Tot Tweede Kerstdag 2004 bestond het woord eigenlijk niet. Niet dat ik me kan herinneren althans. Weet iemand nog van de tsunami die in 1998 zo’n 12.000 levens eiste op Papoea-Nieuw-Guinea? Of van de legendarische weerkaatsende golven die de Krakatau veroorzaakte in 1883? Ik niet.
Natuurlijk wisten we van metershoge vloedgolven, veroorzaakt door aardbevingen of, in Scandinavië, door afbrokkelende stukken berg. Er is in WO II, door het ontzagwekkend innovatieve leger van Nieuw Zeeland, zelfs geprobeerd de muren van water op te wekken om als wapen in te zetten. Zonder succes overigens. Vloedgolven kenden we. Maar een tsunami?
Ineens was het woord daar in 2004. Tegelijk met de beelden. Heftig. Rauw. Keihard. Tsunami. Het bekt ook lekker.
Echt vreemd is het dus niet dat het woord naadloos werd opgenomen in de retoriek van Geert Wilders. We kennen allemaal de beelden, dus als Geert rept over een tsunami van islamisering dan ziet iedereen het voor zich. Hordes moslims die onze kust overspoelen, gekleed in djellaba en bewapend met de koran.
‘Tsunami’ werd na de ramp van 2004 een modewoord, vooral bij politici en journalisten. Het wordt van stal gehaald als er een grote hoeveelheid geschetst moet worden. Maakt niet uit wat. “Tsunami aan obesitas overspoelt de wereld”. Totaal misplaatste metafoor, tenzij er echt bedoeld wordt dat we binnenkort verpletterd worden door metershoge vetkwabben. En zo was er een “Tsunami van Polen” (arm Zundert), waarschuwde Terry Pratchett voor een “Tsunami van alzheimer” en werd zelfs de verloren WK-finale beschreven als een “Tsunami aan kaarten”.
En nu is het weer raak. En weer snijden de beelden door je ziel. Stukken woeste zee die even ervoor nog land waren. Moeders die wanhopig op zoek zijn naar hun kinderen. Lichamen die achteloos door de golven zijn neergesmeten.
De hoeveelheid ellende doet alleen maar hopen dat mensen het woord tsunami voorlopig niet meer zo lichtvoetig gebruiken. Iedereen denkt wel drie keer na voor ze het woord “deportatie” bezigen. Laten we dan ook stoppen met de tsunami aan voetbalplaatjes, halsbandparkieten en navelpiercings. Het is al erg genoeg.
Dit artikel verscheen eerder op Torpedomagazine.nl.
