Het is alweer een jaar geleden dat de PVV bij de Europese parlementsverkiezingen de tweede partij werd en met vier Europarlementariërs naar Brussel ging. De NOS vroeg zich af wat de PVV dit eerste jaar bereikt heeft en nodigde de fractie uit voor een groepsinterview bij het programma Europa praat. Journalist Chris Ostendorf besprak met hen hun strategie, voorstellen en samenwerking met andere partijen.
In het Europees Parlement bestaan partijen die niemand kent. Ze heten bijvoorbeeld PES (de sociaal democraten, met o.a. de PvdA) of ALDE (de liberalen met o.a. D66 en VVD). De PVV is geen lid van een Europese partij om onafhankelijk en transparant te blijven, terwijl er wel Eurosceptische partijen zijn met een gezamenlijke fractie. De PVV wil daar niets mee te maken hebben om voor de Nederlandse belastingbetaler op te kunnen komen. Want Nederland betaalt te veel aan Brussel, en alle andere landen vinden dat prima, aldus PVV-er Madlener.
De NOS vroeg Nederlandse collega-Europarlementariërs wat de PVV op deze manier kan bereiken. Volgens Berman (PvdA), Sargentini (GroenLinks) en In ’t Veld (D66) is het antwoord: niets. Niemand in Brussel luistert naar de PVV en dus heeft de PVV geen invloed. De PVV-ers verzetten zich tegen dit beeld. Het zou juist belangrijk zijn dat er iets wordt gezegd over het Nederlands belang en de te hoge Nederlandse contributie. Anders zou niemand erover beginnen. Zo had PVV-er Van der Stoep vragen gesteld over de declaraties van Europese Commissievoorzitter Barroso. Maar PvdA-er Berman merkte meteen op dat een hele commissie al naar die uitgaven kijkt.
Gebrekkige transparantie
Wie heeft er gelijk? We zullen het nooit weten. De transparantie binnen het Europees Parlement is ver te zoeken: er lopen politici die we niet kennen, in partijen die onbekend zijn, waarvan we de standpunten niet kennen, men is vermoedelijk intern verdeeld en moet binnen diezelfde partijen compromissen sluiten om tot een gezamenlijk standpunt te komen. Er is bovendien – op een half uurtje NOS WebTV na – nauwelijks journalistieke aandacht voor het Parlement. We zullen nooit weten of PVV-er Stassen echt iets voor vrouwenrechten betekent, zoals ze beweert, net zoals onduidelijk blijft of Oost-Europese homo’s iets hebben aan de inzet van D66-er In ’t Veld.
Veel burgers zien de resultaten van Europa in het algemeen en die van het Europees Parlement in het bijzonder niet. Zij vinden dat Europa goedkoper of minder bemoeizuchtig moet worden. Veel van die ideeën zijn ongeïnformeerd: zo heeft Brussel minder ambtenaren in dienst dan de gemeente Amsterdam en zijn ‘bemoeizuchtige plannen’ door de Nederlandse regering goedgekeurd. Is het slecht dat de PVV dit soort standpunten toch in Brussel laat horen, zonder zich te mengen in de compromiscultuur van de Europarlementariërs?
Herkenbaar geluid
Natuurlijk niet. De PVV zorgt voor een voor burgers herkenbaar geluid. Hun aanwezigheid is een direct gevolg van de gebrekkige transparantie in Brussel. Ook de Nederlandse Europarlementariërs lijken daar weinig aan te doen (al kunnen we dit vanwege de gebrekkige transparantie – ironisch – niet checken). Het is goed dat de PVV hen regelmatig aan dit probleem herinnert. Kennelijk is er in Brussel onvoldoende bewustwording van het gebrek aan transparantie en de daaruit voortvloeiende ontevredenheid onder burgers.
Natuurlijk zou het nog beter zijn als de PVV zelf concrete voorstellen zou doen om de transparantie te verbeteren en een consequente strategie zou ontwikkelen om zoveel mogelijk aandacht te genereren voor dit probleem. Dat is een gemiste kans: het zou er immers toe leiden dat collega-Europarlementariërs meer dan ooit met hun neus op deze feiten worden gedrukt.
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie. Hij schreef onder meer een boek over de kloof tussen burgers en de Europese Unie (www.chrisaalberts.nl).
