Een onvermijdelijk onderdeel van de jaarlijkse zomervakantie van menig Nederlander is steevast het moment waarop hoopvol wordt verzucht: ‘Ik zie mezelf hier wel wonen’. Het aaneengeregen werken-en-in-de-file-staan, in de regen, opstandig verruilen voor een welverdiend ontspannen leven. In de zon. Mits het geld binnen is, natuurlijk. Toch worden de etalages van lokale makelaars al grondig geïnspecteerd tijdens de vakantie (‘Kijk! Met zwembad, hoe goedkoop!’) en terwijl de merguezworstjes (‘Lekker joh, die heb je bij ons niet!’) op de barbecue liggen te garen, worden net zulke pittige plannen gesmeed over een leven in het buitenland. Maar zonder de back-up van financiële onafhankelijkheid is ‘leven als een god in Frankrijk’ een stuk minder decadent dan het klinkt. En werk proberen te vinden in een land waarvan je de taal nauwelijks spreekt, tja…dan ben je eigenlijk gewoon een kansarme allochtoon. Geen wonder dat het vaak blijft bij lichthoofdige rosé-fuelled fantasieën rondom de vuurkorf.
Toch vertrekken ieder jaar een kleine 50.000 Nederlanders naar het buitenland, om daar permanent te gaan wonen. Tenminste, zo is het plan. Een fractie van deze groep wordt sinds vijf jaar dankbaar door de TROS gevolgd in het reallifeprogramma ‘Ik Vertrek’. Ondanks de serieuze inhoud – een nieuw leven beginnen is ten slotte niet niks – geliefd om de satirische toon en het leedvermaak. Het is tenslotte best fijn om te zien dat die gedurfde stap, die jij stiekem zélf niet durft te nemen, vaak niet al te best uitpakt voor de emigranten uit het vermakelijke programma.
Bloemencorso
Neem de aankondiging van de eerste aflevering van het aankomende seizoen: ‘Voor familie de Best is het Noord-Hollandse dorpje Winkel het centrum van de wereld. Ze kennen er iedereen, steken hun ziel en zaligheid in het verenigingsleven, beleven hun jaarlijks hoogtepunt met de bloemencorso en willen er eigenlijk nooit meer weg.‘ Je voelt ‘m al aankomen. ‘Tóch besluiten Hans (49) en José (46) dit alles te verlaten en gezamenlijk met hun kinderen Kelly (19), Amber (17), Marvin (8) en Yvanka (9) naar het Franse gehuchtje Gannat te vertrekken.‘ Schijnbaar is je leven niet compleet als je niet de gok van een verhuizing naar het rustieke buitenland hebt gewaagd. Wanneer volledige tevredenheid over je huidige leven overschaduwt wordt door een bepaald oerinstinct; noem het een patriottistisch VOC-verlangen. Misschien zit het wel in ons Nederlandsch bloed, dat ontdekken en veroveren, en kunnen we er niets aan doen. Maar het zou een groot deel van die 50.000 mensen niet schaden er goed over na te denken voordat het Ikea tv meubel goed en wel in de zeecontainer staat.
Iedereen droomt ervan, slechts enkelen wagen de sprong in het diepe. Je vraagt je af in hoeverre ze zich realiseren hoe hun leven eruit zal zien? Dat het niet altijd vakantie zal zijn en dat er gewerkt moet worden; logisch. Maar weten ze ook dat de dure privé school waar ze kun kinderen voor hebben aangemeld, alleen maar bekend staat om het hogere niveau en moeilijkheidsgraad, en dat ‘privé’ niets te maken heeft met extra begeleiding zoals ze dachten? Hebben ze enig idee hoe fijn het overdadige bureaucratische systeem in Nederland werkt wanneer ze in Frankrijk moeten terugvallen op een nog veel grotere papierwinkel, maar dan zónder duidelijke regeltjes? En een nieuw sociaal netwerk opbouwen is zo gemakkelijk nog niet als je de taal met handen en voeten spreekt. Om niet te spreken over gigantische culturele verschillen. En wat als opa ineens ernstig ziek wordt – dood gaan we allemaal – is dat dan een aanleiding om terug te keren naar Nederland om ‘hem bij te staan’? Je was toch verhuisd..?
Remigranten
Wellicht kennen ze ook de ontmoedigende cijfers niet. Dan zouden ze weten dat de helft weer terugkeert. De zogeheten remigranten. En dan hebben we het niet over de luxueuze leventjes van goedverdienende expats op plekken als Dubai en Thailand, die de hele rataplan all-in verzorgd krijgen door hun vrijgevige multinationalbaas. Zij worden niet meegeteld omdat zij al weten dat ze binnen enkele jaren weer terugkeren naar Nederland. Zij genieten volop van het bruisende buitenlandse leven, wetende dat die stroopwafels en Goudse kaas over een paar jaar toch weer op tafel staan. Want wie wil nou écht zijn thuis verlaten?
Vrijdag 10 september start een nieuwe tweewekelijkse reeks van Ik Vertrek om 21:30 op Nederland 1.
