Zondag was Buitenhof wereldwijd bijna het meest besproken onderwerp op Twitter. Iedereen kan in Buitenhof zien wat hij erin wil zien: dat Mark Rutte een geweldige minister-president is die vertrouwen verdient, dat Clairy Polak een linkse zuurpruim is, of dat Rutte om de zaken heen draait, en Polak terecht kritisch is. Laten we eens kijken naar wat burgers over het interview van Clairy Polak met Mark Rutte twitterden. Een willekeurige selectie:
Eigen denkwereld
Cass Sunstein schreef in 2007 het boek Republic.com 2.0: Revenge of the blogs. Hij gaat in het op het fenomeen dat veel burgers via internet alleen nog informatie zoeken die bij hun persoonlijke voorkeuren past. Vroeger was het veel moeilijker om informatie zo minutieus te selecteren, en namen burgers veel informatie tot zich waar ze het mee oneens waren. Internet heeft dat veranderd, wat ertoe leidt dat burgers in hun eigen denkwereld blijven hangen en alleen maar overtuigd zijn van hun eigen standpunten omdat ze nooit meer informatie krijgen die daarmee in tegenspraak is.
Dat is wat er gebeurt als Buitenhof op Twitter wordt besproken. VVD-aanhangers beginnen massaal te roepen dat Polak links is en Rutte een verademing, PvdA-fans beginnen het op te nemen voor Polak en herhalen nog eens dat Rutte asociaal beleid voert. De werkelijkheid ligt ergens in het midden, maar op Twitter komt niemand op dat idee. De reden is niet alleen dat burgers graag zien wat ze willen zien, maar ook dat ze zich afsluiten van alle andere geluiden, zoals Sunstein voorspelt.
Zenden, maar niet nadenken
Al die Twitter-fans zeggen altijd dat dit het nieuwe medium is waarmee je niet alleen kunt zenden, maar ook ontvangen. Maar bij Buitenhof blijkt dat niet waar: er zijn talloze tweets over wat iedereen van het programma vindt, een enkele keer wordt een bericht geretweet, en we vinden nauwelijks conversaties over het onderwerp. De conversaties die er zijn, zijn van burgers die het onderling eens zijn. Zo blijft iedereen in zijn eigen wereld hangen en raakt alleen maar overtuigder van zijn eigen visie.
Dat is wat er gebeurt als een onderwerp hoge ogen gooit op Twitter. De twitteraars hoeven natuurlijk niet naar Buitenhof te kijken, want ze weten al wat ze van Rutte en Polak vinden. Zij hoeven niet meer overtuigd te worden van hun eigen waarheid, alleen de rest van de wereld moet dat. Ze hoeven dus ook geen conversaties te voeren waar ze iets van kunnen leren, ze hoeven alleen maar hun eigen waarheid rond te bazuinen. Ironisch dat geen enkele andere twitteraar overtuigd zal raken: zij weten immers ook al hoe de wereld in elkaar zit.
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie (www.chrisaalberts.nl)
