Bonita Avenue – Peter Buwalda

In Bonita Avenue doen drie personen hun verhaal. Aaron Bever bijt het spits af. Het is 2009 als hij in de trein zijn ex-schoonmoeder, Tineke Sigerius, tegenkomt. Het is jaren geleden dat ze elkaar zagen. Tineke vertelt Aaron dat haar man Siem inmiddels is overleden. Dit is een grote verrassing voor Aaron, wat wel enigszins verwonderlijk is. Siem was als minister van Onderwijs een publiek figuur en dankzij de media kan zijn dood niemand ontgaan zijn.

De tweede protagonist is Joni Sigerius, de oudste dochter van Siem en Tineke en de ex-vriendin van Aaron. Siem is niet de biologische vader van Joni, zij en haar zus Janis zijn kinderen uit het eerste huwelijk van haar moeder. Joni is een mooie en intelligente meid, de wereld ligt aan haar voeten, niet in het minst door de stabiele en gedegen opvoeding die zij van Siem en Tineke meekrijgt.

Ten slotte doet Siem zelf zijn verhaal. Siem is eenselfmade man, opgeklommen van judoka tot wiskundige met een bloeiende universitaire loopbaan. Hij heeft het geschopt tot rector magnificus van de Tubantia University in Enschede als hij wordt gevraagd minister van Onderwijs te worden. Deze weg naar de top is helaas niet helemaal vlekkeloos verlopen. Uit zijn eerste huwelijk heeft Siem een zoon, Wilbert, die net vrij is gekomen uit de Scheveningse gevangenis, waar hij een straf uitzat voor doodslag. Wilbert heeft nog een appeltje te schillen met zijn keurige vader. Dan ontdekt Siem tot overmaat van ramp dat zijn favoriete dochter Joni een obscuur handeltje drijft op internet, samen met haar vriend Aaron.

Als in het jaar 2000 in Enschede de vuurwerkramp plaatsvindt, komen ook de persoonlijke levens van de familie Sigerius tot ontploffing. Moord, doodslag, zelfmoord, porno, niets blijft de keurige familie bespaard.

De drie vertellers doen hun verhalen beurtelings inBonita Avenue. Waar Siem alleen vooruit kan kijken – hij is immers overleden als het verhaal eindigt – zwieren Joni en Aaron heen en weer tussen ‘voor’ en ‘na’. Het is dus opletten geblazen voor de lezer en dat is in het begin van de vuistdikke roman wel lastig. Daarbij heeft Buwalda de neiging op sommige punten erg uit te weiden. Dit is meteen het enige wat er op het boek valt aan te merken.

De opbouw is prachtig, doet denken aan mozaïekfilms alsMagnolia enShort Cuts: ogenschijnlijk losstaande verhaaldelen worden op een ingenieuze manier met elkaar verweven. Niets berust op toeval, iedereen speelt een eigen rol in de gebeurtenissen. Voor Joni wordt dit pijnlijk duidelijk als zij door een kennis uit de brand geholpen wordt bij één van haar vele problemen: ‘Pas maanden later (…), pas toen kreeg ik in de gaten waarmee hij bezig was geweest. Met terugwerkende kracht begreep ik zijn toegewijde meedenken, de diepserieuze toon in zijn mails (…).’

Buwalda maakte vanBonita Avenue – een verwijzing overigens naar de plaats waar het gezin Sigerius het meest gelukkig was – niet alleen een prachtige psychologische roman die zeker de nominatie voor de Libris Literatuurprijs 2011 waard is, hij creëerde tevens een thriller van jewelste. Goed, de vorm is niet die van een klassieke thriller: we hebben een dode en we zoeken de dader. De spanning zit niet zozeer in vechtscènes waar het bloed rijkelijk vloeit, al schuwt Buwalda die ook niet. Het thriller-element zit in het menselijke, in de personages van vlees en bloed, in de keuzes die ze maken, in de wanhoop die ze voelen, in de geloofwaardigheid waarmee Buwalda ze neerzet. Hij beschikt over een technisch meesterschap waar menig gevestigd auteur jaloers op kan zijn. Hij weet te werken met literaire middelen als motieven, vooruitwijzingen, symboliek, zonder een te gekunstelde indruk te maken.Bonita avenueis geen bloedeloze bedoening, maar met recht eenliteraire thriller, die meedingt naar de Gouden Strop 2011. Beide prijzen worden in mei 2011 uitgereikt.