Door Bas Paternotte en Hare Majesteit Beatrix Koningin der Nederlanden – Zoals gebruikelijk was koningin Beatrix deze eerste kerstdag weer te bewonderen op televisie en te beluisteren op radioo Oranje. Deze toespraken kenmerken zich altijd door een hoog moralistisch gehalte. Deze keer werd de koningin wel erg concreet. Haar conclusie: Twitter en GeenStijl zuigen. Volgens Bas Paternotte slaat ze de plank volledig mis. Hieronder de volledige toespraak, aangevuld met Paternotte’s commentaar.
‘In de schaduw van de tijden schijnt het licht van Kerstmis. Het kerstverhaal speelt in sombere dagen van onderdrukking en zorg. Het is het verhaal van het Christuskind. Op zoek naar onderdak klopten Jozef en Maria aan bij een herberg waar voor hen geen plaats bleek te zijn. Maar hun werd toch een veilige plek in een stal gegund. Daar is Jezus geboren. Met zijn komst straalt in onze wereld het licht van de liefde die ons verbindt met God en met onze medemensen.’
Tja, redelijk clichématig begin. Er zijn ook mensen die helemaal niks hebben met dit verhaal.
‘Wezenlijk is de aloude opdracht: hebt uw naaste lief als uzelf.’
Dat is geen onsympathieke gedachte, inderdaad.
‘Vandaag is het minder duidelijk wat dat betekent. Weten we nog wie onze naaste is? Het is een ieder die op onze weg komt: de medemens in ons leven. Maar zien wij die ook? Laten wij wie wellicht onze steun en hulp nodig hebben aan hun lot over of staan wij open voor toenadering en contact en bieden we een helpende hand? Hoe goed professionele zorg ook is, we blijven aangewezen op een samenleving waarin mensen oog hebben voor elkaar. Bij tegenslag en verdriet is nu eenmaal niet alles alleen te verwachten van overheid en maatschappelijke instellingen. Gelukkig zijn er dan ook velen die zich inzetten wanneer dat nodig is.’
Hier heeft de majesteit volledig gelijk. Ik heb geen idee hoe mijn buren heten. Aan de andere kant: dat vind ik helemaal niet erg. Echter: wanneer hun huis in brand vliegt ben ik de eerste die gaat helpen blussen. Ik hoef mijn buren niet te kennen, dat wil niet zeggen dat ik ze niet uit de brand wil helpen wanneer dat nodig is.
‘In deze tijd van mondialisering zijn snelheden vergroot en afstanden verkleind. Technische vooruitgang en individualisering hebben de mens onafhankelijker’
Klopt! En dat is goede zaak.
‘en afstandelijker gemaakt.’
Klopt niet! Denk aan Skype!
‘We zijn meer en meer op onszelf aangewezen.’
NEE!
‘Toch blijft een plek waar wij ons thuis voelen, vertrouwen kunnen hebben in de mensen om ons heen en mogen uitgaan van solidariteit enorm belangrijk. Misschien is wel de grootste uitdaging hoe individu en gemeenschap weer met elkaar te verbinden en vertrouwen te herstellen.’
Hier heeft ze een punt. De maatschappij is verhard. Bevolkingsgroepen staan tegen over elkaar. En dat is dus slechte zaak.
‘Ook de crisis van vandaag leert ons dat.’
Dit is bullshit, moest ze uitspreken van premier Balkenende, kan niet anders.
‘Wanneer de zorgen groot zijn, wordt de behoefte aan een gezamenlijk perspectief sterker gevoeld. Godsdiensten en levensovertuigingen wijzen op verantwoordelijkheid voor de naaste. Vroeger was er vrijwel overal burenhulp en vormde nabuurschap de basis van de samenleving. Men kende elkaar.’
Jazeker, maar dat waren de jaren vijftig. Dat is ook de tijd van de verzuiling. Dat is de wereld van Het Dorp. Een tijd dat homoseksualiteit niet werd geaccepteerd, socialisten en papen tegenover elkaar stonden en het land naar een enorme spruitjeslucht rook.
‘Maar de moderne mens lijkt weinig aandacht te hebben voor de naaste.’
Dat waag ik dus te betwijfelen. Kom ik zo op terug.
‘Nu is men vooral met zichzelf bezig. We zijn geneigd van de ander weg te kijken en onze ogen en oren te sluiten voor de omgeving. Tegenwoordig zijn zelfs buren soms vreemden. Je spreekt elkaar zonder gesprek, je kijkt naar elkaar zonder de ander te zien. Mensen communiceren via snelle korte boodschapjes.’
DE MAJESTEIT HEB HET OVER TWITTER!
‘Onze samenleving wordt steeds individualistischer.’
