Iedereen kan het zijn, anoniem, en dus kan ook iedereen Anonymous zijn: dat is het idee achter het hele fenomeen. Natuurlijk, anoniempjes zijn lafbekjes, maar naast politici en webloggers uitschelden kun je anoniem ook een vuist maken tegen kafkaëske organisaties. Of iets geinigs posten zonder dat direct duidelijk is dat er alweer dezelfde flauwe grappenmaker achter zit. Voor zolang het duurt overigens, want anoniem zijn kan vaak alleen nog voor de oppervlakkige “reaguurderspanelen” van websites, u bent natuurlijk al lang bekend bij overheid, telefoonaanbieder of ISP en dat is nog maar het begin.
‘Anonymous’, vooral bekend van internet-plaatjesforum 4chan, is niet alleen verantwoordelijk voor de Rickroll maar ook voor het online pesten van nietsvermoedende kinderen of het maken van LOLcats. Dit kan alleen maar omdat het niet steeds dezelfde persoon is, maar omdat de kern van het systeem is dat je geen naam opgeeft, je doet gewoon iets. Daarmee is ook alles gezegd: er zijn geen afspraken, er zijn geen regels. Zij die wel regels proberen op te leggen kruipen daarmee langzaam uit de anonimiteit en dat kan dus niet. (Er ligt inderdaad een vreemd soort paradox in opschrijven van deze woorden.)
Op deze manier kan Anonymous iedereen zijn en kan iedereen Anonymous zijn. Misschien ben jij wel diegene die het eerste protesten tegen de Church of Scientology begon of misschien ben ik dit wel, of hebben we het samen bedacht. Het is dus anonimiserend en open tegelijk, je weet nooit wie wat doet en iedereen mag dus meedoen
Er begint langzaamaan de rare situatie te onderstaan dat mensen “Anonymous claimen”, in de zin van dat ze na elke actie denken te moeten vermelden welke “groepering” er achter zit. De naam wordt zo een schim, een gedachte die achter alles van internettrolls tot aanvallen op banken en de hack op het PlayStation Network zit. En daarmee is ze dus juist niet meer wat het zegt te zijn: anoniem. Langzaam kruipt het idee zo onder de sluier van anonimiteit weg en vermenselijkt het idee: het krijgt gestalte, virtueel en fysiek.
Zo kan het dan zijn dat een anonieme groepering plotseling ook weer kan ontkennen dat ze achter zo’n hack zit. Maar wie zijn dat dan? Iemand is dan toch naar buiten getreden, heeft het contact ‘namens’ die partij gelegd? Op die manier staat de deur op een kier “voor anoniemen jagen” en wordt Anonymous niets meer dan een flauwe handle, een bijnaam, voor een groep of groepjes van personen. Dan kan de politie dus gewoon Anonymous oppakken, die dan ineens een 16-jarige jongen blijkt te zijn, omdat de opzet van zijn aanval toch niet zo anoniem was.
Weg met Anonymous
Het idee Anonymous, jij de internetter die opkomt voor zichzelf, het internet en “the lulz“, is weg. Er zijn altijd mensen die menen te moeten claimen dat zijn een belangrijker positie in een groep hebben en dan moet je hard wegrennen als je met die groep anoniem probeerde te blijven. Want ook jij, poezenposter, wordt nu beschuldigd van het hacken van Sony en dat kan toch niet de bedoeling zijn. Gaan we gewoon op een ander manier verder, zonder onze naam op te geven. We are Nobody, we are Legion.
Gyurka Jansen is wekelijks over internet te horen op Radio 1 en geeft training en advies over nieuwe media en marktonderzoek.
