Het is een vast patroon. Er gebeurt iets ergs, en de gedoodverfde boosdoeners worden weer van stal gehaald. Ook nu na de Alphense schietpartij kunnen media zich niet inhouden en roepen ze in het wilde weg dingen die nog niet in de verte lijken op oorzaak en gevolg. Niet alleen de Telegraaf, ook meer serieus te nemen programma’s als Nieuwsuur doen aan dat soort journalistiek, ook wel vrij associëren genoemd. Dinsdag bleek er alweer een mooie zondebok gevonden te zijn: Call of Duty: modern warfare II. Wat betreft de gebeurtenissen in Baflo kunnen we alvast inzetten op laaghangende broeken en natuurlijk de Alphense schietpartij.
Het is onbegrijpelijk hoe media en publiek, van NRC (‘PVV-er!’) tot aan Nieuwsuur nog niet de simpelste logica kunnen bevatten. Als miljoenen mensen een spelletje kopen en er pleegt er één een massamoord, hoe kom je dan in godsnaam aan het idee dat een computerspel de oorzaak is? Iedereen onder de veertig heeft computerspelletjes gespeeld, dat zijn niet allemaal moordenaars. Als er anderhalf miljoen mensen PVV stemmen, er is er een die een schietpartij veroorzaakt in een winkelcentrum, wie bedenkt er dan dat dat een oorzaak, laat staan de belangrijkste, is geweest van een gruwel? En waarom zouden twee schietincidenten, omdat ze binnen enkele dagen van elkaar gebeuren, met elkaar te maken hebben?
Het nieuwe heeft het gedaan
Dat is niet alleen te wijten aan het totale gebrek aan de capaciteit tot logisch nadenken bij journalisten. Journalisten die blijkbaar denken dat de nazi’s massaal computerspelletjes speelden. Want anders hadden ze vast geen zes miljoen mensen vermoord. Het zit dieper. Mensen zoeken altijd iets om zo’n moordpartij te duiden, bij voorkeur iets dat er vijftig jaar eerder niet was. De ene keer is het de toverlantaarn, de volgende keer een computerspelletje. Het is nu wachten op de muziek die de schutter luisterde. Waarschijnlijk heavy metal (denk aan Tipper Gore) of hiphop. Of een crossover, want daar ga je pas echt van schieten.
Allemaal onzin natuurlijk. In de jaren ’60 werd er gewaarschuwd voor losbandige beatniks met hun moderne haar, enkele decennia ervoor zouden opzwepende negerritmes de hele maatschappij ontwrichten. Bleek allemaal niet waar te zijn. Nare dingen gebeuren, daar kun je (achteraf) oorzaken voor geven, die kun je onderzoeken. Maar waarom gaan mensen lukraak irrelevante dingen roepen? Zolang er geen causaliteit vaststaat kun je beter je mond houden. Pas als er echt een verband aan te tonen is tussen negermuziek, de politieke voorkeur van een gek of het soort WC-papier wat iemand gebruikt, moet je het noemen. Al het andere is parasiteren op andermans leed door middel van domheid.
Huub Bellemakers weet nog niet de oorzaak van het incident Baflo, maar gokt dat spiritualiteit, koperblazers, social media en de draaiing van de aarde er iets mee te maken hebben.
