Actrice Carine Crutzen werd gevraagd of zij eind deze maand mee wil doen aan de Mars der Beschaving. Dat zette haar aan het denken. Volgens Crutzen bezuinigt het Kabinet namelijk op de verkeerde manier. “Alles wat goed is en in bloei staat wordt geplet, maar de struik wordt niet gesnoeid. Laat wat floreert bestaan. Zorg voor minder studenten in het kunstonderwijs. Stel een numerus fixus in en selecteer strenger. Koppel het aantal studenten niet aan onderwijssubsidies. Bespaar op nieuw te bouwen theaters. Koester talent door productiehuizen te behouden.”
““Mars der beschaving….? Kleurrijk en energiek?” Ik zie ze al denken daar heb je die clowns weer.. #Kunstbezuinigingen””
Deze woorden zette ik twee dagen geleden op Twitter. Op zondag 26 en maandag 27 juni wordt er namelijk een mars gehouden als protest tegen de culturele kaalslag in ons land. Eric de Vroedt, toneelschrijver en theatermaker bij onder meer Toneelgroep Amsterdam reageerde:
“@CarineCrutzen Sorry Carine,dit wordt geen clownerie, noch een stille tocht, noch een bohemien feestje- loop mee en geef het zelf inhoud”
Ik hou niet van acties, ben wars van demonstraties; lopen in rijen, leuzen scanderen, oh gruwel. Voel schaamte en een gebrek aan geloof dat het ook maar iets zal veranderen. Feit is dat de cultuursector in ons land subsidie nodig heeft helaas. Toneelstukken met grote bezetting, muziek– en dansvoorstellingen met veel uitvoerenden, films die niet meteen onder de noemer kaskraker vallen worden anders onbetaalbaar. Ons taalgebied is klein en het aantal mecenassen ook.
Ongesubsidieerde kunst bestaat
In tegenstelling tot wat de meerderheid in dit land schijnt te denken wordt al veel kunst ongesubsidieerd gemaakt. Kunst die zich makkelijker terugverdient omdat het publiek krijgt waar het om vraagt: een gegarandeerd gezellige avond en waar voor je geld. Niets mis mee en deze vorm van kunst kan zichzelf, vaak zonder enige winst, bedruipen.
Maar er is ook kunst die ontstaat vanuit oorspronkelijkheid en eigenzinnigheid, vanuit een poging iets te doorgronden en die vertrekt vanuit de kunstenaar zelf. Deze vorm vraagt van het publiek een bereidheid om mee te gaan in de zoektocht die opgeroepen wordt en kan zich per definitie niet bezighouden met marktwerking. En het is die tak van kunst die weerzin oproept bij dit kabinet en haar aanhangers. Het wordt gezien als navelstaren en hobbyisme.
In de wetenschap wordt ook onderzocht en dat vindt iedereen normaal. Het levert voor de samenleving soms, ook lang niet altijd, iets tastbaars op. Kunst is ongrijpbaar,maar onmisbaar voor de oervraag: waarom leven wij en hoe geven we ons ploeteren op aarde zin? Dat er mensen zijn die die vraag centraal stellen in hun leven en via kunst hun medemens hier deelgenoot van maken lijkt mij noodzaak.
Een kunstenaar is voor mij iemand die vorm kan geven in wat zich afspeelt in ons hoofd en hart; onmacht, vertwijfeling, verlangen, liefde en daardoor weet te raken en te ontwapenen. De manier waarop de kunstenaar daar uiting aan geeft is afhankelijk van zijn talent. Het talent om te schilderen of te beeldhouwen,te componeren of te musiceren, te schrijven of te acteren, te dansen, te regisseren. Talent alleen is niet genoeg. Techniek is nodig om talent vorm te geven en doorzettingsvermogen en discipline. Hard werken dus. Het beeld dat onze premier Mark Rutte schetst van de kunstenaar als luie donder die met z’n rug naar het publiek gaat staan en z’n hand ophoudt naar de overheid is dan ook volstrekt onjuist en een belediging jegens de sector an sich.