En daar is niks mis mee. Wat mij betreft is het individu het hoogste goed.
‘Persoonlijke vrijheid is los komen te staan van verbondenheid met de gemeenschap. Maar zonder enig ‘wij-gevoel’ wordt ons bestaan leeg. Met virtuele ontmoetingen is die leegte niet te vullen; integendeel, afstanden worden juist vergroot.’
Volledige bullshit, door de internets, Twitter, LinkedIn etc. heb ik contacten gelegd die ik op geen andere manier had kunnen leggen. Dit is een teken dat koningin Beatrix weinig kaas heeft gegeten van moderne communicatiemiddelen. De afstanden worden juist verkleind.
‘Het ideaal van het bevrijde individu heeft zijn eindpunt bereikt. We moeten trachten een weg terug te vinden naar wat samenbindt. Steeds minder roept de medemens bij ons solidariteit en compassie op. Om te kunnen mee-leven is tastbare nabijheid nodig. Echt contact ontstaat in daden en woorden. Taal is onmisbaar bij het opbouwen van vertrouwen. Maar wie het gesprek niet aangaat, sluit zichzelf uit. Zo kan een middel om mensen tot elkaar te brengen ook een barrière zijn voor wie niet begrijpt en niet begrepen wordt. Dan komt er geen saamhorigheid en blijven naasten buitenstaanders.’
Onzin, D66-europarlementariër Sophie in ’t Veld twitterde hier net al interessante dingen over.
‘Via woord en beeld komt veel verdriet van anderen tot ons, maar dat is vaak ver weg en roept eerder gevoelens van onmacht op. Teveel informatie stompt mensen ook af.’
Dat is uw mening, niet de mijne.
‘Zo zijn we misschien wel doof en blind geworden voor de naaste. Meeleven wordt weggedrukt. Gemeenschapsgevoel gaat verloren.’
Volledig mee oneens. Majesteit heeft met Koninginnedag iets vreselijks meegemaakt. Als kritisch-monarchist voelde ik op dat moment een grote verbondenheid met de Koninklijke Familie en de slachtoffers. En ik was niet de enige.
‘De moderne technische mogelijkheden lijken mensen wel dichter bij elkaar te brengen maar ze blijven op ‘veilige’ afstand, schuilgaand achter hun schermen. Wij kunnen nu spreken zonder te voorschijn te komen, zonder zelf gezien te worden, anoniem.’
Ze heeft het nu over GeenStijl.nl, mind you.
‘Domweg, grofweg emoties uiten is makkelijk geworden. Op spreken zonder respect wordt niemand meer afgerekend. Niet het vreemd zijn maakt de ander agressief maar agressiviteit maakt de ander tot vreemde.’
Neen, mevrouw! Negentig procent van de reaguurders, op welke website dan ook, is volledig gestoord. Dat weten de lezers en dat weten de makers. De invloed van reaguurders wordt overdreven. Dit land gaat écht niet kapot aan de commenters op GeenStijl.nl.
‘De naaste lijkt dus vervreemd en ver weg, maar bij rampspoed zien we plotseling hoe medegevoel wordt opgeroepen waardoor mensen zichzelf wegcijferen, aarzeling overwinnen, eigen angst of afkeer opzij zetten en alles over hebben voor een medemens in nood. In de moeilijkste omstandigheden kan barmhartigheid zich uiten in daadwerkelijke naastenliefde.’
Yes ma’am, dat betoog ik nou juist. Als er echt iets aan de hand is komen we voor elkaar op, daar ben ik van overtuigd.
‘Dan komt het mooie in mensen naar boven: de bereidheid onbaatzuchtig hulp te bieden, er te zijn voor onbekenden, hen te steunen in wanhoop en pijn. Mededogen verbindt ons met de naaste in nood. Een vastgehouden hand, een stem die moed inspreekt en ogen gericht op contact kunnen de boodschap van naastenliefde indringend overbrengen. In vrijwillige inzet voor anderen kent ons land een grote traditie.
Onze wereld heeft mensen nodig met passie en betrokkenheid, die een plaats geven aan wie zijn buitengesloten, die klaar staan voor hun medemensen en die blijven geloven in het goede.’
Eensch.
‘Kerstmis brengt ons in een sfeer van warmte en nabijheid. In de stal bij een volle herberg wordt de bescheiden plek gevonden waar Jezus’ leven begint. In het donker van die nacht schijnt het licht van vrede op aarde en liefde voor de naaste.’
Majesteit, kap nou, niet iedereen is gelovig.
‘Ik wens U allen een gezegend Kerstfeest toe.’
Ik u ook. En doe ook de groetjes aan Wim-Lex en Maxima.
Bas Paternotte is kritisch-monarchist, fan van Prins Bernhard en Twitterfascist.
