Eens in de zoveel tijd begint iemand er weer over: eten we met zijn allen niet veel te veel vlees? Is dat niet heel schadelijk voor het milieu, dierenwelzijn en – ook niet onbelangrijk – onze eigen gezondheid? En moet er dus geen vleestaks worden ingevoerd? Nieuwste berijder van het vleestaks-stokpaardje: PINK!, de jongerenorganisatie van de PvdD. Onlangs deden zij de oproep een petitie voor de invoering van zo’n taks te ondertekenen. ‘In de Westerse wereld eten we te veel vlees’, zo vinden zij. En daar moeten we het dan zo’n beetje mee doen.
Erg duidelijk over het nut van zo’n taks zijn de PINK!-adepten namelijk niet. Uiteraard: veeteelt vormt belasting voor het milieu, om maar even mee te gaan met de termen van groen Nederland. De petitie lijkt er primair echter juist níet op gericht dit aan te pakken. Deze behelst namelijk slechts een taks, wat op z’n minst de suggestie wekt dat men er simpelweg op uit is vlees duurder te maken. Veel andere argumenten voor zo’n taks komen niet aan bod. Terwijl je normaal gesproken om de oren wordt geslagen met vrome kreten als ‘de waarde hiervan is niet uit te drukken in geld’, lijkt dat in het geval van dieren ineens niet op te gaan.
Kattenvoer
De focus op een oplossing met financiële prikkels lijkt gestoeld op de ‘in sommige linkse kringen populaire gedachte’ dat bepaalde zaken nou eenmaal duur moeten zijn. Het ontbreekt daarbij echter aan elke onderbouwing. De recent gevoerde discussie over de kosten van kip en kattenvoer, sluit precies op dit fenomeen aan. Kern van de discussie was de stelling dat het belachelijk zou zijn als een kilo kip goedkoper wordt dan eenzelfde hoeveelheid kattenvoer. Voornaamste arugment daarbij leek het feit dat vlees voor mensen toch zeker duurder moest zijn dan vlees voor dieren. Gewoon, omdat dat zo is.
Volgens dezelfde redeneertrant moeten we nu een vleestaks. Hoe zo’n taks er in de praktijk uit gaat zien, wordt ons daarbij nauwelijks verteld. Tekenen we nu voor een hoger BTW tarief, een accijns per kilo, een prijs per product per Joule? Per Joule lijkt voor consumenten ondoorzichtig en werkt de consumptie van minder voedzaam vlees in de hand. Per product is ook geen oplossing, dan kopen we straks hele koeien in plaats van een biefstukje. Marianne Thieme bevestigde ooit dat het algemene idee vaak dan maar een tax per kilo is. Een raar idee: is een kilo kip qua dierenleed of milieu-impact wel te vergelijken met een kilo varken? Worden zo sommige soorten vlees op deze manier eigenlijk niet nauwelijks belast? Gedachten die we voor een werkbaar systeem naast ons neer zullen moeten leggen: een lijst met alle soorten dieren en productgroepen met preciezere accijnzen is haast onbegonnen werk.
De gevolgen van een vleestaks
Tekent u de petitie dan weet u niet alleen niet precies waarvoor u tekent, maar u tekent ook voor iets met een twijfelachtig effect. Wordt vlees zo geen luxe product bijvoorbeeld? Een goed antwoord hierop heeft Marianne Thieme tot nu toe niet geformuleerd. Sterker nog: dit lijkt juíst het plan. Zo pakt de vleestaks, vooral populair bij de linkse partijen, eigenlijk vooral zijn eigen klassieke achterban aan. Bovendien zitten er nog wel meer haken en ogen aan het plan. De vraag of zo’n taks niet juist extra druk op bedrijven legt om goedkoper te produceren. Of de voorgestelde effecten überhaupt wel bestaan. En wat nou eigenlijk het doel is: vlees duurder maken, of dierenwelzijn verbeteren.
Dat de dierenvrienden zelf ook met deze kwesties in hun maag zitten, blijkt wel uit de snelheid waarmee ze vervolgens roepen dat biologisch vlees maar helemaal niet moet worden belast. Het blijft echter onduidelijk waarom men dan überhaupt een prijspolitiek voorstelt en niet kiest voor bijvoorbeeld extra regelgeving over het houden van dieren, of directe stimulatie van vooral biologische veeteelt. De effectiviteit van een prijsinstrument als een vleestaks is immers totaal niet zeker. Zichzelf progressief achtend Nederland lijkt zich echter te hebben vastgebeten in het ‘vlees moet duur zijn’ idee en laat zich met zo’n slap prijsbeleidsinstrument verleiden voorbij te gaan aan doelen als dierenwelzijn en milieubelasting. Daar zullen de dieren blij mee zijn.
CC-foto: Gveret Tered