Er wordt niet effectief bezuinigd
Gemakzuchtige, snelle oplossingen worden gezocht. Daadkracht moet getoond. Rigoureus moeten we zijn. Kaf moet van koren gescheiden worden. We maaien het veld kaal en zien wel welk gewas het redt zonder water en weer opbloeit. Sterk gewas krijgen we dan…met harde hand, liefdeloos. Verder veranderen we niets. We laten dus de HBO kunstopleidingen met rust waar per jaar veel te veel mensen met te weinig talent afstuderen omdat we subsidies koppelen aan het aantal studenten. We houden MBO kunstopleidingen in stand en we zien wel hoeveel jongeren daarvan later het hoofd boven water kunnen houden. Maar productiehuizen waar mensen kunnen doorontwikkelen na een opleiding schaffen we af, pamperen helpt niemand.
Theaters mogen in groten getale blijven bestaan, want iedere gemeente heeft recht op zo’n prestigieus gebouw, sterker nog, ze mogen er best de komende jaren nog een aantal bijbouwen als ze dat willen = gemeentepolitiek, daar bemoeien we ons niet mee, ook al hebben we in Nederland de grootste theaterdichtheid van waar ook ter wereld!
En het resultaat is…
Een land vol theaters die elkaar moeten beconcurreren om hun zalen enigszins te vullen met leve-de-lol producties en die hun inkomsten hoofdzakelijk genereren uit het organiseren van congressen inclusief lunch.
Producenten die steeds ‘veiliger’gaan produceren uit angst voor te weinig publiek en te weinig inkomsten.
Publiek en zeker broodnodig jong publiek blijft weg omdat kaarten te duur zijn ( BTW + 13%) en de variatie in aanbod afwezig is.
Minder orkesten en gezelschappen en een enorm overschot aan afgestudeerden in het kunstonderwijs die zich niet verder kunnen ontwikkelen en gedoemd zijn tot werkloosheid.
Kunstenaars die zich niet meer mogen verwonderen, maar moeten leveren volgens het adagium Kunst = Markt.
Wel pletten maar niet snoeien
Dit kabinet handelt in de verkeerde volgorde. Alles wat goed is en in bloei staat wordt geplet, maar de struik wordt niet gesnoeid. Laat wat floreert bestaan. Zorg voor minder studenten in het kunstonderwijs. Stel een numerus fixus in en selecteer strenger. Koppel het aantal studenten niet aan onderwijssubsidies. Bespaar op nieuw te bouwen theaters. Koester talent door productiehuizen te behouden
En dan heerst er nog het idee dat kunstenaars alleen preken voor eigen parochie…maar 200 miljoen euro bezuinigen is nog maar het begin. 600 miljoen zal er bezuinigd moeten worden bij lagere overheden. Muziekscholen, bibliotheken en dansscholen verdwijnen of zijn al weg. Fanfares, amateursgezelschappen krijgen geen subsidie meer. Inmiddels zijn er brandbrieven gestuurd aan het kabinet namens de statenfracties van Limburg en Brabant met het verzoek het culturele klimaat in de provincies niet te beschadigen. Oók ondertekend door de VVD en de PVV…
Terug naar Twitter
“@EricdeVroedt Ik vrees dat de regering wel zo naar ons kijkt. Vind het vernederend voor ons allemaal en twijfel aan zo’n mars, hou niet van twibbons met kruisen en demonstraties”
“@CarineCrutzen Zou ook liever m’n Arthur Miller gaan vertalen, m’n werk doen, maar we moeten een keer samen een punt maken. Ik reken op je”
Hij heeft gelijk natuurlijk. Ik zal er zijn.
Carine Crutzen is actrice, regisseur en docent aan de Toneelacademie Maastricht. En ze twittert dus.
