Weten & Tech

Het antidepressiva foponderzoek van Tros Radar

01-02-2010 19:35

Ja hoor, daar is Tros Radar weer. In haar dappere strijd tegen de nare medicijnfabrikanten, die evil industrie die het zomaar in haar hoofd haalt middelen te produceren waar zieken beter van kunnen worden, komt Antoinette Hertsenberg maandagavond weer met enorm schokkende feiten op de proppen. Zo blijkt uit een foponderzoek van Tros Radar dat veel gebruikers van antidepressiva “last hebben van bijwerkingen”. Het is toch niet te geloven: medicijnen die bijwerkingen hebben. Je zou haast Kamervragen verwachten.

Maar het zijn hele ernstige bijwerkingen. Zo gaf de meerderheid van de maarliefst 11.000 respondenten aan last te hebben van destructieve gevoelens, agressie en vertoonde men zelfs roekeloos rijgedrag. Nounou, dat is geen kattenpis. Maarliefst 11.000 respondenten waarvan een meerderheid aangeeft last te hebben van levensgevaarlijke bijwerkingen.

Fopconclusies
Wat voor respondenten precies? Deelnemers aan een internetenquête. Oh, wacht even, het gaat hier dus om al dan niet anonieme internetgebruikers die een door Tros Radar opgestelde lijst invullen en aan de hand daarvan komt Radar tot haar fopconclusies. Fopconclusies ja. Want dit onderzoek van Radar is op z’n zachtst gezegd niks waard. En wel hierom:

Ten eerste is het een internetonderzoek. Wie de woorden “antidepressiva” en “bijwerkingen” intikt op Google komt bijna als vanzelf op een van de zes triljard slecht geschreven websites terecht waar mensen in geuren, kleuren, spelfouten en uitroeptekens verhalen over de immer afschuwelijke bijwerkingen van hun geneesmiddel. Er is alleen geen enkele manier om de verhalen na te trekken maar dat schijnt tegenwoordig ook niet noodzakelijk te zijn. Wie de farmacie haat is goed, wie antidepressiva kenmerkt als moorddadige middelen die nooit werken maar uitsluitend aanzetten tot bijlenmoord of het verkrachten van kinderen is koning op het internet. Schaart u de op het internet geuite angst voor antidepressiva gerust onder het kopje “aluminiumfoliehoedjespubliek”. Tien tegen één dat de lijder aan antidepressiva-angst ook gelooft in aliens en noodkampen van de Fema op Texel of gewoon Micha Kat heet.

Zou kunnen
Ten tweede heeft Tros Radar nu de resultaten in handen van mensen die zeggen dat ze medicijnen gebruiken en daarvan bijwerkingen ondervinden. Alleen kunnen we met geen mogelijkheid controleren of dat waar is. Iedereen kan die enquête invullen, iedereen kan vervolgens bij elkaar liegen dat hij of zijn enorme bijwerkingen heeft. De resultaten van het onderzoek zijn dus per definitie onbetrouwbaar: het gaat hier niet om een mening maar om een ervaring. En die ervaring moet wel getoetst kunnen worden omdat het “onderzoek” anders net zo betrouwbaar is als de Bijbel. Het zou kunnen dat wat men beweert waar is. Zou kunnen. Zeker weten gaan we het echter nooit. Kwestie van geloven dus. Dat blijkt ook wel uit de “hartverscheurende persoonlijke verhalen” die mensen naar de Radar-redactie mailden. Ze zijn alleen wel geanonimiseerd die “persoonlijke verhalen”, dus natrekken zit er weer eens niet in.

Ten derde: erg verwonderlijk is het niet te noemen dat uitgerekend patiënten die antidepressiva gebruiken als bijwerking suïcidaal worden. Dat zie je namelijk vaker, dat depressiepatiënten suïcidaal worden. Dat kenmerkt mede de depressie. Het is alleen volstrekt onduidelijk of deze suïcidale gevoelens worden veroorzaakt door het medicijn of de conditie van de medicijnslikker zelf. Het zelfde geldt natuurlijk voor agressie, destructieve gevoelens of losbandigheid. Er is geen mens op de wereld die daar nooit last van heeft.

Ten vierde: medicijnen hebben nou eenmaal bijwerkingen. Sommige medicijnen hebben extreme bijwerkingen en van medicijnen kun je makkelijk dood gaan. Er overlijden jaarlijks mensen door het innemen van pijnstillers en wie de pech heeft allergisch te zijn voor penicilline kan zomaar stoppen met ademhalen na het innemen van een voorgeschreven kuurtje. Medicijnen zijn dan ook een paardenmiddel. Helaas is een paardenmiddel soms noodzakelijk omdat de ziekte zelf nog erger of gevaarlijker is dan de mogelijk bijwerkingen van een medicijn.

Suggestief

Opvallend is overigens dat in de opgesomde bijwerkingen de inmiddels wetenschappelijk bewezen, en op de bijsluiter vermelde, bijwerkingen (droge mond, verminderd libido, onttrekkingsverschijnselen, slaapproblemen) niet meer voorkomen. Dat is toch heel vreemd. Je zou denken dat mensen daar als eerste melding van maken omdat ze het meeste voorkomen, maar de 11.000 internetrespondenten hadden kennelijk massaal last van veel ergere en nog onbewezen bijwerkingen. Is dat even maf. Het zal toch niet zo zijn dat de vragen suggestief zijn en de respondenten zich geroepen voelden om van het één vooral wel en van het ander vooral géén melding te maken?

Ach, wetenschappelijk onderzoek, van het soort met placebogroepen en dubbelblinde testen, is natuurlijk veel te veel werk als je via het internet eenvoudig de farmaceutische industrie weer eens flink kunt demoniseren en die groep van depressieve patiënten die vooral heel veel baat zouden kunnen hebben bij antidepressiva weer lekker de stuipen op het lijf kunt jagen. Want ja, het gaat tenslotte om ziektes die niet eenvoudig zijn aan te tonen. Dat maakt wel zo makkelijk bang nietwaar.

Bert Brussen is gek op pillen, vooral op de gekleurde, en is benieuwd wanneer er eindelijk eens een internetenquête komt naar de bijwerkingen van chemotherapie, ook al zo’n evil medicijn wat mensen zomaar beter zou kunnen maken.