In de nrc.next van 21 december, en op Debatblog.nl, lanceerden Lars Duursma en Take Ligteringen een nieuwe krachtterm om cyberaanvallen, op websites van bedrijven die steun aan Wikileaks tegenhouden, te typeren: “burgerfascisme”. Daarmee sloegen ze de plank volledig mis. Burgerlijke ongehoorzaamheid als protestactie van een kleine groep is zeker geen “totalitair gedrag”, maar wel soms een noodzakelijk middel om rechtvaardige veranderingen te bereiken. In de logica van Duursma en Ligteringen, waren ook Martin Luther King en Mohandas Gandhi fascisten.
Dockum Drugstore
In juli 1958 besloot een kleine groep zwarte Amerikanen een sit-in te houden in de Dockum Drugstore, een restaurantje in de stad Wichita in Kansas. De eigenaar van dat restaurant, een grote keten, weigerde zwarte klanten te helpen. Zolang dat het geval was, voorkwamen de demonstranten dat blanke klanten wel bediend zouden worden. Via de klanten raakte het protest het bedrijf, dat daardoor uiteindelijk overstag ging. Met soortgelijke acties in bibliotheken en rechtbanken, was de Civil Rights Movement, aangemoedigd door Martin Luther King, bijzonder succesvol en werd het einde van rassenscheiding in Amerika bereikt. Mohandas Gandhi gebruikte dergelijke technieken al rond 1920 in India, om met succes Britste bedrijven en de overheid op de knieën te dwingen.
Duursma en Ligteringen voeren een hele lijst aan argumenten op, om de cyberaanvallen tegen bedrijven als Mastercard en PayPal te diskwalificeren. Het blokkeren of bezetten van organisaties is bij wet verboden. De cyberaanvallen worden door een kleine groep uitgevoerd. De klanten van deze bedrijven lijden schade. Deze bedrijven wordt het zwijgen opgelegd. Al deze constateringen kloppen, maar gingen ook op toen onderdrukte zwarte Amerikanen, de blanke massa toegang tot bedrijven en publieke diensten ontzegden. Een kleine groep berokkende niet alleen het bedrijf maar ook derden schade, door tegen de wet in de vrijheid van bedrijven te beperken. Met de kennis van nu, worden ze geëerd als helden.
Burgerlijke ongehoorzaamheid
Het idee van burgerlijke ongehoorzaamheid is dat mensen ongehoorzaam zijn. Er worden regels gebroken, maar soms is dat gerechtvaardigd omdat het doel de middelen heiligt. Natuurlijk is niet elke daad van burgerlijke ongehoorzaamheid legitiem. Elke overtreding van de wet is immers een vorm van burgerlijke ongehoorzaamheid. Een rechter zal daarom per geval moeten beoordelen of een handeling, die formeel strijdig is met de wet, acceptabel is, omdat het doel dat wordt nagestreefd zwaarder weegt dan de veroorzaakte schade.
De schade van deze aanvallen is niet groot. Een dag lang kon een klein deel van de transacties van Mastercard niet worden uitgevoerd. Wat een ramp. Dan koop je een dag later je nieuwe iPad of opblaaspop voor onder de kerstboom. Een middag geen toegang tot de website van de VARA is zelfs een maatschappelijke zege. Zolang controversiële websites bezoekers blijven trekken, en bezoekersaantallen op internet de winstgevendheid van een website bepalen, zullen er bovendien altijd bedrijven zijn die controversiële websites blijven hosten. Lang leve de vrije markt die censuur voorkomt.
Onderdrukking
Door steun aan Wikileaks te blokkeren, kozen de bewuste bedrijven in feite voor onderdrukking. Zij bepaalden, al dan niet daartoe ingefluisterd door politici, dat Wikileaks geblokkeerd moest worden, en de maatschappij heeft dat maar te slikken. De creditcardmaatschappijen zouden blijkbaar moeten bepalen welke informatie geschikt is voor uw tere zieltje. Dat recht hebben ze niet, en mogen ze nooit hebben. Zelfs als het lekken door Wikileaks onacceptabel zou zijn, is het alleen aan de rechter om dat besluit te nemen. Daarmee is de strijd van de bewuste hackers er vooral een tegen onderdrukking. Met minimale schade verdedigen ze een rechtvaardig principe. Als dat ze fascisten maakt, waren Mohandas Gandhi en Martin Luther King dat ook.
Adriaan Andringa wil later als hij groot is ook burgerfascist worden.
Foto cc: Stefano Bolognini.
