De politiewoordvoerder legt het voor bagagerekdagblad De Pers (donderdag 29 april) nog even uit: ‘Agenten in nachtdienst krijgen vaak groepen tegenover zich. Tegenwoordig zullen ze sneller de hele groep pakken, in plaats van zich te beperken tot alleen degenen die zich misdragen […] Je merkt in bepaalde situaties dat de politie wat nadrukkelijker aanwezig is. Hou daar als normale burger rekening mee.’ En de onderzoeker legt nog even uit hoe het werkt: ‘Op het moment dat de ME begint met het schoonvegen van een terras of een plein, dan moet iedereen die er niks mee te maken heeft weg zijn. Iedereen die er staat krijgt een tik. Op zo’n moment gaat de ME heel ongenuanceerd te werk.’
Lastige taak
Het verontrustende van het artikel is niet zozeer de constatering als de terloopse vermelding ervan. Als een eenstreper meent dat je deel bent van een groep die problemen veroorzaakt, heeft-ie het recht om je net zo te behandelen als die idioot die een halve straat verderop tegen zijn auto sast. Let wel: dat is dus slechts afhankelijk van de inschatting van die ambtenaar. Maar ja, ambtseed, dus onfeilbaar. En dat is dus kennelijk de normaliteit geworden: het risico lopen dat je een knuppel in je kaken krijgt als je, verder volledig onschuldig, het verzuimt om op tijd weg te zijn. Tsja, de politie moet ook z’n werk kunnen doen.
Niemand die ontkent dat het bewaken van de openbare orde een lastige taak kan zijn; en het kan soms voorkomen dat mensen erin verzeild raken die er niets mee te maken hebben. Maar elke keer dat zoiets gebeurt, zou een uitzondering moeten zijn. De wijze waarop de politie zich bij voorbaat al lijkt vrij te pleiten voor excessen is op z’n minst verontrustend. Als iemand met een ordetaak wordt toevertrouwd rust op hem/haar ook de verantwoordelijkheid om daar op een verantwoordelijke manier mee om te gaan. Het willekeurig inhakken op een groep is dat niet – dat is arrogante gemakzucht.
Houwdegens
Vanuit die redenering is het maar een korte stap naar écht vervelende excessen. Als je als verdacht Arabisch uitziende Braziliaan een metro in Londen denkt te kunnen nemen en wordt afgeknald door overijverige houwdegens op zoek naar wraak, moet je dus ook niet zeuren. Had je maar ergens anders moeten zijn. Of er anders moeten uitzien. En dan heb je dat legertje Amerikaanse generaals, dat zich de laatste maand op Fox en soortgelijke pseudonieuwskanalen uitput in drogredeneringen waarom het doodnormaal is dat je vanuit een pantserhelikopter van een kilometer afstand burgers die gewonden willen bijstaan aan splinters schiet. Normal rules of engagement. Hadden ze daar maar niet moeten zijn. Wrong time, wrong place. Misschien moeten we maar eens van die rules of engagement af. Het kostte een stuk minder slachtoffers toen we ze nog niet hadden.
De politie is er voor de openbare orde. Dat wil zeggen: voor onze veiligheid, in haar eigen woorden ‘waakzaam EN dienstbaar’. Op het moment dat de politie het onderscheid niet meer kan – of veel erger: wil – maken tussen goedwillenden en kwaadwillenden en beiden op dezelfde manier behandelt, kun je je afvragen of we met de relschoppers niet beter af zijn. Zo’n houding leidt ertoe dat de politie niet meer als bondgenoot, maar als bedreiging wordt gezien. En dat is een ontwikkeling waar niemand bij gebaat is.
