GroenLinks wil een vakschool voor migrantenvrouwen. Althans, dat wil Jolande Sap die vandaag het Internationale Vrouwencentrum (gericht op emancipatie en participatie van allochtone vrouwen) in Nijmegen bezocht. Het is de bedoeling dat geïmmigreerde vrouwen na hun inburgering op een speciale “vakvrouwenschool” komen, waar ze voorbereid worden op een baan, studie of het ondernemerschap. Dit plan van Sap is ondoordacht, onzinnig en ongepast.
Over een kam
In het plan worden immigranten na hun inburgering nog langer als speciale groep behandeld. Je zou echter denken dat de inburgering de toelating is: daarna is iemand burger. De groep nieuwkomers naar Nederland is heel divers. Het gaat bijvoorbeeld om gezinsherenigers uit Turkije en Marokko, maar ook vluchtelingen uit Irak en kenniswerkers uit Chili. Nu al is bekend dat die diversiteit problemen oplevert met het scholen van deze groep. Wensen, verwachtingen en niveau lopen sterk uiteen. Taal dient geen probleem te zijn, omdat Nederlands leren onderdeel van de inburgering is. Waarom mogen deze mensen niet gewoon het reguliere onderwijs in?
Sap lijkt migrantenvrouwen in het algemeen te willen helpen en noemt vooral Turkse en Marokkaanse vrouwen die thuis zitten. Ze stelt dat er 190.000 laaggeschoolde migrantenvrouwen thuis zitten. Die zijn er al en bereik je dus niet na de inburgeringscursus. In 2009 kwamen er 3600 Turken naar Nederland en 1900 Marokkanen (cijfers CBS, PDF). Tezamen vormen zij dertien procent van de in totaal 25.400 niet-Westerse immigranten (nota bene dat het hier vrouwen én mannen betreft). Moet de overige 87 procent ook naar deze school, die bedoeld lijkt als maatregel voor Marokkaanse en Turkse vrouwen die hier al zijn?
Seksesegregatie
Het plan is gericht op vrouwen. “De vakschool als vervolgstap zorgt ervoor dat vrouwen niet terugvallen in de oude situatie” zegt Sap. Welke oude situatie is dat? Van gescheiden mannen en vrouwen? Het Nederlandse onderwijs en bedrijfsleven zijn niet gescheiden, noch is het onderwijs en bedrijfsleven in de meeste herkomstlanden gescheiden. Je zou natuurlijk kunnen stellen dat emancipatie sneller gaat in eigen kring – denk aan de vrouwenpraatgroepen van de jaren ’70. Maar hoe bereidt seksegesegregeerd onderwijs iemand voor op deelname in een gemengde maatschappij?
Hoewel onduidelijk is waarom Sap vrouwen apart wil houden, ruikt dit plan naar het niet voor het hoofd willen stoten van moslima’s. Die zouden immers van hun man gescheiden moeten of zelf liever gescheiden willen, al dan niet omdat ze alsnog bang zijn voor hun man. Het is nooit goed om voor iemand anders te spreken en te bedenken waar hij/zij wel/niet door gekwetst is. Zo liet de autochtone leraar van de zwarte school waar ik veldwerk deed jongens en meisjes niet naast elkaar zitten omdat hij dacht dat dit zo hoorde in de Islam. De moslimkinderen in de klas vonden dit niet alleen raar, ze vonden het ook vervelend. In Turkije gaan jongens en meisjes ook gewoon samen naar school en naar de universiteit. Gescheiden onderwijs is uitgaan van een oude situatie die voor de nieuwkomers in hun thuisland vaak geen realiteit was. Waarom bij ons dan wel?
Zorgtaken
In de toekomstige beroepskeuze van de immigrantenvrouw gaat Sap uit van traditionele genderrollen: “De vakschool kan vrouwen bijvoorbeeld opleiden voor de ouderenzorg.” Waar autochtone meiden op hun toekomst voorbereid moeten zijn door exact te kiezen, mogen de nieuwkomers het zware werk met lage status opnemen. Hoe verhoudt emancipatie van vrouwen zich tot het opleiden om zorgtaken te vervullen?
Met dit ballonnetje breekt Sap definitief met haar liberale voorganger. Het is betutteling van de ergste soort – de soort die we alleen van de PvdA kennen.
