Waar vertrouwde bedrijven steeds vaker duurzaamheid uit willen stralen door in hun logo natuurlijke vormen en kleuren te gebruiken, willen veel internetondernemingen liever laten zien dat ze iets met communicatie doen. Op zich is dat al een raar gegeven: er zijn waarschijnlijk weinig internetgerelateerde organisaties die niets met communicatie te maken hebben. Misschien hebben ze juist daarom wel de behoefte om extra te laten blijken dat zij wel écht met online communicatie, en met communities, bezig zijn. Naast termen als “social” en “2.0”, grijpen veel organisaties dan terug op een voor de hand liggende logo keuze.
Wolkjes
Om te laten zien dat deze nieuwe website, applicatie of dienst nu pas écht online communicatie naar een hoger plan gaat tillen vinden we in een bizar aantal logo’s een spreekwolkje terug. Deze speechbubbles zijn overigens verbazend goed bestand tegen trends, die op internet toch altijd nóg een stukje sneller komen en gaan dan “in het echt”. Een van de bekendste korte artikelen over de wolkjes komt nota bene al uit 2007 en de bijpassende illustratie laat een enorme lijst aan verschillend gekleurde spreekwolkjes zien. Op de gemiddelde internetconferentie kom je er ondertussen meer tegen dan in de wekelijks op de deurmat vallende Donald Duck.
Waar hebben we het nu helemaal over?
Dat een verbazend klein aantal mensen kan uitleggen wat nu precies “web 2.0” of “social media” zou moeten zijn, ligt waarschijnlijk aan de achtergrond van deze begrippen. Het is “iets met dat iedereen nu kan delen”, “communicatie” of zelfs “je moet geven om te krijgen”, krijg je dan te horen. Een spreekwolkje is dan toch een veel eenduidiger symbool: dat gaat gewoon om communicatie. Helaas gaat die vlieger niet helemaal op, want alles op internet heeft op zijn minst wel met de overdracht van een reeks enen en nullen te maken. Goed, dan heeft het iets te maken met mensen die praten over wat ze vinden. Maar er zijn chats, blogs, aggregatiesites, … echt heel eenduidig wordt de groep niet echt zo.
Is het spreekwolkje een symbool dat een containerbegrip is geworden? Dat zou natuurlijk kunnen, maar gaat daarmee wel in tegen het idee dat een logo op enige manier uniciteit zou moeten uitstralen. Waar is, al met al, een speechbubble als logo nou eigenlijk helemaal goed voor? Een organisatie zegt met zo’n logo bijna “Onze designer kon niet met een beter idee komen.” Het probleem is natuurlijk ook dat het vrij moeilijk is om te bedenken hoe je op een andere manier symboliek laat terugkomen in je beeldmerk. Maar is dat ook zo noodzakelijk? Waarom dan niet een spreek-, denk-, of schreeuwwolkje als ondersteunend beeldmateriaal naast een verder abstract logo? Trendsetter Real, van de legendarisch irritante Realplayer, had ook al een speechbubblelogo en daar is het weer vrij onduidelijk voor welke symboliek dit zou moeten staan. Een zendertje was daar wellicht voor de hand liggend geweest, dus je zou ook kunnen beargumenteren dat men daar destijds in ieder geval wél de creativiteit de vrije loop heeft gelaten.
En nu
De wolkjes zijn nog altijd niet weg, van opiniesite tot chatprogramma, deze logo-‘idee’ blijft beter weerstand bieden tegen de vloedgolven van nieuwe trends dan menig “leuk lettertype”. Het is niet weg te slaan, het kreeg nog een steuntje in de rug van “social” en wordt nu nog steeds regelmatig uit de kast gehaald. Het is werkelijk een idee geworden dat er gewoon standaard bij hoort. Van het spreekwolkje komen we wellicht nooit meer af; het is té makkelijk, te veel- en vooral ook te nietszeggend.
Voor degene die dacht dat er sinds Google Talk (Google Buzz faalde jammerlijk) niets van enige waarde met een spreekwolkje meer was uitgekomen: kijk eens naar het social network voor bedrijven, Yammer. Dat gaat nog eens heel erg groot worden.
