Elf uur ‘s ochtends. Een winkel naast het Alexandrium in Rotterdam. “Pff, je bent echt dom als je nu nog naar binnen gaat” en “Wie gaat er nou om elf uur pas?” zijn een paar van de uitspraken gedaan door meisjes die net naar buiten komen. Meestal goedgekleed paraderen deze meisjes, in het bezit van minstens twee goedkope, vaak al gescheurde witte plastic zakken, de winkel uit. Maak kennis met de wondere wereld van Primark.
In 2008 opende de eerste vestiging van de Engelse winkel Primark in Rotterdam Alexandrium, en afgelopen najaar volgde er een tweede in Hoofddorp. Ook een filiaal in Nijmegen wordt binnenkort geopend. Ondertussen is de winkel onder alle enigszins modebewuste meisjes haast even bekend als de H&M en mogelijk nog populairder. En ook in thuisland Engeland zit Primark niet verlegen om aandacht. Bij de opening van een filiaal op Oxford Street in Londen ontstonden taferelen die nog erger waren dan de gevechten bij de lanceringen van de H&M designer collecties. Hoe kan het ook anders, met shirtjes vanaf drie euro en jurkjes vanaf acht euro?
Chino broeken
De lage prijs is niet het enige pluspunt van de Primark-kleding, want ondanks een prijs die niet onder doet voor de Zeeman heeft de Primark géén slecht imago. De kleding is namelijk naast ontzettend goedkoop ook nog eens behoorlijk hip. Zo speelt de nieuwe collectie handig in op trends als de chino broeken, baseballjacks en de veterschoenen. De laatste mode voor de laagste prijzen, natuurlijk is dat een succes.
Maar uiteraard heeft ook dit succesverhaal een keerzijde. Want hoewel Primark is aangesloten bij een bedrijf dat de afspraken met de Labour Organisation waarborgt, blijven de arbeidsomstandigheden van de arbeiders in China, India en Bangladesh zorgen voor ophef. In een documentaire uit 2008 onthulde de BBC dat in drie Primark-fabrieken die ze bezochten, kinderen aan het werk waren. Elfjarige kinderen vertellen over de kleine kraaltjes die ze op de shirts moeten naaien en dat ze op een goede dag maar 50 cent verdienen. Een woordvoerder van Primark reageerde hierop met: “Primark is een ethische organisatie en neemt zijn verantwoordelijkheden serieus.”
Wel werd er destijds een onderzoek gestart naar de betreffende fabrieken, waarna ze alle drie werden gesloten. Dat had natuurlijk niets met ethiek of verantwoordelijkheden te maken.
Alle drie de fabrieken. Juist. Toch loopt de verkoop van Primark-kleding nog altijd uitstekend. Waar blijft de vervolgdocumentaire? De shirts die nu in de winkel liggen, worden ongetwijfeld door net zulke kleine kindjes voorzien van kraaltjes, de labels worden nog steeds door dezelfde jongetjes in de kleding genaaid voor 50 cent per dag. Drie fabrieken sluiten, dat is pas echt verantwoordelijkheid nemen. Zo ethisch kan een kledingmerk zijn.
Overigens zijn wij niet de enige die van deze gruwelijke praktijken weten. Vrijwel alle fervente Primark-shoppers zijn zich hiervan bewust, zo blijkt uit de talloze topics op Hyves, en verschillende fora. Maar toch winkelen ze lekker door. Waarom ook niet? De H&M doet het tenslotte ook, één persoon maakt geen verschil en de shirtjes “zijn toch al gemaakt”. Eigenlijk is het juist hartstikke goed om Primark-kleding te kopen, zonder de Primark zouden die kindjes immers die 50 cent per dag niet krijgen. Weldoeners zijn het, die slimme Primark-fashionista´s!
Surf voor een nog intensere Primark-ervaring naar dit topic, post je aankopen, zeur over het feit dat de Primark zo ver weg is en verbaas je over de gestegen prijzen (“29 euro voor een vest, OMG wat duur, dat komt door die mislukte katoenoogsten!”). 5142 ethische Primark-fashionista’s gingen je reeds voor.
