In steden als Den Haag, Amsterdam en Utrecht wordt dezer dagen geen vuilnis opgehaald en geen straat geveegd. De schoonmakers staken en welk moment kan je dan beter aangrijpen dan de dagen waarin jouw werk het hardste nodig is? Gemeenten hebben, met oog op de openbare veiligheid, geprobeerd de stakingen door de rechter te laten verbieden maar tevergeefs. Als uw ambulance straks vastzit in een locale vuilnisbelt kunt u met een gerust hart sterven in de wetenschap dat het stakingsrecht tenminste niet in het gevaar is gekomen.
Het recht om te kunnen staken is een groot goed, absoluut. En de stakende schoonmakers zullen vast een goede reden hebben om het werk neer te leggen. Misschien is het een beetje naïef om loonsverhoging te eisen in tijden dat iedereen roept dat op ambtenaren bezuinigd moet worden, maar goed. Ze zullen vast zwaar onderbetaald worden en de nullijn waar gemeenten aan vast willen houden zal vast heel onrechtvaardig zijn. Dat zal allemaal best. De onderhandelingen duren al een jaar dus dan is het best begrijpelijk dat je op een gegeven moment naar je laatste redmiddel grijpt, de staking.
Machtsmiddel
Wat ook nog wel te bevatten is, is dat stakers in Nederland beschermd worden door de wet. Als iedere staker zo maar ontslagen kan worden, vervalt dit machtsmiddel dat werknemers hebben ten opzicht van hun werkgevers. Daarmee zou de machtbalans verschuiven in het voordeel van de werkgever, wat arbeidsomstandigheden zelden ten goede zal komen. Twee vragen zijn echter wel relevant. Mag je staken tegen de staat en moet de staat niet de openbare veiligheid beschermen, desnoods door stakingsbrekers in te huren?
Ronald Reagan besloot ooit als president van Amerika alle stakende luchtverkeersleiders te ontslaan en hun werk over te laten nemen door militairen. De openbare veiligheid kwam immers in het gedrang. Je kan je afvragen of dat ontslag nou persé nodig was, maar dat iemand de toestellen door het luchtruim moest leiden was duidelijk. Het beschermen van de openbare veiligheid is één van de belangrijkste taken van de overheid. Zelfs de meest rigide libertair gelooft nog in een nachtwakersstaat. Als straks hulpdiensten nergens meer kunnen komen en het risico groot is dat overal glas en ander afval op straat, verwondingen gaat opleveren bij de vele bezoekers van de vrijmarkt in Utrecht, Koninginnenach in Den Haag of Koninginnedag in Amsterdam, dan komt de openbare veiligheid toch echt in het gedrang. Waarom zou een staat dan het belang van de stakers boven het belang van de hele maatschappij moeten stellen? Moet de staat dan niet gewoon op zoek naar bedrijven die wel bereid zijn de puinzooi op te ruimen? Is een sociaal recht van de staker echt belangrijker dan het collectief recht op veiligheid?
Mandaat
En dan blijft de vraag nog staan of staken tegen een democratische overheid überhaupt rechtvaardig is. De gemeenten handelen immers met een mandaat van de bevolking en het is dat mandaat dat dicteert dat overheden minder geld moeten uitgeven. Bezuinigingen op de ambtenarij zijn het gevolg van een democratisch proces en daar heb je je als burger bij neer te leggen. Ambtenaren zijn geen gewone werknemers, ze zijn werknemers van de bevolking. Door te staken en daarmee de veiligheid van diezelfde bevolking in gevaar te brengen, gaan ze hun boekje volledig te buiten. Ben je het niet eens met een overheidsbesluit? Dan kan je doen wat iedere andere burger ook doet; je gebruikt het democratisch proces om verandering te bewerkstelligen. Geen enkele burger mag daarbij echter de openbare veiligheid in gevaar brengen en een ontevreden ambtenaar dus ook niet. Breek de staking en houd de straten schoon!
