Het Amerikaanse politieke discours stond de afgelopen weken vooral in het teken van de Wisconsin 14: veertien Democratische lokale senatoren uit Wisconsin die hun staat ontvlucht waren om een stemming over een wetsvoorstel, waarmee de macht van vakbonden verkleind zou worden, te voorkomen. Hoewel de Republikeinen die strijd deze week wonnen, lijken vooral de Democraten hier op termijn als winnaar uit te komen.
Collective bargaining, het recht dat vakbonden hebben om algemeen bindende CAO’s uit te onderhandelen voor een hele sector, is al tijden een doorn in het oog van veel Republikeinen. Vakbonden en Democraten zijn doorgaans twee handen op één buik en collective bargaining geeft de vakbonden bijzonder veel macht. Toen Gouverneur Scott Walker van Wisconsin, een Republikein, enkele weken geleden met een wetsvoorstel kwam om de overheidsfinanciën van zijn staat weer op orde te krijgen, stelde hij en passant ook voor om de vakbonden te ontdoen van veel van hun macht. Vakbonden voor ambtenaren en onderwijspersoneel hebben volgens het voorstel van Walker geen mogelijkheid meer voor collective bargaining, wat de arbeidskosten voor de staat moet drukken. Bovendien mogen lidmaatschapsbijdragen niet meer via het salaris voldaan worden en moeten vakbonden jaarlijks door middel van een referendum uitzoeken of ze nog wel bestaansrecht hebben. Die laatste twee maatregelen hebben weinig invloed op overheidsfinanciën maar maken het wel minder aantrekkelijk om lid te zijn van een vakbond en breken dus hun macht. Dergelijke voorstellen werden ook in staten als Ohio, Iowa, Indiana en New Jersey gedaan.
Quorum
In Wisconsin moet een quorum gehaald worden om te mogen stemmen over wetsvoorstellen die met het budget van de staat te maken hebben. Daarom ontvluchtten veertien senatoren, alle Democraten uit de lokale Senaat, de staat en verstopten ze zich in Illinois. Indien er gestemd zou worden hadden de Republikeinen immers een meerderheid, maar op deze manier probeerden ze een stemming te voorkomen. Die vlucht ondernamen ze niet zonder risico, aangezien het strafbaar is om een volksvertegenwoordiging te verhinderen om te stemmen. Verscholen in Illinois spraken ze wel met journalisten maar probeerden ze ondertussen de politie van zich af te houden die actief opzoek was naar deze Wisonsin 14. Dit onwaarschijnlijke scenario kreeg een nog onwaarschijnlijker einde, toen Republikeinen besloten het wetsvoorstel aan te passen zodat het formeel niet meer over de overheidsfinanciën ging, maar alleen over de vakbonden. Daardoor was het halen van een quorum niet meer nodig, werd er over een nieuw wetsvoorstel met dezelfde strekking binnen een uur na indiening gestemd en moesten de verscholen Democraten via de media horen dat het wetsvoorstel donderdag alsnog was aangenomen. Winst dus voor de Republikeinen, die een zet verder dachten dan de Democraten in het schaakspel dat het wetsvoorstel was geworden.
Bijkomend effect van deze strijd was echter dat de Democraten een aanleiding zagen om spandoeken en leuzen uit het stof te halen en te gaan protesteren tegen het wetsvoorstel. Tienduizenden trokken naar Madison, de hoofdstad van Wisconsin, en bezetten het Senaatsgebouw. Zo grimmig was de sfeer dat de politie het gebouw hermetisch moest afsluiten toen het donderdag uiteindelijk toch tot een stemming kwam, waardoor enkele Republikeinse senatoren zich genoodzaakt zagen via de ramen op de eerste verdieping naar binnen te klimmen om toch te kunnen stemmen. In vele steden in Amerika werd de afgelopen dagen en weken luid geprotesteerd tegen wetsvoorstellen om vakbonden aan banden te leggen en voor het eerst sinds de verkiezing van 2008 lijkt de Democratische partij weer mensen te kunnen mobiliseren.
Politiek discours
In februari onderzocht Gallup, één van de toonaangevende Amerikaanse opiniepeilers, hoe Amerikanen tegen het beperken van de macht van vakbonden aan kijken. 61 procent sprak zich uit als tegenstander van een voorstel zoals dat in Wisconsin werd uitgevoerd. Dat betekent dat niet alleen uitgesproken Democraten, maar ook de kiezers in het midden en zelfs een deel van de Republikeinen met een dergelijke maatregel moeite heeft. Voor Democraten is het aanpakken van de vakbonden daarmee wat het invoeren van Obamacare voor de Republikeinen was: een reden om de straat op te gaan en het politieke discours op te eisen.
Twee jaar lang domineerden de Republikeinen, en dan in het bijzonder de Tea Party Movement, het straatbeeld, maar inmiddels laten de Democraten zich steeds luider horen en slaagt die partij er weer in om mensen te mobiliseren. Scott Walker moet er serieus rekening mee gaan houden dat er voldoende handtekeningen worden verzameld om een referendum te kunnen houden over zijn aanblijven. Een zogenaamde Recall Election zou impliceren dat de Republikeinen hun hand hebben overspeeld en daarmee kan een politiek verlies voor de Democraten misschien het beste zijn wat ze in de aanloop naar 2012 kon overkomen.
Adriaan Andringa zal tot de presidentsverkiezingen in 2012 twee wekelijks verslag doen van het Amerikaanse politieke schouwspel.
