Koning Willem I was een matig intelligente machtswellusteling, Willem II een stumper die werd gechanteerd vanwege zijn ‘onnatuurlijke lusten’ en Willem III een idioot die beter op zijn plaats was geweest in een gesticht dan op de troon. Geen wonder dat Voor de Troon wordt men niet ongestraft geboren bij zijn verschijnen in 2007 veel stof deed opwaaien. De belangrijkste conclusie uit het boek van historici Hermans en Hooghiemstra: onze hooggewaardeerde Koninklijke familie stamt af van een lange lijn discutabele figuren. Koningin Beatrix, die de schrijvers toegang verleende tot haar persoonlijke archief, liet zich later ontvallen dat ze de geschiedkundige roman beslist niet zou lezen. De kans dat zij komende zaterdag zal afstemmen op de AVRO lijkt daarmee eveneens minimaal. Dan start namelijk de nieuwe dramaserie De Troon; losjes gebaseerd op het boek van Hermans en Hooghiemstra. Een mooie gelegenheid om weer eens de vraag te stellen of het überhaupt nog wel van deze tijd is, een Koningshuis.
Hossen voor 39,6 miljoen
Op een handjevol landen na hebben de meeste regeringen hun Koninklijke families al lang aan de kant gezet. Te duur, onnodig, niet meer van deze tijd. In tijden van financiële crisis is dat hoge prijskaartje een interessant punt. Maar liefst 39,6 miljoen euro kosten ze namelijk < > elk jaar. Ter vergelijking: voor dat bedrag koop je meer 250 redelijke eengezinswoningen buiten de Randstad. Veel geld dus. Zeker als je bedenkt dat we voor dat geld niet zoveel meer terugkrijgen dan wat doorgeknipte lintjes, obligaat gezwaai vanuit een koetsje, gezellig Oud-Hollands vertier als zaklopen op 30 april en wat gênant beschonken gehos met “onze” topsporters tijdens de Olympische Spelen.
Vanzelfsprekend zijn de pleitbezorgers van de Familie van Oranje Nassau het daar niet mee eens. Zij zien de Nederlandse Koninklijke familie als een onmisbaar onderdeel van de Nederlandse identiteit en traditie. ‘Het jaar is niet compleet zonder Koninginnedag,’ pareren de voorstanders, waaronder talloze Oranjeverenigingen, steevast zodra er kritiek klinkt op het hoge kostenplaatje. ‘Bovendien geeft het Koningshuis ons aanzien in het buitenland.’ Maar of dat klopt, is nog maar de vraag. Geeft het ons aanzien als Prins Pils aankondigt een buitenhuis in Afrika te laten bouwen en die plannen later weer moet afzeggen vanwege allerhande (geld)schandalen? Geeft het ons aanzien als de inmiddels overleden Juliana haar hart verliest aan een schuinsmarcherende generaal? Als haar dochter kiest voor een Duitser die in zijn jeugd lid was van de SS en diens nazaat de troonopvolger zijn blik laat vallen op de dochter van een voormalig minister uit de militaire junta regering van Jorge Videla?
Bemoeials
Alsof dat allemaal nog niet erg genoeg is, halen de Oranjes het ook nog in hun hoofd zich te bemoeien met de Nederlandse politiek. ‘Geef elke basisschool zijn eigen vakdocent gymnastiek’, orakelde Prins Willem IV vorige week tijdens de Olympische Spelen. Dat de gemiddelde school blij is voldoende geld te hebben voor de gewone leraren is natuurlijk niet zijn probleem. Ook zijn moeder heeft nogal moeite met haar beperkte rol, zo bleek toen een aantal vooraanstaande ex-politici zich vorig jaar liet ontvallen dat Bea een belangrijke rol speelt in de benoeming van topfunctionarissen . Dergelijke bemoeienis gaat lijnrecht in tegen de democratische rechtsstaat. De Oranjes zijn niet gekozen, dus hebben ze zich afzijdig te houden van de politieke arena. Als ze dat te saai vinden, is er maar een oplossing: afschaffen. Kan Willem Alexander zich voortaan fulltime aan zijn watermanagment wijden, mag Beatrix eindelijk van een rustige oude dag genieten en houden we voortaan bijna 40 miljoen per jaar over. Weg met het Koningshuis, leve de Republiek!
