Van alle zwakzinnige aspecten die een mens uit het programma Hole in the Wall van SBS6 kan halen, vielen bij mijn vrienden gek genoeg niet de meest voor de hand liggende op. Niet de boze Japanner, de asymmetrische bobbel in Beau’s pak, of het totale ontbreken daarvan bij Joling, bleken raar. Nee, de grootste verbazing wekte het blik randfiguren dat voor deze show werd opengetrokken. Wilde er dan echt niemand meedoen? Ewout Genemans, Winston Post, Marc Forno. Was er iemand die ooit van deze droeftoeters had gehoord? Ja, moest ik toegeven, ík kende die mensen. En ik ga me er niet langer voor schamen dat openlijk toe te geven.
Zoveel als er gezegd kan worden over de effecten die twintig jaar commerciële televisie op de psychische staat van dit land hebben gehad, voor één creatie, en wel die van de C-artiest, zullen we ze eeuwig dankbaar moeten zijn. Zet op een willekeurig moment van de dag je tv op een willekeurige zender, en zie, daar rollen ze voorbij: de tuinmannen, soapsterren, goochelaars, kampbewoners. Onbeduidend zijn ze, dom en onzinnig, maar een lust om naar te kijken.
Vaak heeft men me er al vanaf proberen te praten, door me tijdverspilling te verwijten, of bang te maken met spookverhalen over de verweking van het brein. Telkens vergat men hierbij echter het belangrijkste argument: de televisie staat nog altijd in mijn kamer met het doel mij te vermaken.
Seth Gaaikema
Wat precies onder het kopje ‘amusement’ moet worden verstaan, is natuurlijk voor ieder mens verschillend. De een kan oprecht lachen om Seth Gaaikema, de ander komt klaar bij het Cirque du Soleil, maar als er één vorm van humor is die door de hele geschiedenis en overal ter wereld op succes heeft kunnen rekenen, dan is het wel deze: leedvermaak. Zelfdestructie, verminking, vernedering, niets is zo mooi om na een lange dag werken de zinnen bij te verzetten. Een huisvader die met een zelfgekluste carnavalskar te pletter slaat in de haven van Almere, een vrouw die dagelijks klappen krijgt van haar eigen probleemkinderen, of een gezin dat zijn financiële malaise voor het oog der natie ontvouwt, geef mij een bak borrelnootjes en een bank en je hoeft niet meer naar me om te zien. Het allermooiste is bovendien dat de wereld vol blijkt te zitten met dit soort exhibitionistische mentale open ruggetjes. En het is dankzij de commerciële tv dat dat eindelijk wordt uitgebuit.
Dat het voldoening kan brengen om een deel van je vrije tijd te besteden aan het bijhouden van je Kafka-verzameling en parate Schopenhauercitaten, hoeft niemand me uit te leggen. Natuurlijk is het mooi om op feesten en partijen als een Rain Man uit de hoek te komen of met een achteloze Beethovensonate je medebezoekers aan het clavecimbelmuseum het gebouw uit te kunnen blazen. De boog kan echter niet altijd gespannen zijn, en zo moet er ook tijd worden vrijgemaakt voor de lichtere zaken des levens. Het liefste met een biertje in de hand en het verstand op nul.
Vakantieman
Dat bij humor altijd doorgedacht moet kunnen worden en het alleenrecht op de dijenkletser geclaimd is door Monty Python, zijn twee van de wijdverbreidste misverstanden in de Westerse samenleving. Stiekem wist iedereen het natuurlijk allang, maar het is ook mogelijk om verstrooiing te vinden door je blik te richten op dat deel van de samenleving dat het net iets minder goed geregeld heeft.
Slechts een paar jaar was RTL in de lucht, of met formats als Het spijt me! en De Vakantieman werd duidelijk dat voor elk probleem de marktwerking uiteindelijk uitkomst biedt. Voor het eerst kon er meegegluurd worden in de krochten van het Lidl-leven. Eindelijk werd de verdorde steppe getoond die het tokkiebrein bleek te zijn. Over de Rooie, top-televisie! Campinglife, briljant!
Niet geheel verrassend duurde het bij de publieke omroep even voor de goudmijn werd herkend. Behalve Paul de Leeuw, die al twintig jaar elke aflevering een backupmongool tussen de coulissen had klaarstaan, leek niemand de kansen te zien. De laatste jaren lijkt de inhaalslag gelukkig te zijn ingezet. En zo wordt nu ook bij de publieke omroep (onder aanvoering van uitgerekend de EO) het burgerleed geëxploiteerd. Geen mooier pareltje dan Het zal je maar gebeuren, geen betere aso-show dan Het familiediner.
Bob Saget
Elk volk krijgt de quizmasters dat het verdient. Als een woekerende, wandelende vleesboom groeide de laatste decennia het aantal Saskia Noortlezende bekende Nederlanders mee met het aantal waterhoofden in de shows die ze presenteerden. Was er vroeger nog minimaal een staats-secretariaat, of twintig jaar zelfkastijding bij de Volkskrant voor nodig, nu bleek een cameo in een tandpasta-reclame al genoeg om interessant te worden gevonden en in de Privé te mogen verschijnen.
Degenen die hun neus hiervoor ophalen, dit walgelijk vinden, hun blik afwenden, hebben niet begrepen waar het in de entertainment-industrie nou eigenlijk om draait. Net zoals ik me tegenover niemand hoef te verantwoorden over op wie ik verliefd word, welke schilders ik bewonder, kan niemand mij bekritiseren op mijn ziekelijke wens om minimaal tien uur van mijn week te besteden aan humor die het niveau van Bob Saget nooit zal overstijgen.
Elefantiasis
Twee miljoen jaar menselijk evolutie was er voor nodig, maar nu zijn we dan eindelijk aanbeland op het punt dat iedere Nederlander, zonder op te hoeven staan van zijn bank of maar één cent bij te betalen, de degeneratie van zijn soortgenoten live kan volgen op tv. De tijd dat het volkomen bon ton was om het ritmegevoel van je gekleurde buren tot een act te smeden, of de elefantiasis van je neefje in een rendabele kermisattractie om te zetten, is lang vervlogen. Het enige legale verzetje dat in dit land nog bestaat, is de uitbuiting van mensen die zo dom zijn dat ze zelf niet doorhebben dat ze ontiegelijk voor lul staan. Hole in the Wall zal nog maar het begin blijken. En ja, ik kan niet anders zeggen dan dat ik reikhalzend uitzie naar de rest.
C.H. Schönau is student sterrenkunde en schrijft niet mee aan het verkiezingsprogramma van de PvdA Amsterdam
CC-Foto: Ben Pirard
