd had gekregen van NOVA was de DSB niet omgevallen, het vermelden van de etniciteit van daders werkt stigmatiserend en maakt juist criminelen van ze en foto’s van magere modellen leiden tot eetstoornissen bij jonge meisjes. Verder heeft de media schuld aan schietpartijen in de Bijlmer, de losse seksuele moraal van de jeugd, het afgenomen vertrouwen in de politiek, het ontslag van voetbaltrainers en vult u het verder zelf maar aan. De media is in de huidige informatiemaatschappij schuldig aan eigenlijk alle maatschappelijke problemen.
Wie verder kijkt dan zijn neus lang is, kan uit informatietheorieën leren hoe mensen kennis over een onderwerp verzamelen. In eerste instantie gaat iemand af op eigen ervaringen. TROS Radar kan nog zoveel uitzendingen over vakantieleed maken, wie zelf al drie jaar op vakantie is geweest naar Turkije en het daar reuze naar zijn zin had, gaat volgend jaar weer. In tweede instantie baseren mensen zich op ervaringen van derden. Hoe betrouwbaarder zo’n getuige, en dat zijn meestal familie, vrienden en collega’s die zelf in Turkije zijn geweest, hoe eerder hun ervaringen geloofd worden. Pas in laatste instantie, als eigen ervaringen of die van derden ontbreken, gaat iemand zich verlaten op vluchtige beelden en beweringen, die door een relatief onbekende als Antoinette Hertsenberg besproken worden in een TV-programma.
Pluriform
Nu zijn de media erg pluriform in hun meningen, de ene krant vermeld de etniciteit van de dader wel, de andere niet. Erg betrouwbaar worden sommige media ook niet gevonden, men leest of bekijkt ze vaak niet eens. En als de media eens een keer massaal hetzelfde berichten, zoals over de problemen bij DSB, dan gaat het eerder om een bevestiging van een vermoeden dat om compleet nieuwe informatie. En net zo goed als dat mensen graag een bevestiging van hun eigen (voor-)oordeel zoeken in de media, zoeken mensen een bevestiging van hun eigen onschuld in de media.
Natuurlijk is het makkelijker om racisme toe te schrijven aan de media, dan te erkennen dat ervaringen ten grondslag liggen aan het beeld dat men van minderheden bezit. En de ouders, leraren en vriendinnen van een meisje dat aan anorexia leidt, hebben het al zwaar zat. Die moet je niet opzadelen met het besef dat hun (gebrek aan) handelen misschien wel van grotere invloed was, dan de bladen die het meisje las. En niet het wanbeleid van de werkgever leidde de val van DSB in, dat deden NOVA en Lakeman! Het eigen besluit om voor een niet als helemaal kraakhelder bekend staan bedrijf te gaan werken, doet verder niet ter zake.
Artikel 137 van de grondwet verbiedt het om zonder goede motivering allerlei speculatieve beweringen te doen over bevolkingsgroepen, die aan kunnen zetten tot haat of geweld tegen diezelfde bevolkingsgroep. Maar journalisten zijn geen joden, moslims, christenen, zigeuners, homoseksuelen, vrouwen of gehandicapten, dus mag het tegen hen wel. Misschien dat journalisten eens bij Hirsch Ballin moeten gaan ijveren om ook beroepsgroep in bovenstaand wetsartikel op te nemen. Al zijn we dan wel een fijne zondebok kwijt met zijn allen.
CC-Foto: M.Minderhoud
