Vierenzestig jaar na de tweede wereldoorlog staat de oude vermeende kampbeul John Demjanjuk terecht. En zo hoort het. Want wie van afgrijselijke misdaden wordt verdacht, moet ter verantwoording worden geroepen. Evenals bij vorige vergelijkbare processen staan de media weer bol van joodse oorlogsslachtoffers en nazaten, die allemaal veel ruimte krijgen om hun beklag te doen of met een beschuldigende vinger te wijzen. Het is duidelijk dat wij zo lang na de oorlog nog steeds met een collectief schuldgevoel kampen. Misschien ook wel terecht. Want hebben onze ouders en grootouders destijds wel genoeg gedaan om joden uit handen van de vijand te houden?
Maar verplaats de gedachte eens naar 2073, dus vierenzestig jaar na nu. Zal dan een oude, amechtige Israëlische kolonist van de Westelijke Jordaanoever in Israël terechtstaan? Voor onteigening van grond, toe-eigening van de beschikbare watervoorraden, broodroof, vernedering en haat zaaien waardoor hij een ellendig bestaan van misschien wel honderden Palestijnen veroorzaakt heeft? Of wordt dan een voormalige commandant van een Gaza-grenspost in rolstoel binnengereden, die verdacht wordt van jarenlange terreur bij grensposten met vaak rampzalige gevolgen. Zoals ernstig zieken die niet op tijd een ziekenhuis konden bereiken. Moeders die lijdzaam moesten toezien hoe hun baby’s en peuters met uitdrogingsverschijnselen kampten. Studenten die hun studie moesten afbreken omdat ze geen colleges meer konden volgen. En boeren die niet op tijd op markten konden komen om hun waren te verkopen en met bedorven spullen weer terug konden. Zullen dan ook talloze getraumatiseerde Palestijnen nog steeds met haat in hun ogen de scalp van deze Israëliërs eisen? Terwijl Israël tegen die tijd wellicht allerlei Wiedergutmachungsgebaren maakt? Het zou zomaar kunnen.
Batavieren
Hoe is het mogelijk dat een volk dat zich altijd zo vervolgd, vernederd en mishandeld heeft gevoeld, nu een buurvolk ook als minderwaardige wezens behandelt? De manier waarop de joodse staat tot stand is gekomen, is op zich al bedenkelijk (wij zouden het ook niet op prijs stellen als de Batavieren hier kwamen aankloppen en zeiden: ‘Oprotten, ooit was dit ons land!’). Desondanks gun ik de joden van harte een eigen staat, maar doe anderen niet aan wat jezelf is overkomen.
De jiddische begrippen ‘lernen’ en ‘mensch’ staan hoog genoteerd in de joodse cultuur: lernen is jezelf door religieuze studie naar een hoger plan brengen en een mensch is iemand die wijs is en een hart heeft. Ik wens Israël veel wijsheid toe.
