Ajax zit in een nieuwe fase. Na het debacle met Hagenees Martin Jol gaat men op de oude weg verder. Fris, aanvallend voetbal en vanaf de flanken kan het allemaal best komen. Het lijkt logisch dat terugvallen naar een concept zoals dat in alle geledingen van de club sinds jaar en dag wordt gespeeld makkelijk is. Het tegendeel is waar. Nieuwe trainer Frank de Boer weet zich geplaatst voor een immense opgave. Kampioen worden ze dit jaar niet.
Cruijff begon in 1985 als trainer bij Ajax. Hij voerde voetbal in dat nog nooit was vertoond, en was gebaseerd op het totaalvoetbal uit de jaren zeventig. Volgens de filosofie van de meester was de spits de eerste verdediger en de keeper de eerste aanvaller. Dat leverde af en toe hilarische momenten op. Zo dook doelman Stanley Menzo regelmatig op bij de middenlijn om een aanval af te slaan. Het publiek hield de harten vast, maar na een assist of wat waardeerde men de geniale keuze van Cruijff. Dat seizoen kreeg Ajax slechts 35 doelpunten tegen.
Barcelona
De voorhoede van Ajax speelde zoals ze bij Barcelona nog spelen. Verdedigen op de rand van het zestienmetergebied van de tegenstander. Krijgt die de bal, dan rent de aanval niet naar achteren maar stapt een meter naar voren. Af en toe faalde dat jammerlijk. Kwam de tegenstander in balbezit en had Ajax ineens acht man voor de bal staan. Het leverde wel doelpunten op. De Amsterdammers scoorden dat jaar 125 keer. Toch werd PSV kampioen. Cruijff kon namelijk ook verliezen. En als de pers hem vroeg hoe zoiets mogelijk was legde hij uit dat zoiets leerproces heet. Om vervolgens met een lange verhaal te komen hoe dat allemaal werkt.
Deed hij later ook bij Barcelona. Die kregen onder zijn leiding vlak voor het einde van het seizoen een enorme nederlaag om de oren. Publiek in tranen, bestuur radeloos en de pers woedend. Tijdens de persconferentie vroeg men Cruijff waarom Barcelona dat jaar geen kampioen zou worden. De meester was resoluut. Barcelona werd wel kampioen omdat hij nu wist wat er fout ging. Ook wist hij dat de concurrentie nog punten liet liggen. Een lange uitleg volgde. Een maand later vierde een uitbundig Camp Nou zijn gelijk.
Lange bal naar voren
Ajax maakt een soortgelijke fase door. Hoewel het voetbal volgens de cultuur van de club niet nieuw is, blijkt het wennen. De lange bal naar voren is verboden, de vleugels moeten worden bediend en men dient de voetballende oplossing te zoeken. Leidt af en toe tot hilarische situaties, als men zich achterin realiseert dat een hijs naar voren niet mag en men een medespeler zoekt. Dat terwijl een bal wegwerken op zijn tijd verdomd handig is.
En Frank de Boer mag dat als kersverse trainer uitleggen. Aan de spelers, het publiek en aan de pers. Anders dan Cruijff laat hij daarbij zijn emoties de vrije loop. Na de verliespartij tegen Utrecht was hij woedend. Jonge spelers halen volgens hem met gemak een vier. Dat deed Cruijff anders. Omdat die laatste in staat was jonge spelers een zes te laten halen won hij in de jaren tachtig de Europa Cup II. Dat moet De Boer nog leren. En als hij er in slaagt om dat te doen met de flair van Cruijff is Ajax volgend jaar weer terug waar het zijn moet. Als kampioen van Nederland.
