Wanneer Frans Timmermans andere partijen oproept niet samen te werken met de PVV, schijnt er geen sprake te zijn van poging een cordon sanitaire op te zetten. Althans, zo zegt hij zelf. In de ogen van Timmermans is het niet ondemocratisch om met democratische middelen een andere partij uit te sluiten van het politieke proces. Inderdaad lijkt het geoorloofd om al bij voorbaat te zeggen ‘met deze partij willen wij niet samenwerken’. Dit zorgt er echter geenszins voor dat het hier geen cordon sanitaire zou betreffen, dit is namelijk precies dat; besluiten met de gangbare democratische instrumenten te voorkomen dat een partij of denkbeeld invloed kan krijgen op de democratische besluitvorming.
Misschien was het ook wel de bescheidenheid van Timmermans die hem er toe bracht dit niet als het beladen cordon te zien. Nederland maakte immers pas echt kennis met deze persoon juist door deze uitspraak. Het was de zegen van Bos die enige politieke inhoud gaf aan de uitspraak van deze tot dusver onopvallende figuur in de politiek.
Kon Mark Rutte eerst Wilders voorhouden dat een cordon door deze werd ingebeeld, nu zal de VVD weinig meer kunnen doen dan aangeven dat zij, met dank aan de PvdA, samenwerking met de PVV wel zien zitten. Het is er in het politieke landschap in een klap in ieder geval een stuk duidelijker op geworden. Doorstrompelend na een struikelpartij over het waarom van deze plotselinge uitspraak viel Timmermans alweer bijna over het voorgaande; gehaast proberen uit te leggen dat het toch hier zeker geen cordon sanitaire betreft. Ondertussen blijft Nederland toekijken welke kant het dan nu uit moet gaan, nu de oproep na de dubieuze uitspraak ook nog eens geen enkele andere partij weet te bereiken. “Waar was Timmermans nu mee bezig?”, blijft de vraag.
Een stuk op Vara’s Joop moet het antwoord geven. Timmermans steekt met dit artikel graag zijn kop nog wat verder in de strop die het internet heet. Want veel anders kun je de ongewild humoristische kop toch niet noemen; de angel uit ‘Wilders’ politiek van uitsluiting’ proberen te halen door middel van uitsluiting. Het is bijna té makkelijk hier op in te gaan. Daarom is het dan wel weer zo interessant om te zien waarom die uitsluiting nu eigenlijk nodig is, hetgeen Timmermans ook braaf komt uitleggen. We hebben iedereen nu hard nodig, behalve de medewerkers van de PVV, blijkbaar, maar Timmermans ging waarschijnlijk net op in de Internationale. Timmermans kan ‘niet zwijgen’ over uitsluiting van de PVV, en argumenten om dat niet te doen kunnen blijkbaar weggewuifd worden omdat ‘niet zwijgen’ blijkbaar de eensgezindheid alleen maar ten goede kan komen. Een opvatting waar je wel of niet in mee kunt gaan, wellicht.
De verantwoording van Timmermans zakt pas echt in elkaar wanneer hij stelt dat Wilders buitensluit, terwijl hij tevens aangeeft dat Wilders heel graag wil insluiten; mits sommige mensen hun geloof of identiteit opgeven. Een interessant concept, dat identiteit opgeven. Hoe je ook tegen assimilatie aankijkt; is hier echt sprake van opgeven? Het begrip van Timmermans over het filosofisch concept identiteit is nogal star. Een identiteit ontwikkelt zich, is aan verandering onderhevig. In hoeverre je dit mag en kunt forceren is misschien een vraag, maar Timmermans vindt blijkbaar dat de PVV ervoor zorgt dat mensen die ene unieke identiteit moeten opgeven. Ineens wordt het waarom van zijn weerzin tegen samenwerking met de PVV duidelijk: de PVV ís, de PVV zal nooit veranderen.
Zoals je je kunt afvragen of je wel kunt samenleven met 1 miljoen Nederlanders met zo’n hardnekkig starre identiteit als Timmermans hen toebedeelt, is het inderdaad ook volstrekt logisch dat Timmermans de PVV nu al uitsluit. ‘Met sommige mensen valt gewoon niet te praten’ is de opinie van Frans zelf, maar die hij de PVV in de schoenen probeert te schuiven.
