In Game Change, het alom geprezen boek van John Heilemann en Mark Halperin over de presidentsverkiezingen van 2008, wordt omschreven welke doorslaggevende impact incidenten op de verkiezingen kunnen hebben. Vannacht had met de liquidatie van Osama bin Laden zo’n game changer plaats. De aanslagen van 11 september 2001 hadden al een enorme invloed op de verkiezingen van 2004 en 2008 en zullen nu ook de uitslag in 2012 bepalen. President Barack Obama heeft zijn herverkiezing zojuist veilig gesteld.
2008
Obama werd in 2008 vooral gekozen op een sentiment van afkeer tegen George W. Bush. Na de aanslagen op 9/11 had Bush het land twee oorlogen in gesleurd die duizenden Amerikaanse levens hadden gekost en die het politieke klimaat in het land veranderd hadden, maar waarin het ultieme doel, de dood van hoofdverantwoordelijke Osama bin Laden, niet gehaald was. Met de belofte om Guantanamo Bay te sluiten en de oorlog in Irak te beëindigen, hoopte Amerika dat Obama de aangewezen man was om de schade van Bush te herstellen. Inmiddels was van die hoop weinig meer over. De oorlog in Irak is formeel voorbij maar woedt nog altijd. Ondanks enkele serieuze pogingen van Obama is Guantanamo Bay nog steeds open. Belangrijker echter was dat het politiek debat nauwelijks meer over 9/11 en terrorisme ging, maar over gezondheidszorg, financiën, belasting en werkeloosheid. De populariteit van Obama is stevig gedaald en zijn herverkiezing leek steeds meer in gevaar te komen.
Met de liquidatie van Osama bin Laden heeft Obama de aandacht weer gevestigd op het falen van de laatste Republikeinse president om de verantwoordelijken voor 9/11 te pakken. Hij heeft laten zien niet weak on terrorism te zijn zoals hem en andere Democraten standaard verweten wordt en de beweringen dat Obama stiekem een moslim is zullen ook minder luid worden. Het politieke debat gaat de komende maanden weer in grote mate over terrorisme, en de juichende menigtes in New York en Washington vannacht maken duidelijk dat Obama daarmee aan populariteit zal winnen. Hij heeft immers de grootste vijand van Amerika geliquideerd en daarop kan geen Republikein hem aanvallen.
2012
Natuurlijk is het onwaarschijnlijk dat de verkiezingen, met nog anderhalf jaar te gaan, om Osama zullen blijven draaien. Toch kan deze gebeurtenis een blijvende impact hebben. Veel Republikeinen zijn erg terughoudend geweest in een eventuele kandidaatstelling, omdat niemand aan een race wil beginnen die op voorhand verloren is. Huckabee, Palin, Trump en in grote mate Romney hebben voorlopig de kat uit de boom gekeken en een dergelijke boost voor Obama zal bij hen de twijfel alleen doen toenemen. Het debat over veiligheid, terrorisme en buitenlandse zaken lijken de Republikeinen bij voorbaat al te hebben verloren en daar moeten ze het meestal juist van hebben. De liquidatie van Osama bin Laden biedt Obama de mogelijkheid een relevante voorsprong te nemen de komende maanden, omdat veel Republikeinen twijfelen of ze de verkiezingen kunnen winnen terwijl de president lof krijgt voor zijn optreden. Als de approval ratings van Obama de komende weken verbeteren, maakt dat de kans dat een frontrunner als Huckabee zich in de strijd gaat mengen aanzienlijk kleiner en moet elke Republikeinse kandidaat een groter obstakel overwinnen dan enkele dagen geleden waarschijnlijk leek.
Er kan nog van alles gebeuren de komende anderhalf jaar. Een nieuwe grote aanslag op Amerikaans grondgebied zou zonder twijfel van invloed zijn op de verkiezingen van 2012. De kans dat Obama daar de schuld van zou krijgen, hij zou dan bijvoorbeeld te weinig gedaan hebben om Amerikaanse grenzen te beveiligen na de liquidatie van Osama bin Laden, is aanwezig. Aan de andere kant zou een nieuwe aanslag bizar genoeg Obama ook meer legitimiteit geven als een leider in de War on Terror en is het moeilijk campagnevoeren over de ruggen van slachtoffers. Als Osama bin Laden inderdaad dood is, en natuurlijk zullen de nodige aluhoedjes dat de komende tijd in twijfel trekken, heeft Obama echter een stevige slag geslagen in de aanloop naar 2012. Herverkiezing is ineens veel waarschijnlijker geworden.
Adriaan Andringa zal tot de presidentsverkiezingen in 2012 regelmatig verslag doen van het Amerikaanse politieke schouwspel.
