Iowa, New Hampshire, Nevada en South Carolina. Het zijn de vier staten die herhaaldelijk genoemd worden zodra de Republikeinse voorverkiezingen voor het presidentschap aan bod komen. Zoals ook vaak op DeJaap uitgelegd is, zijn het die vier staten die vanwege het vroege tijdstip van hun voorverkiezingen bijzonder relevant zijn voor de nominatie van een presidentskandidaat. Wie succes boekt in die vier staten maakt kans op de nominatie en wie daar tegenvalt kan het Witte Huis vergeten. Daarom gedurende vier vrijdagen een profiel van de vier early states. Wat moet je weten naarmate 2012 dichter bij komt? Vandaag deel 1: Iowa, The Hawkeye State.
Huiskamers
De eerste staat waar voorverkiezingen gehouden zullen worden, op 6 februari 2012, is Iowa. De voorverkiezingen in die in staat in the American Heartland hebben echter een bijzonder karakter. De Iowa caucuses zijn geen geheime verkiezingen waarbij je de naam van jouw favoriete kandidaat moet aankruisen, maar een serie openbare debatten in 1784 huiskamers, kerkgebouwen, bibliotheken en gymzalen verspreid door de hele staat waarna de aanwezigen, door handopsteking of door een naam van een kandidaat op een papiertje te zetten, stemmen. Formeel stemmen ze daarbij niet op een presidentskandidaat maar op een afgevaardigde van die plaatselijke caucus die op een congres namens zijn district mag stemmen. In de praktijk betekent dit dat men indirect stemt op een kandidaat.
Sinds de jaren zevetig is er bijzonder veel aandacht voor de Iowa caucuses. Vanaf die periode is het namelijk de eerste voorverkiezing in een serie van 50 en daarmee de eerste indicatie van wie een kans maakt op de nominatie van zijn partij. Bovendien stemmen mensen graag op een potentiële winnaar, iedereen wil kunnen zeggen “I voted for that guy”, wat betekent dat goed resultaat in Iowa stemmen zal opleveren in de verkiezingen die daarop volgen. ‘Momentum’ is het codewoord van de early states.
Winnaars
Winst tijdens de Iowa caucuses is echter niet voor iedereen weggelegd. Over de hele bevolking gezien is Iowa een swing state hangend naar overwegend Democratisch. Charlie Cook, een politiek analist wiens Cook Partisan Voting Index sinds 1997 de standaard is om vast te stellen hoe een staat of kiesdistrict zich electoraal verhoudt tot het landelijk gemiddelde, geeft Iowa een score van D+1, dus net iets Democratischer dan het landelijk gemiddelde. Ter referentie, voor staten loopt de bandbreedte uiteen van Utah (R+20) tot Vermont (D+13) terwijl afzonderlijke kiesdistricten zelfs tot R+29 en D+41 komen.
Binnen de Democratische partij blijkt de bevolking van Iowa een goede afspiegeling van het landelijk gemiddelde te zijn. Sinds 1996 won de winnaar van de Democratische Iowa caucuses – achtereenvolgens Bill Clinton (als zittend president), Al Gore, John Kerry en Barack Obama – ook de uiteindelijke nominatie van zijn partij. Bij de Republikeinen gaat dit echter niet op. In 2008 eindigde de uitendelijke kandidaat, John McCain, in Iowa als vierde achter conservatievere concurrenten als Mike Huckabee, Mitt Romney en acteur Fred Thompson. In 2004 won George W. Bush Iowa als zittend president en in 2000 versloeg Bush gematigder kandidaten als Steve Forbes (tweede) en John McCain (vijfde). Sinds 1980 won Bob Dole als enige gematigde Republikein in Iowa in 1988 en 1996 maar die had het voordeel om uit de buurt, uit Kansas, te komen.
Conservatief
Tijdens de Iowa caucuses stemmen de Republikeinen dus overwegend conservatief. In het bijzonder maken social conservatives er de dienst uit. Hiervoor zijn twee duidelijke redenen aan te geven. Om te beginnen heeft Iowa een erg diverse economie. Niet één sector – landbouw, industrie, dienstverlening – maakt de dienst uit in de staat. Dat betekent ook dat Iowa eigenlijk altijd een relatief goed lopende economie heeft. Ook tijdens de huidige economische crisis ligt de werkeloosheid in Iowa met 6 procent onder het landelijk gemiddelde. Daardoor speelt de economie minder dan in andere staten een doorslaggevende rol tijdens de Iowa caucuses en is er meer ruimte voor social issues.
De tweede reden moet gezocht worden in de demografische samenstelling van de staat. Met 91 procent blanken tegen 3,8 procent latino’s en 2,5 procent afro-amerikanen is Iowa een bijzonder witte staat. Bovendien geeft 75 procent van de bevolking aan christen te zijn en is maar 13 procent niet religieus. Niet voor niets is Iowa de thuishaven voor traditionele christelijke gemeenschappen als de Amish en de Quakers. Met andere woorden, zeker de Republikeinen van Iowa zijn diep-religieuze blanken die relatief weinig economische tegenslag ervaren. De perfecte voedingsbodem dus voor social conservatives die zich mobiliseren tegen abortus en homosexualiteit.
Kandidaten
In februari 2012 zullen alle ogen op The Hawkeye State gericht zijn. Hoewel Mitt Romney er tweede werd in 2008 en nu geen concurrentie krijgt van Mike Huckabee, is de kans dat hij er de winst gaat pakken klein. Waar hij vier jaar geleden nog relatief conservatief was ten opzichte van John McCain, is hij in het veld zoals dat lijkt te ontstaan voor 2012 één van de meest gematigde kandidaten. Bovendien doet hij het als mormoon, net als Jon Hunstman, niet heel goed bij conservatieve Christenen. Michelle Bachmann en Tim Pawlenty hebben het voordeel dat ze beiden uit buurstaat Minnesota komen en meer terug kunnen vallen op de steun van social conservatives. Ook Rick Santorum, Sarah Palin, Herman Cain en Newt Gingrich kunnen op steun in die hoek rekenen. De Iowa caucuses beloven dus een interessante strijd te worden die op 13 augustus dit jaar, tijdens de traditionele peiling van de Ames Straw Poll, haar contouren voor het eerst bloot zal geven. Op 6 februari 2012 kan Iowa met een knal de aftrap geven van het politieke jaar 2012.
Adriaan Andringa zal tot de presidentsverkiezingen in 2012 regelmatig verslag doen van het Amerikaanse politieke schouwspel.
